ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਵੈਲਥ ਚੈਕਅੱਪ (Wealth Checkup) ਵੀ ਸਿਹਤ ਜਾਂਚ (Health Checkup) ਜਿੰਨਾ ਹੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਭਾਵ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸਰੀਰਕ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਤੀ ਸੁਚੇਤ ਹੋ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪਣੀ ਵਿੱਤੀ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਤੀ ਵੀ ਸੁਚੇਤ ਰਹੋ। ਮਾਹਰ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਨ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਬਿਹਤਰ ਸਿਹਤ ਲਈ ਜਾਂਚ ਲਈ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਨੂੰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਪੈਸੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਹੀ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂਕਿ ਚੰਗੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਵਿੱਤੀ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਵਿੱਤੀ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ (Financial Planning): ਕੋਰੋਨਾ ਯੁੱਗ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਬਕ ਸਿਖਾਏ ਹਨ। ਕੋਰੋਨਾ ਕਾਰਨ ਹੋਏ ਲਾਕਡਾਊਨ ਨੇ ਕਈ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ 'ਤੇ ਤਾਲੇ ਲਟਕਾਏ ਅਤੇ ਕਈਆਂ ਦੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਚਲੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਜਾਪਦਾ ਸੀ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਆਰਥਿਕਤਾ ਰੁਕ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਕਈ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਨਵਾਂ ਸਾਲ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਬਿਹਤਰ ਰਹੇਗਾ।
1. ਟੀਚੇ ਤੈਅ ਕਰਨਾ- ਟੀਚਿਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਕੋਈ ਨਵੀਂ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਆਗਾਮੀ ਮਲਟੀਕੈਪ ਅਤੇ ਫਲੈਕਸੀ ਕੈਪ ਫੰਡ (Multicap and Flexi Cap Fund) ਸਕੀਮਾਂ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਸੈਕਟਰਾਂ (large, mid, small) ਵਿੱਚ ਮੌਕੇ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਤੁਹਾਡੀ ਦੌਲਤ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
2. ਜੋਖਮ ਅਤੇ ਇਨਾਮ ਅਟੁੱਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ (risk and rewards are inextricably linked)- ਜੋਖਮ ਜਾਂ ਜੋਖਮ ਲੈਣਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤਣਾਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਬਜ਼ਾਰ ਬਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਉਹ ਸਮਝਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੋਖਮ ਅਤੇ ਲਾਭ ਅਟੁੱਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਆਪਣੀ ਲੋੜ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਜੋਖਮ ਉਠਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
3. ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਹੀ ਚੋਕ ਕਰੋ- ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਹਮਲਾਵਰ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ (aggressive investors) ਨਾਲੋਂ ਹੌਲੀ ਤਰੱਕੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਨ। ਭਾਵ, ਜੋਖਮ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਸਥਿਰ ਮੁਨਾਫੇ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਧੇਰੇ ਲੋਕ ਹਨ। ਜਿਹੜੇ ETFs, ਫੰਡਾਂ ਦਾ ਫੰਡ ਅਤੇ ਸੂਚਕਾਂਕ ਫੰਡ (ETFs, Fund of Funds and Index Funds) ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਮੌਕੇ ਉਦੋਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੈਕਟਰਾਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਰਿਟਰਨ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਰਿਟਰਨ ਦੇਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।
4. ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ (review of investment objectives) - ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਕੁਝ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਅਤੇ ਤਰਜੀਹਾਂ ਵੀ ਬਦਲ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਨਿਵੇਸ਼ 'ਤੇ ਮੁੜ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਅਕਲਮੰਦੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋਵੇਗੀ। ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਵਿਆਹ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹੋ ਜਾਂ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਜਾਂ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਮੌਕੇ ਲਈ ਇੱਕ ਕੋਸ਼ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਟੀਚਿਆਂ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ।
5. ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਦੂਜੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ - ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਕਈ ਨਵੇਂ ਮੌਕੇ ਹਨ, ਪਰ ਫਾਇਦਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵੱਲ ਰੁਖ ਕਰਨਾ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚ ਜੋਖਮ ਲੈਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
6. ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਫੰਡ (emergency fund)- ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਕੁਝ ਵੀ ਸਥਾਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਕੋਰੋਨਾ ਨਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਦਲ ਗਈ ਹੈ। ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਹਰ ਚੀਜ਼ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਲਈ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਫੰਡ ਬਣਾਓ। ਇਸਦੇ ਲਈ, ਅਸੀਂ ਰਾਤੋ ਰਾਤ ਫੰਡ, ਤਰਲ ਫੰਡ, ਘੱਟ ਮਿਆਦ ਵਾਲੇ ਫੰਡ ਜਾਂ ਫਲੋਟਰ ਫੰਡਾਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਹੀ ਅਸੀਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਟੀਚੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਨਾਲ ਚੰਗਾ ਰਿਟਰਨ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਸੈਕਟਰ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀ ਵਾਧਾ ਜਾਂ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਦੇਖਣਗੇ। ਇਸ ਲਈ ਗੁਣਵੱਤਾ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ. ਕੁੱਲ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਬਣਾ ਲਈਏ, ਤਾਂ ਭਵਿੱਖ ਉਜਵਲ ਹੋਵੇਗਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: EENADU SIRI: ਖਰਚਿਆਂ ਲਈ ਬੱਚਤ ਸੁਝਾਅ; ਟੀਚਾ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਫੈਸਲਿਆਂ ਲਈ ਬਜਟ ਕੁੰਜੀ