ਜੈਪੁਰ: ਜੈਪੁਰ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੈਲਾਨੀ ਸਥਾਨ ਜਲਮਹਿਲ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਤੋਂ ਸੈਲਾਨੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ ਲਗਾਤਾਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਗੰਦੇ ਅਤੇ ਬਦਬੂਦਾਰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਆਮਦ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ’ਤੇ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੈਪੁਰ ਦੀ ਜਲਮਹਿਲ ਝੀਲ ਦਾ ਕੂੜਾ (Garbage in Jalmahal lake of Jaipur) ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ 'ਤੇ ਦਾਗ ਵਾਂਗ ਹੈ।
ਜੈਪੁਰ ਦੀ ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ ਦਾ ਪਾਣੀ ਦੂਸ਼ਿਤ(jaipur mansagar lake water polluted) ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵੀ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਛੱਡਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੀਵਰੇਜ ਦਾ ਗੰਦਾ ਪਾਣੀ ਡਰੇਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜਲਮਹਿਲ ਯਾਨੀ ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਹੁੰਚ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ 'ਚ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀਆਂ ਦਾ ਜਮਾਵੜਾ ਲੱਗਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੰਛੀਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੈਪੁਰ 'ਚ ਪਾਣੀ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਨਿਗਮ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ 'ਤੇ ਵੀ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਜਲਮਹਿਲ ਦੀ ਸੈਰ ਕਰਨ ਆਏ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਲਮਹਿਲ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖੂਬਸੂਰਤ ਜਗ੍ਹਾ ਹੈ ਪਰ ਗੰਦੇ ਪਾਣੀ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਬਦਬੂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਪਿੰਕ ਸਿਟੀ ਜੈਪੁਰ ਨੂੰ ਜਿੰਨਾ ਚੰਗਾ ਸ਼ਹਿਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਓਨੀ ਸਫ਼ਾਈ ਜਲ ਮਹਿਲ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਲਮਹਿਲ ਦੀ ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ। ਇੱਥੇ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਸੈਲਾਨੀ ਇਸ ਸਥਾਨ ਦੀਆਂ ਖੂਬਸੂਰਤ ਯਾਦਾਂ ਨਾਲ ਰੱਖ ਸਕਣ।
ਨਿਗਮ ’ਤੇ ਉੱਠੇ ਸਵਾਲ
ਸਾਬਕਾ ਕੌਂਸਲਰ ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਤੰਵਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਜੈਪੁਰ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਜੈਪੁਰ ਦੀ ਜਲ ਮਹਿਲ ਝੀਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ (Jaipur Jalmahal lake polluted) ਦੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਡਰੇਨਾਂ ਦਾ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਲਗਾਤਾਰ ਪਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੈਪੁਰ ਵਿੱਚ ਰੰਗਾਈ ਅਤੇ ਛਪਾਈ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਦਾ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਵੀ ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜੈਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਸੀਵਰੇਜ ਦਾ ਪਾਣੀ ਵੀ ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਕਾਰਨ ਮੱਛੀਆਂ ਵੀ ਮਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜੈਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਾਈ ਵਿਵਸਥਾ(cleaning of jaipur tourist places) ਠੱਪ ਹੈ। ਥਾਂ-ਥਾਂ ਕੂੜੇ ਦੇ ਢੇਰ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਜੈਪੁਰ ਵਿੱਚ ਘਰ-ਘਰ ਕੂੜਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸਿਸਟਮ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੈਪੁਰ ਦੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਵੀ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਟੂਰਿਸਟ ਗਾਈਡ ਮਹੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ ਦੇਖਣ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਜੇਕਰ ਗੰਦਗੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੁਰਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਬਦਬੂ ਕਾਰਨ ਸੈਲਾਨੀ ਇੱਥੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਰੁਕਦੇ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸੈਲਾਨੀ ਸਥਾਨ ਜੈਪੁਰ, ਜਲਮਹਿਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਅਕਸ 'ਤੇ ਇੱਕ ਧੱਬਾ ਹੈ। ਸੈਲਾਨੀ ਜਲ ਮਹਿਲ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਆਪਣੇ ਕੈਮਰਿਆਂ 'ਚ ਕੈਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਖੂਬਸੂਰਤ ਪਲਾਂ ਨੂੰ ਮਾਣਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਵੀ ਜੈਪੁਰ ਦੀ ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ।
ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਆਮਦ ਘਟੀ
ਸਥਾਨਕ ਵਾਸੀਆ ਦਾ ਕਹਿਣੈ ਕਿ ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ। ਜੈਪੁਰ ਵਿੱਚ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ (migratory birds in jaipur) ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਗੰਦਗੀ ਕਾਰਨ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਆਮਦ ਵੀ ਘਟ ਗਈ ਹੈ। ਝੀਲ 'ਚ ਕੈਮੀਕਲ ਯੁਕਤ ਪਾਣੀ ਕਾਰਨ ਮੱਛੀਆਂ ਮਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਉਥੇ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੋਣ ਦਾ ਵੀ ਖਤਰਾ ਹੈ।
ਸੀਵਰੇਜ ਅਤੇ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇ
ਸਥਾਨਕ ਨਿਵਾਸੀ ਨਰਿੰਦਰ ਜੋਸ਼ੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ ਵਿਚ ਸਫਾਈ ਵਿਵਸਥਾ ਨਿਯਮਤ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸੀਵਰੇਜ ਦਾ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ ਬੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਝੀਲ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲਾ ਕੂੜਾ ਵੀ ਸਾਫ਼ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਗੰਦਗੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ (Mansagar lake has become polluted) ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।
ਐਨਜੀਟੀ ਨੇ ਵੀ ਲਿਆ ਨੋਟਿਸ
ਜਲਮਹਿਲ ਬਾਰੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਗ੍ਰੀਨ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (National Green Tribunal on Jalmahal) ਨੇ ਵੀ ਜਲਮਹਿਲ ਦਾ ਨੋਟਿਸ ਲਿਆ ਹੈ। NGT ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ 'ਤੇ ਜੈਪੁਰ ਦੇ SDM ਨੇ ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ ਦਾ ਮੁਆਇਨਾ ਕੀਤਾ। ਰੰਗਾਈ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਦਾ ਗੰਦਾ ਪਾਣੀ ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਛੱਡਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਐਸਡੀਐਮ ਸਾਰੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਜੈਪੁਰ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕੁਲੈਕਟਰ ਨੂੰ ਸੌਂਪੇਗਾ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਕਰੀਬ 4 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ 'ਚ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਦੇ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਐੱਨਜੀਟੀ 'ਚ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ (jaipur mansagar lake ngt petition) ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਪਟੀਸ਼ਨ 'ਤੇ ਸਾਲ 2019 'ਚ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਦੇ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਾਰਵਾਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਨਜੀਟੀ ਨੇ ਮੁੜ ਮੌਕੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਕੇ ਰਿਪੋਰਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜੈਪੁਰ ਦੇ ਐਸਡੀਐਮ ਰਾਕੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਮੀਨਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ(Jaipur SDM Visit Mansagar Lake) ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਮੌਕੇ ’ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਕਈ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਦਾ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਸਿੱਧਾ ਮਾਨਸਾਗਰ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Mann Ki Baat 'ਚ ਬੋਲੇ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ,ਪੰਚਾਇਤ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਤੱਕ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਮਹੋਤਸਵ ਦੀ ਗੂੰਜ
