ਪੰਜਸ਼ੀਰ ਘਾਟੀ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਤਾਲਿਬਾਨ

ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕਾਬੁਲ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਾਲਿਬਾਨ ਪੰਜਸ਼ੀਰ ਘਾਟੀ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਫਗਾਨ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨ ਨਿਸਾਰ ਅਹਿਮਦ ਸ਼ੇਰਜ਼ਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਪੰਜਸ਼ੀਰ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰੀ ਗੱਠਜੋੜ ਨੂੰ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕਰਨ ਲਈ ਚਾਰ ਘੰਟੇ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।

ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ: ਤਾਲਿਬਾਨ ਪੰਜਸ਼ੀਰ ਘਾਟੀ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਫਗਾਨ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨ ਨਿਸਾਰ ਅਹਿਮਦ ਸ਼ੇਰਜ਼ਈ ਨੇ ਇੱਕ ਆਡੀਓ ਸੰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸ਼ੇਰਜ਼ਈ ਨੂੰ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਪੰਜ ਘੰਟਿਆਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉੱਤਰੀ ਗਠਜੋੜ ਨੂੰ ਪੰਜਸ਼ੀਰ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕਰ ਦੇਵੇ।

ਪੰਜਸ਼ੀਰ ਘਾਟੀ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਫੌਜੀ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਨਿਰਣਾਇਕ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸਥਿਤੀ ਇਸਨੂੰ ਬਾਕੀ ਦੇਸਾਂ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਲੱਗ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਇੱਕੋ-ਇੱਕ ਰਸਤਾ ਪੰਜਸ਼ੀਰ ਨਦੀ ਦੁਆਰਾ ਬਣੀ ਇੱਕ ਤੰਗ ਰਸਤੇ ਰਾਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਫੌਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਆਪਣੀ ਕੁਦਰਤੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ, ਹਿੰਦੂਕੁਸ਼ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸਿਆ ਇਹ ਇਲਾਕਾ 1990 ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਹਾਕਾ ਪਹਿਲਾਂ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ (ਰੂਸ) ਨੇ ਜਿੱਤ ਸਕਿਆ ਸੀ। ਡੀਡਬਲਯੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਹੁਣ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਖਰੀ ਬਚੀ ਹੋਈ ਪਕੜ ਹੈ। ਭਾਵ ਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਸ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਕੰਟਰੋਲ ਸਥਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ ਹੈ।

ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ 34 ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਅਤੇ ਕਾਬੁਲ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 70 ਮੀਲ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ, ਪੰਜਸ਼ੀਰ ਘਾਟੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਦਾ ਦੂਜਾ ਨਾਮ ਹੈ।

ਉੱਚੇ ਪਹਾੜਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰੀ, ਪੰਜਸ਼ੀਰ ਨਦੀ ਦੁਆਰਾ ਕੱਟੀਆਂ ਡੂੰਘੀਆਂ ਵਾਦੀਆਂ, ਬਰਫ਼ ਨਾਲ ਢੱਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ਦੇ ਸਰਵ-ਵਿਆਪਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੇ ਨਾਲ, ਪੰਜਸ਼ੀਰ ਘਾਟੀ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤੰਗ ਰਸਤੇ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਬਾਹਰੀ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹਦੀ ਹੈ-ਇਹ ਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਫੌਜੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਅਭੁੱਲ ਇੱਕ ਕਿਲ੍ਹਾ( impregnable fortress) ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹਾਲਾਂਕਿ ਬੇਸਹਾਰਾ ਭੂਮੀ ਅਤੇ ਕੱਚੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਤਾਜਿਕਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਲੜਾਕਿਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਗੁਰੀਲਾ ਯੁੱਧ(guerrilla warfare) ਵਿੱਚ ਉੱਤਮ ਸਨ। ਇਹ ਖੇਤਰ 'ਹਿੱਟ ਐਂਡ ਰਨ' ਰਣਨੀਤੀਆਂ, ਘਾਤ ਲਗਾਉਣ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਲੁਕਣ ਅਤੇ ਉਡੀਕ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਪੂਰਨ ਹੈ।

ਜਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ਨੂੰ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਗੜ੍ਹ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਇਹ ਤੱਥ ਹੈ ਕਿ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਸੰਘਣੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੀ ਫ਼ਾਰਸੀ ਦਾਰੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਤਾਜਿਕ ਹਨ। ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਕੁੱਲ 38 ਕਰੋੜ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਤਾਜਿਕ ਦੀ ਸੰਖਿਆ 37 ਫੀਸਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਪਸ਼ਤੂਨ 37 ਫੀਸਦੀ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਹਜ਼ਾਰਾ 10 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ ਉਜ਼ਬੇਕ 9 ਫੀਸਦੀ ਹਨ।

ਹਾਲਾਂਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਸ਼ਤੂਨ ਬਹੁਲਤਾ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਅਫਗਾਨ ਫੌਜ 'ਤੇ ਤਾਜਿਕਾਂ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਹੈ।