ਸ਼ਿਮਲਾ— ਜ਼ਿਲੇ 'ਚ 23 ਸਾਲਾ ਨੌਜਵਾਨ ਨੇ ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਕੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ। ਮਾਮਲਾ ਸ਼ਿਮਲਾ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਥੀਓਗ ਦਾ ਹੈ, ਪੁਲਸ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ 'ਚ ਥੀਓਗ ਨਿਵਾਸੀ ਪ੍ਰੇਮ ਲਾਲ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਦੀ ਬੇਟੀ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਇਕ ਚਿੱਠੀ ਆਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੁੱਤਰ ਵਿਨੀਤ ਨੇ ਖੋਲਿਆ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਕੇਅਰ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਟਿਡ ਸਿੱਕਮ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਚਿੱਠੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇਕ ਕੂਪਨ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਲੱਕੀ ਨੰਬਰ 80830 ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਚਿੱਠੀ 'ਤੇ ਇਕ ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਨੰਬਰ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਸਕ੍ਰੈਚ ਕੂਪਨ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਲੱਕੀ ਡਰਾਅ ਦਾ ਵਿਜੇਤਾ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਕੂਪਨ ਸਕ੍ਰੈਚ ਕਰਕੇ ਨਿਕਲੀ ਕਾਰ : ਸ਼ਿਕਾਇਤਕਰਤਾ ਅਨੁਸਾਰ ਪੱਤਰ ਦੇ ਨਾਲ ਕੂਪਨ ਉਸ ਦੇ ਲੜਕੇ ਵਿਨੀਤ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਰਗੜਿਆ ਸੀ। ਖੁਰਚਦਿਆਂ ਹੀ ਸੋਨੇਟ ਕਾਰ ਸੈਕਿੰਡ ਪ੍ਰਾਈਜ਼ ਨਾਂ ਦੀ ਲਾਟਰੀ ਨਿਕਲੀ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਿੱਠੀ 'ਚ ਲਿਖੇ ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਕਾਲ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਲਈ ਬਦਮਾਸ਼ ਠੱਗਾਂ ਨੇ ਕਾਰ ਦੇ ਬਦਲੇ ਕੁਝ ਰਸਮਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਟੈਕਸ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਪੈਸੇ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ।
ਬਦਮਾਸ਼ਾਂ ਦੇ ਜਾਲ 'ਚ ਫਸਿਆ ਵਿਨੀਤ: ਬਦਮਾਸ਼ ਠੱਗਾਂ ਨੇ ਕਾਰ ਦੇ ਬਦਲੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬਹਾਨੇ ਵਿਨੀਤ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਲਾਟਰੀ ਵਿਚ ਕਾਰ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਨੀਤ ਠੱਗਾਂ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫਸ ਗਿਆ ਕਿ ਉਹ ਠੱਗਾਂ ਦੀ ਮੰਗ 'ਤੇ ਪੈਸੇ ਦਿੰਦਾ ਰਿਹਾ, ਉਸ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਅਹਿਸਾਸ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਸ ਨਾਲ ਠੱਗੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਠੱਗਾਂ ਦੀ ਆੜ 'ਚ ਆ ਕੇ ਵਿਨੀਤ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ 3500 ਰੁਪਏ, ਫਿਰ 1 ਲੱਖ 10 ਹਜ਼ਾਰ 500 ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਫਿਰ ਗੂਗਲ 'ਤੇ 26 ਹਜ਼ਾਰ 600 ਰੁਪਏ ਦਿੱਤੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੱਗਾਂ ਨੇ ਚਲਾਕੀ ਨਾਲ ਕਰੀਬ 1 ਲੱਖ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕਰ ਲਏ। (cyber Crime in Himachal) (Cyber Crime in Shimla) (Youth commits suicide after cyber fraud)
ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਤੋਂ ਦੁਖੀ ਨੌਜਵਾਨ ਨੇ ਕੀਤੀ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ: ਵਿਨੀਤ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਇਸ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ। ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਤਫਤੀਸ਼ ਥਾਣਾ ਥੀਓਂਜ ਪੁਲਿਸ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਧਾਰਾ 420 ਆਈ.ਪੀ.ਸੀ. ਐਸਪੀ ਡਾ: ਮੋਨਿਕਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੁਲਿਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਈਬਰ ਠੱਗਾਂ ਤੋਂ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਵੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਮਾਮਲਾ ਇਸ ਸਾਲ ਅਕਤੂਬਰ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਪੁਲਸ ਨੂੰ ਲਿਖਤੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਪਿਤਾ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਦੱਸੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਥਾਣਾ ਥਿਓਾ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਮਾਮਲਾ ਦਰਜ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। (cyber Crime in Himachal) (Cyber Crime in Shimla) (Youth commits suicide after cyber fraud)
ਸਾਵਧਾਨੀ ਹੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਹੈ: ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਸਾਈਬਰ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਸਾਈਬਰ ਠੱਗਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਨੂੰ ਹੀ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਹਥਿਆਰ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਾਈਬਰ ਠੱਗ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਹੱਥਕੰਡੇ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਲਾਟਰੀ, ਛੂਟ, ਇਨਾਮ ਜਾਂ ਮੁਫਤ ਕੀਮਤੀ ਤੋਹਫ਼ਿਆਂ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਨਾ ਫਸੋ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਕੀਮ ਜਾਂ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਂਚ ਕਰੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਾਈਬਰ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਣਜਾਣ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਪੈਸੇ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ। ਆਪਣੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ, ਡੈਬਿਟ ਜਾਂ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੋਈ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਣਜਾਣ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਨਾ ਕਰੋ। ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਆਰਬੀਆਈ ਵੱਲੋਂ ਅਜਿਹੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ, ਸਾਈਬਰ ਠੱਗ ਵੀ ਨਵੀਆਂ ਚਾਲਾਂ ਅਜ਼ਮਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਣਜਾਣ ਵੈੱਬ ਲਿੰਕ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਨਾ ਕਰੋ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਣਜਾਣ QR ਕੋਡ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ। (New way of Cyber Crime) (suicide after being victim of cyber fraud)
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਠੱਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?: ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਕਦੇ ਵੀ ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਾਈਬਰ ਸਟੇਸ਼ਨ ਜਾਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰੋ। ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ NCRB ਦੇ ਪੋਰਟਲ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਦੇ ਸਾਈਬਰ ਸੈੱਲ ਜਾਂ ਸਾਈਬਰ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਟੋਲ ਫਰੀ ਨੰਬਰ ਅਤੇ ਡਾਕ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ ਆਪਣੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਨੂੰ ਲਾਕ ਕਰਵਾਓ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਪੁਲਿਸ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਖਾਤੇ ਨੂੰ ਫ੍ਰੀਜ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਠੱਗ ਉਸ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਹੋਰ ਪੈਸੇ ਨਾ ਕੱਢ ਸਕਣ।
