ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਵਿਸ਼ਵ ਪੁਸਤਕ ਦਿਵਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੁਸਤਕ ਅਤੇ ਕਾਪੀਰਾਈਟ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਮਹਾਨ ਲੇਖਕ ਵਿਲੀਅਮ ਸ਼ੈਕਸਪੀਅਰ ਦੀ ਮੌਤ 23 ਅਪ੍ਰੈਲ 1616 ਨੂੰ ਹੋਈ ਸੀ। ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੈਕਸਪੀਅਰ ਦੇ ਕੱਦ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਯੂਨੈਸਕੋ ਨੇ 1995 ਤੋਂ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2001 ਤੋਂ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੁਸਤਕ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਪੁਸਤਕ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 23 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਦਿਅਕ, ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸੰਗਠਨ ਦੁਆਰਾ ਹਰ ਸਾਲ 23 ਅਪ੍ਰੈਲ ਦੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਮਿਤੀ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੁਸਤਕ ਦਿਵਸ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਪਾਠ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਅਤੇ ਕਾਪੀਰਾਈਟ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
23 ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿਸ਼ਵ ਸਾਹਿਤ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਾਰੀਖ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਕਈ ਮਹਾਨ ਹਸਤੀਆਂ ਦੀ ਬਰਸੀ ਸੀ। ਪੁਸਤਕਾਂ ਅਤੇ ਲੇਖਕਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨ ਦੇ ਮਕਸਦ ਨਾਲ ਇਸ ਤਰੀਕ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸ਼ੇਕਸਪੀਅਰ ਦੀ ਮੌਤ 23 ਅਪ੍ਰੈਲ 1616 ਨੂੰ ਹੋਈ ਸੀ। ਸ਼ੇਕਸਪੀਅਰ ਅਜਿਹਾ ਮਹਾਨ ਲੇਖਕ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਹੋਇਆ। ਸ਼ੇਕਸਪੀਅਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਲਗਭਗ 35 ਨਾਟਕ ਅਤੇ 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਲਿਖੀਆਂ।
ਪਾਠਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮਹਾਨ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਅਨੇਕਾਂ ਨਾਮਵਰ ਕਾਰਜਾਂ ਦੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ 23 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੁਸਤਕ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਵਿਸ਼ਵ ਪੁਸਤਕ ਅਤੇ ਕਾਪੀਰਾਈਟ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਉਦੇਸ਼: ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਤਾਬ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਦੋਸਤ ਹੈ। ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਸਾਥ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦੀ। ਵਿਸ਼ਵ ਪੁਸਤਕ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਹਾਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਰਾਹ ਦਿਖਾਇਆ।
ਪਾਠਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਦਿਲਚਸਪ ਕਹਾਣੀਆਂ, ਰਚਨਾਵਾਂ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਸਾਹਸ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ 23 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੁਸਤਕ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕਾਪੀਰਾਈਟ ਕੀ ਹੈ?: ਕਾਪੀਰਾਈਟ ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨੀ ਧਾਰਨਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਮੂਲ ਰਚਨਾ ਦੇ ਲੇਖਕ ਜਾਂ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਨੂੰ ਉਸ ਮੂਲ ਕੰਮ ਨਾਲ ਕੁਝ ਖਾਸ ਚੀਜ਼ਾਂ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਕਾਪੀਰਾਈਟ ਧਾਰਕ ਨੂੰ ਇਹ ਚੁਣਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਹੋਰ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਨੁਕੂਲਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਦੁਬਾਰਾ ਵੇਚ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਉਸ ਕੰਮ ਲਈ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਲੈਣ ਲਈ।
ਵਿਸ਼ਵ ਪੁਸਤਕ ਅਤੇ ਕਾਪੀਰਾਈਟ ਦਿਵਸ ਕਿਵੇਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?: ਵਿਸ਼ਵ ਪੁਸਤਕ ਦਿਵਸ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਆਦਤ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲੇਖਕਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਗੱਲਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨ ਦੀ ਉਤਸੁਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਰਗਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨੇੜੇ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰਕੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਵਿੱਚ ਲੇਖਕ, ਅਧਿਆਪਕ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ, ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਅਨ, ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਵਿੱਦਿਅਕ ਅਦਾਰੇ, ਮੀਡੀਆ ਵਾਲੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵ ਪੁਸਤਕ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਯੂਨੈਸਕੋ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲਾਂ, ਯੂਨੈਸਕੋ ਕਲੱਬਾਂ, ਕੇਂਦਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ, ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਿਦਿਅਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਕਰਵਾਏ ਜਾਣਗੇ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਯੂਨੈਸਕੋ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਆਦਤ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ, ਕਾਪੀਰਾਈਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਬੌਧਿਕ ਸੰਪੱਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।
