ETV Bharat / bharat

Pitru Paksha 2023: ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਨੇ ਮਾਤਾ ਜਾਨਕੀ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਸੀ ਪਿੰਡ ਦਾਨ, ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ 'ਪੁਨਪੁਨ'

ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਪਟਨਾ ਪੁਨਪੁਨ ਘਾਟ (PATNA PUNPUN GHAT) ਨੂੰ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਥੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਨੇ ਮਾਤਾ ਜਾਨਕੀ ਨਾਲ ਪਿੰਡ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਗਯਾ ਵਿੱਚ 54 ਵੇਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

PITRU PAKSHA 2023 PATNA PUNPUN GHAT CONSIDERED FIRST GATE OF PIND DAAN
Pitru Paksha 2023: ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਨੇ ਮਾਤਾ ਜਾਨਕੀ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਸੀ ਪਿੰਡ ਦਾਨ, ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਹੈ 'ਪੁਨਪੁਨ',
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Sep 28, 2023, 7:22 AM IST

ਪਟਨਾ: ਅੱਜ ਤੋਂ ਪਿਤਰ ਪੱਖ ਮੇਲਾ (Pitar Paksha Mela started) ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਪਟਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਮਸੌਰੀ ਦੇ ਪੁਨਪੁਨ ਨਦੀ ਘਾਟ 'ਤੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਦਾਨ ਭੇਟ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਇੱਕ ਵਾਰ ਮਾਤਾ ਜਾਨਕੀ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਥੇ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੂਰਵਜਾਂ ਦੀ ਆਤਮਾ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਪਿੰਡ ਦਾਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਪੁਨਪੁਨ ਘਾਟ ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਦਾਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਿਲਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲੋਂ ਹਰ ਸਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਿਤਰ ਪੱਖ ਮੇਲਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੇਲਾ ਲਗਾਇਆ : ਇਸ ਵਾਰ ਮੇਲਾ 28 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ 14 ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੂਰਵਜਾਂ ਦੀ ਆਤਮਾ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਪਿੰਡ ਦਾਨ ਭੇਟ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੁਨਪੁਨ ਘਾਟ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਮਾਨਤਾ (International level recognition) ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਪਦਮ ਗਰੂਰ ਪੁਰਾਣ ਵਿਚ ਇਹ ਚਰਚਾ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦੀਆਂ ਆਤਮਾਵਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਪੁਨਪੁਨ ਨਦੀ ਘਾਟ 'ਤੇ ਮਾਤਾ ਜਾਨਕੀ ਦੇ ਨਾਲ ਪਿਂਡ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।

54 ਪੁਨਪੁਨ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵੇਦੀ: ਇੱਥੇ ਪਿੰਡ ਦਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਗਵਾਨ ਨੇ ਗਯਾ ਦੀ ਫਾਲਗੂ ਨਦੀ 'ਤੇ ਪੂਰੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਨਾਲ ਪਿੰਡ ਦਾਨ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿੰਡ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਤਰਪਾਨ ਪੁਨਪੁਨ ਨਦੀ ਘਾਟ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਗਯਾ ਵਿੱਚ 54 ਵੇਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੁਕਤੀ ਦੀ ਧਰਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਪੂਰਵਜ ਪੂਰੀ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਨਾਲ ਪਿਂਡ ਦਾਨ ਕਰਕੇ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਪਾਂਡਾ ਕਮੇਟੀ ਮੈਂਬਰ (Panda Committee Member) ਨੇ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।

ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਲੋਕ ਆਉਂਦੇ ਹਨ: ਪੁਨਪੁੰਗਘਾਟ ਦੀ ਪਾਂਡਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਨੁਸਾਰ ਪੁਨਪੁੰਗ ਪਿੰਡ ਦਾਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲੋਂ ਹਰ ਸਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਿਤਰ ਪੱਖ ਮੇਲਾ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਗਯਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਧ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਥੋਂ ਹੀ ਬੁਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ (Sanatan Dharma) ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਲੋਕ ਪਿਂਡ ਦਾਨ ਭੇਟ ਕਰਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਪਟਨਾ: ਅੱਜ ਤੋਂ ਪਿਤਰ ਪੱਖ ਮੇਲਾ (Pitar Paksha Mela started) ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਪਟਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਮਸੌਰੀ ਦੇ ਪੁਨਪੁਨ ਨਦੀ ਘਾਟ 'ਤੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਦਾਨ ਭੇਟ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਇੱਕ ਵਾਰ ਮਾਤਾ ਜਾਨਕੀ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਥੇ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੂਰਵਜਾਂ ਦੀ ਆਤਮਾ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਪਿੰਡ ਦਾਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਪੁਨਪੁਨ ਘਾਟ ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਦਾਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਿਲਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲੋਂ ਹਰ ਸਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਿਤਰ ਪੱਖ ਮੇਲਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੇਲਾ ਲਗਾਇਆ : ਇਸ ਵਾਰ ਮੇਲਾ 28 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ 14 ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੂਰਵਜਾਂ ਦੀ ਆਤਮਾ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਪਿੰਡ ਦਾਨ ਭੇਟ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੁਨਪੁਨ ਘਾਟ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਮਾਨਤਾ (International level recognition) ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਪਦਮ ਗਰੂਰ ਪੁਰਾਣ ਵਿਚ ਇਹ ਚਰਚਾ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦੀਆਂ ਆਤਮਾਵਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਪੁਨਪੁਨ ਨਦੀ ਘਾਟ 'ਤੇ ਮਾਤਾ ਜਾਨਕੀ ਦੇ ਨਾਲ ਪਿਂਡ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।

54 ਪੁਨਪੁਨ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵੇਦੀ: ਇੱਥੇ ਪਿੰਡ ਦਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਗਵਾਨ ਨੇ ਗਯਾ ਦੀ ਫਾਲਗੂ ਨਦੀ 'ਤੇ ਪੂਰੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਨਾਲ ਪਿੰਡ ਦਾਨ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿੰਡ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਤਰਪਾਨ ਪੁਨਪੁਨ ਨਦੀ ਘਾਟ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਗਯਾ ਵਿੱਚ 54 ਵੇਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੁਕਤੀ ਦੀ ਧਰਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਪੂਰਵਜ ਪੂਰੀ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਨਾਲ ਪਿਂਡ ਦਾਨ ਕਰਕੇ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਪਾਂਡਾ ਕਮੇਟੀ ਮੈਂਬਰ (Panda Committee Member) ਨੇ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।

ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਲੋਕ ਆਉਂਦੇ ਹਨ: ਪੁਨਪੁੰਗਘਾਟ ਦੀ ਪਾਂਡਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਨੁਸਾਰ ਪੁਨਪੁੰਗ ਪਿੰਡ ਦਾਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲੋਂ ਹਰ ਸਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਿਤਰ ਪੱਖ ਮੇਲਾ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਗਯਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਧ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਥੋਂ ਹੀ ਬੁਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ (Sanatan Dharma) ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਲੋਕ ਪਿਂਡ ਦਾਨ ਭੇਟ ਕਰਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.