ETV Bharat / bharat

Nishank Exclusive: "ਤੇਲੰਗਾਨਾ 'ਚ ਬੀਜੇਪੀ ਦੀ ਅਗਲੀ ਸਰਕਾਰ, ਐਨਈਪੀ ਅਤੇ ਅਗਨੀਪਥ ਸਕੀਮਾਂ ਗੇਮ ਚੇਂਜਰ" - ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ

ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੇ ਸਾਬਕਾ ਕੇਂਦਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ ਨਿਸ਼ੰਕ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ। ਨਿਸ਼ੰਕ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਰਜਕਾਰਨੀ 'ਚ ਹੋਈ ਚਰਚਾ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੇਲੰਗਾਨਾ 'ਤੇ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ, ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਸਵਾਲ, ਅਗਨੀਪਥ ਯੋਜਨਾ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ 'ਤੇ ਉੱਠ ਰਹੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤੇ। ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ ਨਿਸ਼ੰਕ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਗੇਮ ਚੇਂਜਰ ਦੱਸਿਆ।

Special conversation with Former Education Minister Ramesh Pokhriyal Nishank
Nishank Exclusive: ਤੇਲੰਗਾਨਾ 'ਚ ਬੀਜੇਪੀ ਦੀ ਅਗਲੀ ਸਰਕਾਰ, ਐਨਈਪੀ ਅਤੇ ਅਗਨੀਪਥ ਸਕੀਮਾਂ ਗੇਮ ਚੇਂਜਰ ਹਨ
author img

By

Published : Jul 5, 2022, 8:22 AM IST

Updated : Jul 5, 2022, 11:50 AM IST

ਦੇਹਰਾਦੂਨ: 2-3 ਜੁਲਾਈ ਤੱਕ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਰਜਕਾਰਨੀ ਦੀ ਬੈਠਕ ਹੋਈ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਵੱਡੇ ਆਗੂ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਪੁੱਜੇ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ, ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ, ਜੇਪੀ ਨੱਡਾ, ਯੋਗੀ ਆਦਿੱਤਿਆਨਾਥ, ਸਮ੍ਰਿਤੀ ਇਰਾਨੀ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੁਸ਼ਕਰ ਸਿੰਘ ਧਾਮੀ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਦਿੱਗਜ ਆਗੂ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸਾਬਕਾ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ ਨਿਸ਼ੰਕ ਵੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ। ਇਸ ਬੈਠਕ 'ਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ, ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਪ੍ਰਸਤਾਵਾਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਰਜਕਾਰਨੀ ਦੀ ਬੈਠਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਬਕਾ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ' ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਸਥਿਤ ਏਸ਼ੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਰਾਮੋਜੀ ਫਿਲਮ ਸਿਟੀ ਪਹੁੰਚੇ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੇ ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ' ਦੀ ਇਸ ਕਾਰਜਕਾਰਨੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦੇ ਅਪਡੇਟਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਲੜੀਵਾਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇੰਟਰਵਿਊ ਕੀਤੀ।



ਸਵਾਲ: ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਜਪਾ ਲਗਾਤਾਰ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਨੂੰ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੈਦਰਾਬਾਦ 'ਚ ਦੋ ਦਿਨ ਚੱਲੇ ਮੰਥਨ 'ਚ ਕੀ ਹੋਇਆ? ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਵਿੱਚ ਚੀਜ਼ਾਂ ਕਿਵੇਂ ਲੱਗ ਰਹੀਆਂ ਹਨ?

ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ': ਸਾਰੇ ਉਭਰ ਰਹੇ ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਹਾਲਾਤ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਹਨ। ਝਾਰਖੰਡ ਹੋਵੇ, ਉਤਰਾਖੰਡ, ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਜਾਂ ਤੇਲੰਗਾਨਾ, ਹਰ ਥਾਂ ਇਹੋ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਅੰਦੋਲਨ ਵੀ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਵੀ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਭਾਜਪਾ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਅਸੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ, ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਇੱਥੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ, ਪਛੜੇ ਵਰਗ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਜ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ, ਨਾ ਹੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲਿਆ, ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਇਹ ਰਾਜ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦਾ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਵਿਕਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ।


ਸਾਬਕਾ ਕੇਂਦਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ ਨਿਸ਼ੰਕ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗੱਲਬਾਤ



ਸਵਾਲ:
ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੀ ਕੇਂਦਰੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਤੋਂ ਵੀ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕੀਤਾ? ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ?


ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਯਾਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ': ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਜਿਸ ਰਾਜ ਨੂੰ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਸ ਰਾਜ ਦੀ ਉਹ ਗੱਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਅੰਤਰ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਰਾਜ ਅੰਦੋਲਨ ਸਿਰਫ ਇਸ ਲਈ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਿਓਗੇ। ਤੁਸੀਂ ਇੱਥੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰੋਗੇ। ਇੱਥੋਂ ਦਾ ਪਾਣੀ, ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰੇਗਾ। ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਏਗਾ। ਪਰ ਅੱਜ ਤੇਲੰਗਾਨਾ 3 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਕਰਜ਼ਦਾਰ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਜੰਮਿਆ ਬੱਚਾ ਵੀ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਬੋਝ ਹੇਠ ਦੱਬਿਆ ਹੋਇਆ ਇੱਥੇ ਹੀ ਪੈਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਲਈ ਕੋਈ ਅੰਦੋਲਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।




ਸਵਾਲ:
ਵਿਰੋਧੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵਾਲੇ ਰਾਜ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਜੋ ਨੀਤੀਆਂ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਅਗਨੀਪਥ ਮਾਮਲਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਦਾ ਮੁੱਦਾ, ਹਰ ਕੋਈ ਅਜੇ ਵੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਂਦਾ ਹਨ?

ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ': ਇਸ ਲਈ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਪੁੱਛਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੀਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਸਵਾਲ ਚੁੱਕ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਗਨੀਪਥ ਜਾਂ ਅਗਨੀਵੀਰ ਯੋਜਨਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੈ। ਮੈਂ ਵਿਰੋਧੀ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਦਾ ਹਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਗਨੀਪਥ ਯੋਜਨਾ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਕੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ?





ਸਵਾਲ:
ਵਿਰੋਧੀ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਜਾਂ ਹੋਰ ਲੋਕ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਅਗਨੀਵੀਰ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਚਾਰ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਕੀ ਬਣੇਗਾ? ਫੌਜ ਤੋਂ ਵਾਪਿਸ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀ ਕਰਨਗੇ?

ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ': ਅਗਨੀਵੀਰ ਯੋਜਨਾ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਨੌਜਵਾਨਾਂ 'ਚ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰੇਗੀ। ਉਹ ਕੌਮ ਨੂੰ ਸਰਵਉੱਚ ਸਮਝੇਗਾ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਜਾਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲਾਈਨ 'ਤੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਚਾਰ ਸਾਲ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਨੀਵੀਰ ਬਹੁਪੱਖੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦਾ ਮਾਲਕ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਹ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਸ ਨੂੰ ਹਰ ਥਾਂ ਪਹਿਲ ਮਿਲੇਗੀ। ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਨੌਜਵਾਨ ਆਪਣੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਣਗੇ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ, ਸਾਨੂੰ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਭੇਜ ਰਹੀ ਹੈ, ਤੁਹਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਕੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ?





ਸਵਾਲ:
ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਆਗੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਇਹ ਨੀਤੀ ਰਹੀ ਹੈ, ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸਾਨ ਸੜਕ 'ਤੇ ਸੀ, ਚਾਰ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਇਹੀ ਹਾਲਤ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ 'ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਕਹੋਗੇ?

ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ': 2 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨ ਸੜਕ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਆਪਣੇ ਖੇਤ 'ਚ ਖੜ੍ਹਾ ਰਿਹਾ। ਉਸ ਕੋਲ ਨਤੀਜੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜੋ ਵੀ ਉਤਪਾਦਨ ਹੋਇਆ ਹੈ ਉਹ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਹਾਲਤ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਹੋਈ ਹੈ। ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨ ਹਿਤੈਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਉਹ ਸਿਆਸੀ ਰੋਟੀਆਂ ਸੇਕਦੇ ਹਨ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਬਣਾਉਣਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦਾ ਵਿਜ਼ਨ ਸੀ। ਇਹ ਕਾਨੂੰਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਤਾਕਤ ਦੇਣ ਲਈ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅੱਜ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਬਦੌਲਤ ਦੇਸ਼ ਤਰੱਕੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੱਕ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੀਆਂ। ਅੱਜ ਉਹ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕਿਤੇ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾ ਤਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਰੋਕਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨਾਲ, ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਧਰਨੇ ਲਈ ਖੜ੍ਹੇ ਹਨ।





ਸਵਾਲ:
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਤਬਦੀਲੀ ਜਾਂ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਲੋਟਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਸਵਾਲ ਉੱਠਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਕੀ ਲੋੜ ਸੀ?

ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ': ਕੋਈ ਵੀ ਪਾਰਟੀ ਆਪਣਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਵੀ ਦਿਨ-ਬ-ਦਿਨ ਫੈਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਦੋ ਸੰਸਦ ਸਨ। ਅੱਜ ਸਾਰਾ ਦੇਸ਼ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਇਹ ਇਸੇ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਸਾਡੇ ਏਜੰਡੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਹੈ।





ਸਵਾਲ:
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਸਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਦੇਖਦੇ ਹੋ?

ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ': ਮੇਰੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਹੁੰਦਿਆਂ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਨਹੀਂ ਉਠਾਏ। ਜੋ ਵੀ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਗਏ, ਮੈਂ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦਾ ਹੱਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਕਾਢ ਇੱਥੇ ਹੀ ਵਾਪਰੀ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਕਾਲਜ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਹਾਰਵਰਡ, ਕੈਂਬਰਿਜ ਜਾਂ ਆਕਸਫੋਰਡ ਹਨ, ਸਭ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਗੇਮ ਚੇਂਜਰ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ। ਸਾਡੀ ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਗੋਲਡਨ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਆਧਾਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਸਾਡੀ ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਮਾਤ ਭੂਮੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੀਵਨ ਮੁੱਲਾਂ ਦੀ ਨੀਂਹ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਗਿਆਨ, ਵਿਗਿਆਨ, ਖੋਜ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਦੁਨੀਆ ਤੱਕ ਫੈਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਭਾਰਤ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਗੁਰੂ ਵਜੋਂ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।





ਕੌਣ ਹਨ ਡਾ. ਨਿਸ਼ੰਕ:
ਡਾ. ਨਿਸ਼ੰਕ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ 'ਚ ਕੇਂਦਰੀ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਹ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਗੂ ਹਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਰਾਜ ਦੇ ਪੰਜਵੇਂ (2009 ਤੋਂ 2011 ਤੱਕ) ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਉਹ ਹਰਿਦੁਆਰ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਭਰੋਸਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹਨ। ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ ਨਿਸ਼ੰਕ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਵੀ ਵੀ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਹੇਮਵਤੀ ਨੰਦਨ ਬਹੁਗੁਣਾ ਗੜ੍ਹਵਾਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਗੜ੍ਹਵਾਲ ਤੋਂ ਮਾਸਟਰ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ, ਪੀਐਚਡੀ (ਆਨਰਸ), ਡੀ ਲਿਟ (ਆਨਰਸ) ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ' ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1991 ਵਿੱਚ ਕਰਨਪ੍ਰਯਾਗ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1993 ਅਤੇ 1996 ਵਿੱਚ ਉਹ ਮੁੜ ਇਸੇ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ। 1997 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਉੱਤਰਾਂਚਲ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ।



  1. ਨਿਸ਼ੰਕ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ- 1991 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ ਉਹ ਯੂਪੀ-ਉਤਰਾਖੰਡ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਵਾਰ ਵਿਧਾਇਕ ਰਹੇ।
  2. ਸਾਲ 1991 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਰਨਪ੍ਰਯਾਗ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਚੁਣੇ ਗਏ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਗਾਤਾਰ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਐਮ.ਐਲ.ਏ.
  3. 1997 ਵਿੱਚ ਕਲਿਆਣ ਸਿੰਘ ਯੂਪੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਪਹਾੜੀ ਵਿਕਾਸ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ ਰਹੇ।
  4. 1999 ਵਿੱਚ ਰਾਮਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਗੁਪਤਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਐਂਡੋਮੈਂਟ ਮੰਤਰੀ ਰਹੇ।
  5. 2000 ਵਿੱਚ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਰਾਜ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਤ, ਮਾਲੀਆ, ਟੈਕਸ, ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਸਮੇਤ 12 ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮੰਤਰੀ ਸ.
  6. 2007 ਵਿੱਚ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਮੈਡੀਕਲ ਸਿਹਤ, ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੰਤਰੀ।
  7. 2009 ਵਿੱਚ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਰਾਜ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਨੌਜਵਾਨ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ।
  8. 2012 ਵਿੱਚ ਡੋਈਵਾਲਾ (ਦੇਹਰਾਦੂਨ) ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਚੁਣੇ ਗਏ।
  9. 2014 ਵਿੱਚ ਡੋਈਵਾਲਾ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਹਰਿਦੁਆਰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣੇ ਗਏ।
  10. ਇਸ ਸਮੇਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਭਰੋਸਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹਨ।




ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:
ਨੂਪੁਰ ਸ਼ਰਮਾ ਦੇ ਸਮਰਥਨ 'ਚ ਕਰਣੀ ਸੈਨਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਭੜਕਾਊ ਸ਼ਬਦ, ਕਿਹਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਤਾਂ...

ਦੇਹਰਾਦੂਨ: 2-3 ਜੁਲਾਈ ਤੱਕ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਰਜਕਾਰਨੀ ਦੀ ਬੈਠਕ ਹੋਈ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਵੱਡੇ ਆਗੂ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਪੁੱਜੇ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ, ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ, ਜੇਪੀ ਨੱਡਾ, ਯੋਗੀ ਆਦਿੱਤਿਆਨਾਥ, ਸਮ੍ਰਿਤੀ ਇਰਾਨੀ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੁਸ਼ਕਰ ਸਿੰਘ ਧਾਮੀ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਦਿੱਗਜ ਆਗੂ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸਾਬਕਾ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ ਨਿਸ਼ੰਕ ਵੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ। ਇਸ ਬੈਠਕ 'ਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ, ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਪ੍ਰਸਤਾਵਾਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਰਜਕਾਰਨੀ ਦੀ ਬੈਠਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਬਕਾ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ' ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਸਥਿਤ ਏਸ਼ੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਰਾਮੋਜੀ ਫਿਲਮ ਸਿਟੀ ਪਹੁੰਚੇ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੇ ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ' ਦੀ ਇਸ ਕਾਰਜਕਾਰਨੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦੇ ਅਪਡੇਟਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਲੜੀਵਾਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇੰਟਰਵਿਊ ਕੀਤੀ।



ਸਵਾਲ: ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਜਪਾ ਲਗਾਤਾਰ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਨੂੰ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੈਦਰਾਬਾਦ 'ਚ ਦੋ ਦਿਨ ਚੱਲੇ ਮੰਥਨ 'ਚ ਕੀ ਹੋਇਆ? ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਵਿੱਚ ਚੀਜ਼ਾਂ ਕਿਵੇਂ ਲੱਗ ਰਹੀਆਂ ਹਨ?

ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ': ਸਾਰੇ ਉਭਰ ਰਹੇ ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਹਾਲਾਤ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਹਨ। ਝਾਰਖੰਡ ਹੋਵੇ, ਉਤਰਾਖੰਡ, ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਜਾਂ ਤੇਲੰਗਾਨਾ, ਹਰ ਥਾਂ ਇਹੋ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਅੰਦੋਲਨ ਵੀ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਵੀ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਭਾਜਪਾ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਅਸੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ, ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਇੱਥੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ, ਪਛੜੇ ਵਰਗ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਜ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ, ਨਾ ਹੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲਿਆ, ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਇਹ ਰਾਜ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦਾ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਵਿਕਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ।


ਸਾਬਕਾ ਕੇਂਦਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ ਨਿਸ਼ੰਕ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗੱਲਬਾਤ



ਸਵਾਲ:
ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੀ ਕੇਂਦਰੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਤੋਂ ਵੀ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕੀਤਾ? ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ?


ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਯਾਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ': ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਜਿਸ ਰਾਜ ਨੂੰ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਸ ਰਾਜ ਦੀ ਉਹ ਗੱਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਅੰਤਰ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਰਾਜ ਅੰਦੋਲਨ ਸਿਰਫ ਇਸ ਲਈ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਿਓਗੇ। ਤੁਸੀਂ ਇੱਥੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰੋਗੇ। ਇੱਥੋਂ ਦਾ ਪਾਣੀ, ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰੇਗਾ। ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਏਗਾ। ਪਰ ਅੱਜ ਤੇਲੰਗਾਨਾ 3 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਕਰਜ਼ਦਾਰ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਜੰਮਿਆ ਬੱਚਾ ਵੀ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਬੋਝ ਹੇਠ ਦੱਬਿਆ ਹੋਇਆ ਇੱਥੇ ਹੀ ਪੈਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਲਈ ਕੋਈ ਅੰਦੋਲਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।




ਸਵਾਲ:
ਵਿਰੋਧੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵਾਲੇ ਰਾਜ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਜੋ ਨੀਤੀਆਂ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਅਗਨੀਪਥ ਮਾਮਲਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਦਾ ਮੁੱਦਾ, ਹਰ ਕੋਈ ਅਜੇ ਵੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਂਦਾ ਹਨ?

ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ': ਇਸ ਲਈ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਪੁੱਛਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੀਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਸਵਾਲ ਚੁੱਕ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਗਨੀਪਥ ਜਾਂ ਅਗਨੀਵੀਰ ਯੋਜਨਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੈ। ਮੈਂ ਵਿਰੋਧੀ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਦਾ ਹਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਗਨੀਪਥ ਯੋਜਨਾ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਕੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ?





ਸਵਾਲ:
ਵਿਰੋਧੀ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਜਾਂ ਹੋਰ ਲੋਕ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਅਗਨੀਵੀਰ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਚਾਰ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਕੀ ਬਣੇਗਾ? ਫੌਜ ਤੋਂ ਵਾਪਿਸ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀ ਕਰਨਗੇ?

ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ': ਅਗਨੀਵੀਰ ਯੋਜਨਾ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਨੌਜਵਾਨਾਂ 'ਚ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰੇਗੀ। ਉਹ ਕੌਮ ਨੂੰ ਸਰਵਉੱਚ ਸਮਝੇਗਾ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਜਾਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲਾਈਨ 'ਤੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਚਾਰ ਸਾਲ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਨੀਵੀਰ ਬਹੁਪੱਖੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦਾ ਮਾਲਕ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਹ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਸ ਨੂੰ ਹਰ ਥਾਂ ਪਹਿਲ ਮਿਲੇਗੀ। ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਨੌਜਵਾਨ ਆਪਣੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਣਗੇ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ, ਸਾਨੂੰ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਭੇਜ ਰਹੀ ਹੈ, ਤੁਹਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਕੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ?





ਸਵਾਲ:
ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਆਗੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਇਹ ਨੀਤੀ ਰਹੀ ਹੈ, ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸਾਨ ਸੜਕ 'ਤੇ ਸੀ, ਚਾਰ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਇਹੀ ਹਾਲਤ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ 'ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਕਹੋਗੇ?

ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ': 2 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨ ਸੜਕ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਆਪਣੇ ਖੇਤ 'ਚ ਖੜ੍ਹਾ ਰਿਹਾ। ਉਸ ਕੋਲ ਨਤੀਜੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜੋ ਵੀ ਉਤਪਾਦਨ ਹੋਇਆ ਹੈ ਉਹ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਹਾਲਤ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਹੋਈ ਹੈ। ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨ ਹਿਤੈਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਉਹ ਸਿਆਸੀ ਰੋਟੀਆਂ ਸੇਕਦੇ ਹਨ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਬਣਾਉਣਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦਾ ਵਿਜ਼ਨ ਸੀ। ਇਹ ਕਾਨੂੰਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਤਾਕਤ ਦੇਣ ਲਈ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅੱਜ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਬਦੌਲਤ ਦੇਸ਼ ਤਰੱਕੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੱਕ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੀਆਂ। ਅੱਜ ਉਹ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕਿਤੇ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾ ਤਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਰੋਕਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨਾਲ, ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਧਰਨੇ ਲਈ ਖੜ੍ਹੇ ਹਨ।





ਸਵਾਲ:
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਤਬਦੀਲੀ ਜਾਂ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਲੋਟਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਸਵਾਲ ਉੱਠਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਕੀ ਲੋੜ ਸੀ?

ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ': ਕੋਈ ਵੀ ਪਾਰਟੀ ਆਪਣਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਵੀ ਦਿਨ-ਬ-ਦਿਨ ਫੈਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਦੋ ਸੰਸਦ ਸਨ। ਅੱਜ ਸਾਰਾ ਦੇਸ਼ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਇਹ ਇਸੇ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਸਾਡੇ ਏਜੰਡੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਹੈ।





ਸਵਾਲ:
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਸਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਦੇਖਦੇ ਹੋ?

ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ': ਮੇਰੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਹੁੰਦਿਆਂ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਨਹੀਂ ਉਠਾਏ। ਜੋ ਵੀ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਗਏ, ਮੈਂ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦਾ ਹੱਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਕਾਢ ਇੱਥੇ ਹੀ ਵਾਪਰੀ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਕਾਲਜ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਹਾਰਵਰਡ, ਕੈਂਬਰਿਜ ਜਾਂ ਆਕਸਫੋਰਡ ਹਨ, ਸਭ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਗੇਮ ਚੇਂਜਰ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ। ਸਾਡੀ ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਗੋਲਡਨ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਆਧਾਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਸਾਡੀ ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਮਾਤ ਭੂਮੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੀਵਨ ਮੁੱਲਾਂ ਦੀ ਨੀਂਹ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਗਿਆਨ, ਵਿਗਿਆਨ, ਖੋਜ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਦੁਨੀਆ ਤੱਕ ਫੈਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਭਾਰਤ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਗੁਰੂ ਵਜੋਂ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।





ਕੌਣ ਹਨ ਡਾ. ਨਿਸ਼ੰਕ:
ਡਾ. ਨਿਸ਼ੰਕ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ 'ਚ ਕੇਂਦਰੀ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਹ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਗੂ ਹਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਰਾਜ ਦੇ ਪੰਜਵੇਂ (2009 ਤੋਂ 2011 ਤੱਕ) ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਉਹ ਹਰਿਦੁਆਰ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਭਰੋਸਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹਨ। ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ ਨਿਸ਼ੰਕ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਵੀ ਵੀ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਹੇਮਵਤੀ ਨੰਦਨ ਬਹੁਗੁਣਾ ਗੜ੍ਹਵਾਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਗੜ੍ਹਵਾਲ ਤੋਂ ਮਾਸਟਰ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ, ਪੀਐਚਡੀ (ਆਨਰਸ), ਡੀ ਲਿਟ (ਆਨਰਸ) ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ 'ਨਿਸ਼ੰਕ' ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1991 ਵਿੱਚ ਕਰਨਪ੍ਰਯਾਗ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1993 ਅਤੇ 1996 ਵਿੱਚ ਉਹ ਮੁੜ ਇਸੇ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ। 1997 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਉੱਤਰਾਂਚਲ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ।



  1. ਨਿਸ਼ੰਕ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ- 1991 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ ਉਹ ਯੂਪੀ-ਉਤਰਾਖੰਡ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਵਾਰ ਵਿਧਾਇਕ ਰਹੇ।
  2. ਸਾਲ 1991 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਰਨਪ੍ਰਯਾਗ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਚੁਣੇ ਗਏ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਗਾਤਾਰ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਐਮ.ਐਲ.ਏ.
  3. 1997 ਵਿੱਚ ਕਲਿਆਣ ਸਿੰਘ ਯੂਪੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਪਹਾੜੀ ਵਿਕਾਸ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ ਰਹੇ।
  4. 1999 ਵਿੱਚ ਰਾਮਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਗੁਪਤਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਐਂਡੋਮੈਂਟ ਮੰਤਰੀ ਰਹੇ।
  5. 2000 ਵਿੱਚ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਰਾਜ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਤ, ਮਾਲੀਆ, ਟੈਕਸ, ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਸਮੇਤ 12 ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮੰਤਰੀ ਸ.
  6. 2007 ਵਿੱਚ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਮੈਡੀਕਲ ਸਿਹਤ, ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੰਤਰੀ।
  7. 2009 ਵਿੱਚ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਰਾਜ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਨੌਜਵਾਨ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ।
  8. 2012 ਵਿੱਚ ਡੋਈਵਾਲਾ (ਦੇਹਰਾਦੂਨ) ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਚੁਣੇ ਗਏ।
  9. 2014 ਵਿੱਚ ਡੋਈਵਾਲਾ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਹਰਿਦੁਆਰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣੇ ਗਏ।
  10. ਇਸ ਸਮੇਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਭਰੋਸਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹਨ।




ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:
ਨੂਪੁਰ ਸ਼ਰਮਾ ਦੇ ਸਮਰਥਨ 'ਚ ਕਰਣੀ ਸੈਨਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਭੜਕਾਊ ਸ਼ਬਦ, ਕਿਹਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਤਾਂ...

Last Updated : Jul 5, 2022, 11:50 AM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.