ਆਗਰਾ: ਪਿਆਰ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਹਰ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਵਸਦੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਚਾਹੇ ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਹੋਣ ਜਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ। ਸਾਰੇ ਧਵਲ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਦੀਵਾਨੇ ਹਨ। ਤਾਜ ਮਹਿਲ 'ਚ ਡਾਇਨਾ ਦੀ ਸੀਟ 'ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਹਰ ਕੋਈ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓਗ੍ਰਾਫੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਊਸਿੰਗ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਅਥਾਰਟੀ (ਏ.ਡੀ.ਏ.) ਹੁਣ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੇ ਇਸ ਕ੍ਰੇਜ਼ ਨੂੰ ਕੈਸ਼ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਜੇਬ ਭਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਏਡੀਏ ਨੇ ਇਸ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੀ ਟਿਕਟ ਦਰ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਲਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਬਣਾ ਕੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਭੇਜ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਟਿਕਟਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ 250 ਗੁਣਾ ਵਾਧਾ: ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਭਾਗ (ਏ.ਐੱਸ.ਆਈ.) ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਚੁੱਪ ਧਾਰ ਕੇ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਲਈ 10 ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ 100 ਰੁਪਏ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਣੇ ਪੈਣਗੇ। ਜਦੋਂ ਕਿ 1966 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਜ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਦੇਸੀ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਲਈ ਮੁਫ਼ਤ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਤਾਜ ਦੇਖਣ ਆਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਟਿਕਟਾਂ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। 1966 ਵਿੱਚ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੀ ਟਿਕਟ 20 ਪੈਸੇ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ। ਪਰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਟਿਕਟਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਦੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਪਿਛਲੇ 56 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੀ ਟਿਕਟ ਦੀ ਕੀਮਤ 250 ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੀ ਐਂਟਰੀ ਟਿਕਟ 20 ਪੈਸੇ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 50 ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
1966 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਟਿਕਟਾਂ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਸਨ: ਭਾਰਤ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਲਗਭਗ 60 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀ ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਸੈਲਾਨੀ ਵੀ ਇੱਕ ਵਾਰ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਏ.ਐੱਸ.ਆਈ. ਮੁਤਾਬਕ 1966 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਜ ਮਹਿਲ 'ਚ ਟਿਕਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀ ਬਿਨਾਂ ਟਿਕਟ ਤਾਜ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਸਨ। 1966 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਲਈ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੀ ਐਂਟਰੀ ਟਿਕਟ 20 ਪੈਸੇ ਸੀ।
2000 'ਚ ਬਦਲਿਆ ਟਿਕਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ: ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਟੂਰਿਸਟ ਗਾਈਡ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸ਼ਮਸ਼ੁਦੀਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਇੱਥੇ ਲਗਾਤਾਰ ਆਉਂਦੇ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ 'ਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੀ ਟਿਕਟ ਦਾ ਰੇਟ ਵਧਦਾ ਗਿਆ। 1976 ਵਿੱਚ, ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੀ ਟਿਕਟ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਲਈ 2 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਲ 2000 ਵਿੱਚ ਏਐਸਆਈ ਨੇ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੀ ਟਿਕਟਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਤਹਿਤ ਭਾਰਤੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਟਿਕਟਾਂ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਟਿਕਟਾਂ ਭਾਰਤੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਟਿਕਟਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਟਿਕਟ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਕਮਾਓ। ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਹਾਊਸਿੰਗ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਅਥਾਰਟੀ (ਏ.ਡੀ.ਏ.) ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਏ.ਐਸ.ਆਈ.
ਮੁੱਖ ਮਕਬਰੇ ਲਈ 200 ਦੀ ਟਿਕਟ: ਟੂਰਿਸਟ ਗਾਈਡ ਵੈਲਫੇਅਰ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੀਪਕਦਾਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਬਿਨਾਂ ਟਿਕਟ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਜਾਂਦੇ ਸੀ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਟਿਕਟ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ, ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ ਵਧੀ ਹੈ। ASI ਨੇ ਤਾਜ ਦੇ ਮੁੱਖ ਗੁੰਬਦ 'ਤੇ ਭੀੜ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਟੈਪ ਟਿਕਟਿੰਗ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ। ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਸਮਾਰਕ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਸਟੈਪ ਟਿਕਟਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਾਗੂ ਹੈ। ਅਗਸਤ 2018 ਵਿੱਚ, ਏਐਸਆਈ ਨੇ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੀ ਟਿਕਟ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ। ASI ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਤਾਜ ਮਹਿਲ 'ਤੇ ਸਟੈਪ ਕੱਟਣ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਹੁਣ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮਕਬਰੇ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ 200 ਰੁਪਏ ਦੀ ਵੱਖਰੀ ਟਿਕਟ ਲੈਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।
ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਵਧ ਰਹੀ ਗਿਣਤੀ: ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਖੂਬਸੂਰਤ ਇਮਾਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦਾ ਮੋਹ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਛੱਡ ਸਕਦਾ। ਕੀ ਆਮ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਕੀ ਖਾਸ ਹੈ, ਤਾਜ ਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਇੱਕ ਸੁਪਨਾ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਵਰਗਾ ਹੈ. ਹਰ ਸਾਲ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੇਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਹਰ ਸਾਲ 70 ਤੋਂ 80 ਲੱਖ ਲੋਕ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੇਖਣ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ 8 ਲੱਖ ਦੇ ਕਰੀਬ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀ ਹਨ।
ਜ਼ਾਹਰ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਕਮਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੋਵਿਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 2018-19 'ਚ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੇਖਣ ਆਏ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 86 ਕਰੋੜ 48 ਲੱਖ 93 ਹਜ਼ਾਰ ਇਕ ਸੌ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕਮਾਈ ਹੋਈ ਸੀ। 2019 'ਚ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੇਖਣ ਲਈ 5 ਲੱਖ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀ ਆਏ, ਜਦਕਿ ਕਮਾਈ ਘਟ ਕੇ 65 ਕਰੋੜ ਰਹਿ ਗਈ। ਜਦੋਂ ਕੋਵਿਡ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਲੌਕਡਾਊਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਆਮਦਨ 'ਤੇ ਪਿਆ ਸੀ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਤਾਜ ਤੋਂ ਕਮਾਈ ਵਧਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Rajasthan: ਆਮਾਗੜ੍ਹ 'ਚ ਲੇਪਰਡ ਸਫਾਰੀ ਦੇ ਆਗਾਜ਼ ਦੀ ਤਿਆਰੀ, ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਤੇ ਜੰਗਲ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਤਸਵੀਰ
