ETV Bharat / bharat

Qatar fresh diplomatic challenge for India: ਕਤਰ ਨੇ ਭਾਰਤ ਲਈ ਨਵੀਂ ਕੂਟਨੀਤਕ ਚੁਣੌਤੀ ਕੀਤੀ ਪੇਸ਼ - ਕਤਰ ਦੀ ਅਦਾਲਤ

Qatar fresh diplomatic challenge: ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਅੱਠ ਸਾਬਕਾ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕਤਰ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਜਾਸੂਸੀ ਦੇ ਆਰੋਪ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸ ਵਾਰ ਖਾੜੀ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਕੂਟਨੀਤਕ ਚੁਣੌਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਕਤਰ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਸਾਂਝੇ ਹਿੱਤਾਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਅੜਚਣ ਆਈਆਂ ਹਨ।

Qatar fresh diplomatic challenge for India
Qatar fresh diplomatic challenge for India
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Oct 28, 2023, 8:48 AM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਕਤਰ ਦੀ ਇੱਕ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਥਿਤ ਜਾਸੂਸੀ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਅੱਠ ਸਾਬਕਾ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਭਾਰਤ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਗੁਆਂਢ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਕੂਟਨੀਤਕ ਚੁਣੌਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਜੀ-20 ਸੰਮੇਲਨ ਦੀ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਕੂਟਨੀਤਕ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੀ ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤਾਜ਼ਾ ਹੈ। ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਵੱਲੋਂ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿਚਾਲੇ ਵੱਡਾ ਕੂਟਨੀਤਕ ਵਿਵਾਦ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਕੈਨੇਡਾ 'ਚ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਸੀ।

ਇਸ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ-ਸਮਰਥਿਤ ਅਰਮੇਨੀਆ ਨੇ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਆਪਣੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਵਿਵਾਦਤ ਖੇਤਰ ਨਾਗੋਰਨੋ-ਕਾਰਾਬਾਖ ਨੂੰ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਤੀਜੀ ਕੂਟਨੀਤਕ ਚੁਣੌਤੀ ਉਦੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਚੀਨ ਪੱਖੀ ਵਿਰੋਧੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੇ ਭਾਰਤ ਪੱਖੀ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਨੂੰ ਹਰਾ ਕੇ ਮਾਲਦੀਵ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ ਜਿੱਤੀ। ਕਤਰ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਅੱਠ ਸਾਬਕਾ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਪਣਾ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਹੈਰਾਨੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਵਿਸਥਾਰਤ ਫੈਸਲੇ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇਕ ਬਿਆਨ 'ਚ ਕਿਹਾ, 'ਅਸੀਂ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਨੇੜਿਓਂ ਪਾਲਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਕੌਂਸਲਰ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਾਂਗੇ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਕਤਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਕੋਲ ਵੀ ਉਠਾਵਾਂਗੇ। ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਏ ਗਏ ਸਾਰੇ ਅੱਠ ਸਾਬਕਾ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਲ ਦਹਰਾ ਗਲੋਬਲ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸਨ।

ਇਹ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਓਮਾਨ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਕੰਪਨੀ ਸੀ ਜੋ ਕਤਰ ਦੀਆਂ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਤਾਲਵੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਧਾਰਤ ਪਣਡੁੱਬੀਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ 'ਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਏ ਗਏ ਅਤੇ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਏ ਗਏ, ਉਥੇ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਓਮਾਨੀ ਮਾਲਕ ਨੂੰ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਜਦੂਤ ਅਤੇ ਜੌਰਡਨ ਆਰ ਦਯਾਕਰ ਨੇ ਈਟੀਵੀ ਇੰਡੀਆ ਨੂੰ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਰਾਜਦੂਤ ਆਰ ਦਯਾਕਰ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਡੈਸਕ ਅਤੇ ਕਤਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਦੂਤਾਵਾਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘ਅਦਾਲਤ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਬਹੁਤ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਹੈ। ਅਜੀਬ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਥੇ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਓਮਾਨੀ ਮਾਲਕ 'ਤੇ ਕੋਈ ਦੋਸ਼ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਪਰਤਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।

ਇਹ ਨਵਾਂ ਵਿਕਾਸ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਕਤਰ ਦਰਮਿਆਨ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਸਾਂਝੇ ਹਿੱਤਾਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹਨ। 2008 ਵਿੱਚ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਕਤਰ ਫੇਰੀ ਇੱਕ ਮੋੜ ਸਾਬਤ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਤਰ ਦੇ ਅਮੀਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦਰਮਿਆਨ ਆਪਸੀ ਮੁਲਾਕਾਤਾਂ ਹੋਈਆਂ।

ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਦਾ ਇੱਕ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਸਰੋਤ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਕਤਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਊਰਜਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਕਤਰ ਦਰਮਿਆਨ 15 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੇ ਦੁਵੱਲੇ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਤਰ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਐਲਐਨਜੀ ਅਤੇ ਐਲਪੀਜੀ ਨਿਰਯਾਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਭਾਰਤ-ਕਤਰ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ-ਕਤਰ ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਸਮਝੌਤਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗਾ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਭਾਰਤੀ ਕਤਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਹੈ। ਲਗਭਗ 800,000 ਲੋਕ ਇੱਥੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਟਾਟਾ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਲਿਮਟਿਡ, ਵਿਪਰੋ, ਮਹਿੰਦਰਾਟੈਕ ਅਤੇ ਲਾਰਸਨ ਐਂਡ ਟੂਬਰੋ ਸਮੇਤ ਕਈ ਭਾਰਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਕਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਕਤਰ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ-ਕਤਰ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਚੁਣੌਤੀ ਕਤਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਹਾਲਤਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਤਰ ਨੇ ਕਿਰਤ ਸੁਧਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ, ਉਜਰਤਾਂ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੁੱਦੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਕਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਆਪਣੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਕਸਰ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਤਣਾਅ ਵਧਿਆ ਹੈ।

2017 ਕਤਰ ਦੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸੰਕਟ ਨੇ ਹੋਰ ਖਾੜੀ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਧੜੇ ਵੱਲੋਂ ਕਤਰ ਨਾਲ ਸਮੁੰਦਰੀ, ਜ਼ਮੀਨੀ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਸਰਹੱਦਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਲਈ ਦੋ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ।ਕਤਰ ਨਾਲ ਵਪਾਰਕ ਸਬੰਧ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਏ ਰੱਖਣੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਸਥਿਤੀ ਵਿਗੜਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਤਰ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ।

ਉਸ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਵਾਧੂ ਚਿੰਤਾ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ (ਯੂ. ਏ. ਈ.) ਕਤਰ ਦੇ ਬਾਈਕਾਟ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮੁੱਦੇ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਸਿਧਾਂਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਣਮਿੱਥੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕਤਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਕਥਿਤ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਏ। ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕਤਰ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਸ਼ਿਪਮੈਂਟ ਰੋਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਆਮ ਵਪਾਰਕ ਪ੍ਰਵਾਹ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।

ਫਿਰ ਜੂਨ 2022 ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਟੀਵੀ ਸ਼ੋਅ ਵਿੱਚ ਪੈਗੰਬਰ ਬਾਰੇ ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਵਿਵਾਦ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਕਤਰ ਦਰਮਿਆਨ ਤਣਾਅ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਕਤਰ ਨੇ ਜਨਤਕ ਮੁਆਫੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਉਸ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਤੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਸੀ।

ਉਸ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਫੀਫਾ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਲਈ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨ ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਭਗੌੜੇ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਜ਼ਾਕਿਰ ਨਾਇਕ ਦੇ ਕਤਰ ਦੌਰੇ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਉਠਾਇਆ। ਇੱਕ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਮੁਸਲਮਾਨ, ਨਾਇਕ ਨੂੰ ਕਥਿਤ ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ ਅਤੇ ਨਫ਼ਰਤ ਭਰੇ ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕੱਟੜਪੰਥ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ 2016 ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦਾ ਹੈ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਤਰ ਨੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਚੈਨਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਕਿ 20 ਨਵੰਬਰ, 2022 ਨੂੰ ਦੋਹਾ ਵਿੱਚ ਫੀਫਾ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਨਾਇਕ ਨੂੰ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਸੱਦਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਏ ਜਾਣ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਟੀਮ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਕਲਪਾਂ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਦਿਆਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਕੇਸ ਅਜੇ ਅਪੀਲ ਦੇ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਹੈ। ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹੱਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਕਤਰ ਦੀ ਇੱਕ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਥਿਤ ਜਾਸੂਸੀ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਅੱਠ ਸਾਬਕਾ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਭਾਰਤ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਗੁਆਂਢ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਕੂਟਨੀਤਕ ਚੁਣੌਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਜੀ-20 ਸੰਮੇਲਨ ਦੀ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਕੂਟਨੀਤਕ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੀ ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤਾਜ਼ਾ ਹੈ। ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਵੱਲੋਂ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿਚਾਲੇ ਵੱਡਾ ਕੂਟਨੀਤਕ ਵਿਵਾਦ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਕੈਨੇਡਾ 'ਚ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਸੀ।

ਇਸ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ-ਸਮਰਥਿਤ ਅਰਮੇਨੀਆ ਨੇ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਆਪਣੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਵਿਵਾਦਤ ਖੇਤਰ ਨਾਗੋਰਨੋ-ਕਾਰਾਬਾਖ ਨੂੰ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਤੀਜੀ ਕੂਟਨੀਤਕ ਚੁਣੌਤੀ ਉਦੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਚੀਨ ਪੱਖੀ ਵਿਰੋਧੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੇ ਭਾਰਤ ਪੱਖੀ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਨੂੰ ਹਰਾ ਕੇ ਮਾਲਦੀਵ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ ਜਿੱਤੀ। ਕਤਰ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਅੱਠ ਸਾਬਕਾ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਪਣਾ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਹੈਰਾਨੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਵਿਸਥਾਰਤ ਫੈਸਲੇ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇਕ ਬਿਆਨ 'ਚ ਕਿਹਾ, 'ਅਸੀਂ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਨੇੜਿਓਂ ਪਾਲਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਕੌਂਸਲਰ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਾਂਗੇ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਕਤਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਕੋਲ ਵੀ ਉਠਾਵਾਂਗੇ। ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਏ ਗਏ ਸਾਰੇ ਅੱਠ ਸਾਬਕਾ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਲ ਦਹਰਾ ਗਲੋਬਲ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸਨ।

ਇਹ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਓਮਾਨ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਕੰਪਨੀ ਸੀ ਜੋ ਕਤਰ ਦੀਆਂ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਤਾਲਵੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਧਾਰਤ ਪਣਡੁੱਬੀਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ 'ਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਏ ਗਏ ਅਤੇ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਏ ਗਏ, ਉਥੇ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਓਮਾਨੀ ਮਾਲਕ ਨੂੰ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਜਦੂਤ ਅਤੇ ਜੌਰਡਨ ਆਰ ਦਯਾਕਰ ਨੇ ਈਟੀਵੀ ਇੰਡੀਆ ਨੂੰ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਰਾਜਦੂਤ ਆਰ ਦਯਾਕਰ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਡੈਸਕ ਅਤੇ ਕਤਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਦੂਤਾਵਾਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘ਅਦਾਲਤ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਬਹੁਤ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਹੈ। ਅਜੀਬ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਥੇ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਓਮਾਨੀ ਮਾਲਕ 'ਤੇ ਕੋਈ ਦੋਸ਼ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਪਰਤਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।

ਇਹ ਨਵਾਂ ਵਿਕਾਸ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਕਤਰ ਦਰਮਿਆਨ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਸਾਂਝੇ ਹਿੱਤਾਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹਨ। 2008 ਵਿੱਚ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਕਤਰ ਫੇਰੀ ਇੱਕ ਮੋੜ ਸਾਬਤ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਤਰ ਦੇ ਅਮੀਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦਰਮਿਆਨ ਆਪਸੀ ਮੁਲਾਕਾਤਾਂ ਹੋਈਆਂ।

ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਦਾ ਇੱਕ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਸਰੋਤ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਕਤਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਊਰਜਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਕਤਰ ਦਰਮਿਆਨ 15 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੇ ਦੁਵੱਲੇ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਤਰ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਐਲਐਨਜੀ ਅਤੇ ਐਲਪੀਜੀ ਨਿਰਯਾਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਭਾਰਤ-ਕਤਰ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ-ਕਤਰ ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਸਮਝੌਤਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗਾ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਭਾਰਤੀ ਕਤਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਹੈ। ਲਗਭਗ 800,000 ਲੋਕ ਇੱਥੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਟਾਟਾ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਲਿਮਟਿਡ, ਵਿਪਰੋ, ਮਹਿੰਦਰਾਟੈਕ ਅਤੇ ਲਾਰਸਨ ਐਂਡ ਟੂਬਰੋ ਸਮੇਤ ਕਈ ਭਾਰਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਕਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਕਤਰ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ-ਕਤਰ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਚੁਣੌਤੀ ਕਤਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਹਾਲਤਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਤਰ ਨੇ ਕਿਰਤ ਸੁਧਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ, ਉਜਰਤਾਂ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੁੱਦੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਕਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਆਪਣੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਕਸਰ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਤਣਾਅ ਵਧਿਆ ਹੈ।

2017 ਕਤਰ ਦੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸੰਕਟ ਨੇ ਹੋਰ ਖਾੜੀ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਧੜੇ ਵੱਲੋਂ ਕਤਰ ਨਾਲ ਸਮੁੰਦਰੀ, ਜ਼ਮੀਨੀ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਸਰਹੱਦਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਲਈ ਦੋ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ।ਕਤਰ ਨਾਲ ਵਪਾਰਕ ਸਬੰਧ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਏ ਰੱਖਣੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਸਥਿਤੀ ਵਿਗੜਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਤਰ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ।

ਉਸ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਵਾਧੂ ਚਿੰਤਾ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ (ਯੂ. ਏ. ਈ.) ਕਤਰ ਦੇ ਬਾਈਕਾਟ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮੁੱਦੇ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਸਿਧਾਂਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਣਮਿੱਥੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕਤਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਕਥਿਤ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਏ। ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕਤਰ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਸ਼ਿਪਮੈਂਟ ਰੋਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਆਮ ਵਪਾਰਕ ਪ੍ਰਵਾਹ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।

ਫਿਰ ਜੂਨ 2022 ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਟੀਵੀ ਸ਼ੋਅ ਵਿੱਚ ਪੈਗੰਬਰ ਬਾਰੇ ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਵਿਵਾਦ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਕਤਰ ਦਰਮਿਆਨ ਤਣਾਅ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਕਤਰ ਨੇ ਜਨਤਕ ਮੁਆਫੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਉਸ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਤੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਸੀ।

ਉਸ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਫੀਫਾ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਲਈ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨ ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਭਗੌੜੇ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਜ਼ਾਕਿਰ ਨਾਇਕ ਦੇ ਕਤਰ ਦੌਰੇ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਉਠਾਇਆ। ਇੱਕ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਮੁਸਲਮਾਨ, ਨਾਇਕ ਨੂੰ ਕਥਿਤ ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ ਅਤੇ ਨਫ਼ਰਤ ਭਰੇ ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕੱਟੜਪੰਥ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ 2016 ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦਾ ਹੈ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਤਰ ਨੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਚੈਨਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਕਿ 20 ਨਵੰਬਰ, 2022 ਨੂੰ ਦੋਹਾ ਵਿੱਚ ਫੀਫਾ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਨਾਇਕ ਨੂੰ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਸੱਦਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਏ ਜਾਣ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਟੀਮ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਕਲਪਾਂ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਦਿਆਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਕੇਸ ਅਜੇ ਅਪੀਲ ਦੇ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਹੈ। ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹੱਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.