ETV Bharat / bharat

National Technology Day: 25 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਸੀ ਹੈਰਾਨ, ਜਾਣੋ ਪੋਕਰਣ ਨਾਲ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸਬੰਧ - ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਪੋਕਰਣ

11 ਮਈ 1998 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਪੋਕਰਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ 3 ਪਰਮਾਣੂ ਧਮਾਕੇ ਕੀਤੇ।

National Technology Day, India blasted nuclear bomb in Pokhran
National Technology Day
author img

By

Published : May 11, 2023, 11:09 AM IST

ਜੈਸਲਮੇਰ/ ਰਾਜਸਥਾਨ: ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ 11 ਮਈ ਦਾ ਦਿਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ ਖਾਸ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਾਲ 1998 ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੋਕਰਣ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਸਫਲ ਪਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਸ ਐਲਾਨ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਈ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਾ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਇਸ ਕਾਮਯਾਬੀ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਸੀਆਈਏ ਨੇ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਕਮਾ ਦੇਣ 'ਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਧਮਾਕੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 11 ਮਈ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਹ 1998 ਦੇ ਪਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਭਾਰਤ ITER ਵਿੱਚ ਭਾਗੀਦਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਪਰਮਾਣੂ ਤਕਨੀਕ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਮੋਢੇ ਨਾਲ ਮੋਢਾ ਜੋੜ ਕੇ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੇ ਹਾਂ।

ਇਹ ਦਿਨ ਖਾਸ ਕਿਉਂ : ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਸ਼ਵਿਨੀ ਪਾਰੀਕ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਲ 1995 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਦਾ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾਕਾਮ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਅਮਰੀਕੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਅਤੇ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸੇ ਲਈ 1998 ਦਾ ਪ੍ਰੀਖਣ ਏਨੇ ਗੁਪਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੇ ਮਗਰ ਲੱਗ ਕੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਸ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸ਼ਕਤੀ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ।

  1. Explosion Near Golden Temple: ਦੇਰ ਰਾਤ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਕੋਲ ਮੁੜ ਹੋਇਆ ਧਮਾਕਾ, 5 ਮੁਲਜ਼ਮ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ
  2. Coronavirus Update: ਪਿਛਲੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਅੰਦਰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ 2,109 ਨਵੇਂ ਮਾਮਲੇ ਦਰਜ, 12 ਮੌਤਾਂ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ 52 ਨਵੇਂ ਕੇਸ
  3. Weather Update: ਮਈ ਵਾਲੀ ਗਰਮੀ ਕਦੋਂ ਹੋਵੇਗੀ ਮਹਿਸੂਸ, ਵਧਣ ਲੱਗਾ ਪਾਰਾ, ਜਾਣੋ IMD ਦਾ ਨਵਾਂ ਅਪਡੇਟ




ਬੇਹੱਦ ਗੁਪਤ ਆਪਰੇਸ਼ਨ: ਅਸ਼ਵਿਨੀ ਪਾਰੀਕ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰੀਖਣ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਫੌਜ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਵੀ ਪਹਿਨੇ ਸਨ ਤਾਂ ਕਿ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਤੋਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਾ ਹੋ ਸਕੇ। ਸਾਰੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕੋਡ ਨਾਮ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ ਨੂੰ ਮੇਜਰ ਜਨਰਲ ਪ੍ਰਿਥਵੀਰਾਜ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਭਾਰਤ ਨੇ 11 ਮਈ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 3:45 ਵਜੇ ਤਿੰਨ ਟੈਸਟ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, 24 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਧਮਾਕੇ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 13 ਮਈ ਨੂੰ 2 ਹੋਰ ਟੈਸਟ ਕੀਤੇ ਗਏ।

ਧਮਾਕੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਤਾਂ ਹਰ ਕੋਈ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਵੀ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਾਈਆਂ ਪਰ ਦੇਸ਼ ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਅੱਜ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ 'ਚ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਜੈਸਲਮੇਰ/ ਰਾਜਸਥਾਨ: ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ 11 ਮਈ ਦਾ ਦਿਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ ਖਾਸ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਾਲ 1998 ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੋਕਰਣ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਸਫਲ ਪਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਸ ਐਲਾਨ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਈ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਾ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਇਸ ਕਾਮਯਾਬੀ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਸੀਆਈਏ ਨੇ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਕਮਾ ਦੇਣ 'ਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਧਮਾਕੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 11 ਮਈ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਹ 1998 ਦੇ ਪਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਭਾਰਤ ITER ਵਿੱਚ ਭਾਗੀਦਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਪਰਮਾਣੂ ਤਕਨੀਕ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਮੋਢੇ ਨਾਲ ਮੋਢਾ ਜੋੜ ਕੇ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੇ ਹਾਂ।

ਇਹ ਦਿਨ ਖਾਸ ਕਿਉਂ : ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਸ਼ਵਿਨੀ ਪਾਰੀਕ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਲ 1995 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਦਾ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾਕਾਮ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਅਮਰੀਕੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਅਤੇ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸੇ ਲਈ 1998 ਦਾ ਪ੍ਰੀਖਣ ਏਨੇ ਗੁਪਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੇ ਮਗਰ ਲੱਗ ਕੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਸ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸ਼ਕਤੀ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ।

  1. Explosion Near Golden Temple: ਦੇਰ ਰਾਤ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਕੋਲ ਮੁੜ ਹੋਇਆ ਧਮਾਕਾ, 5 ਮੁਲਜ਼ਮ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ
  2. Coronavirus Update: ਪਿਛਲੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਅੰਦਰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ 2,109 ਨਵੇਂ ਮਾਮਲੇ ਦਰਜ, 12 ਮੌਤਾਂ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ 52 ਨਵੇਂ ਕੇਸ
  3. Weather Update: ਮਈ ਵਾਲੀ ਗਰਮੀ ਕਦੋਂ ਹੋਵੇਗੀ ਮਹਿਸੂਸ, ਵਧਣ ਲੱਗਾ ਪਾਰਾ, ਜਾਣੋ IMD ਦਾ ਨਵਾਂ ਅਪਡੇਟ




ਬੇਹੱਦ ਗੁਪਤ ਆਪਰੇਸ਼ਨ: ਅਸ਼ਵਿਨੀ ਪਾਰੀਕ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰੀਖਣ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਫੌਜ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਵੀ ਪਹਿਨੇ ਸਨ ਤਾਂ ਕਿ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਤੋਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਾ ਹੋ ਸਕੇ। ਸਾਰੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕੋਡ ਨਾਮ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ ਨੂੰ ਮੇਜਰ ਜਨਰਲ ਪ੍ਰਿਥਵੀਰਾਜ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਭਾਰਤ ਨੇ 11 ਮਈ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 3:45 ਵਜੇ ਤਿੰਨ ਟੈਸਟ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, 24 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਧਮਾਕੇ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 13 ਮਈ ਨੂੰ 2 ਹੋਰ ਟੈਸਟ ਕੀਤੇ ਗਏ।

ਧਮਾਕੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਤਾਂ ਹਰ ਕੋਈ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਵੀ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਾਈਆਂ ਪਰ ਦੇਸ਼ ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਅੱਜ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ 'ਚ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.