ETV Bharat / bharat

ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਪੁਰੰਦਰੇ ਦਾ ਦਿਹਾਂਤ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਪ੍ਰਗਟਾਇਆ ਦੁੱਖ

ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ, ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਥੀਏਟਰ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਸ਼ਿਵਸ਼ਾਹਿਰ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਪੁਰੰਦਰੇ (Balwant Moreshwar Purandare) ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਪੁਣੇ ਦੇ ਦੀਨਾਨਾਥ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਲਿਆ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੇਹਾਂਤ 'ਤੇ ਦੁੱਖ ਜਤਾਇਆ ਹੈ।

ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਪੁਰੰਦਰੇ ਦਾ ਦਿਹਾਂਤ
ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਪੁਰੰਦਰੇ ਦਾ ਦਿਹਾਂਤ
author img

By

Published : Nov 15, 2021, 12:17 PM IST

ਮੁੰਬਈ: ਮਸ਼ਹੂਰ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਥੀਏਟਰ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਬਲਵੰਤ ਮੋਰੇਸ਼ਵਰ ਉਰਫ ਸ਼ਿਵਸ਼ਾਹਿਰ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਪੁਰੰਦਰੇ (Balwant Moreshwar Purandare), ਜੋ ਕਿ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ 'ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਵਿਦਵਤਾ ਭਰਪੂਰ ਰਚਨਾਵਾਂ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਨ, ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਲਏ ਤੇ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਏ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਉਸ ਦੀ ਹਾਲਤ ਨਾਜ਼ੁਕ ਬਣੀ ਹੋਈ ਸੀ। 99 ਸਾਲਾ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਪੁਰੰਦਰੇ (Balwant Moreshwar Purandare) ਦਾ ਪੁਣੇ ਦੇ ਦੀਨਾਨਾਥ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ ਇਲਾਜ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ: ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜੇ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼

ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਪੁਰੰਦਰੇ (Balwant Moreshwar Purandare) ਦਾ ਪੈਰ ਤਿਲਕਣ ਕਾਰਨ ਘਰ ਵਿਚ ਗੰਭੀਰ ਸੱਟ ਲੱਗ ਗਈ ਸੀ। ਬਾਅਦ 'ਚ ਉਸ ਨੂੰ ਇਲਾਜ ਲਈ ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ ਭਰਤੀ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਇੰਟੈਂਸਿਵ ਕੇਅਰ ਯੂਨਿਟ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਪਰ ਐਤਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਹਾਲਤ ਨਾਜ਼ੁਕ ਹੋ ਗਈ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਜਤਾਇਆ ਦੁਖ

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ (Prime Minister Narendra Modi) ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਪੁਰੰਦਰੇ (Balwant Moreshwar Purandare) ਦੇ ਦੇਹਾਂਤ 'ਤੇ ਸੋਗ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਸ਼ਿਵਸ਼ਾਹਿਰ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਪੁਰੰਦਰੇ (Balwant Moreshwar Purandare) ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਨਾ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਘਾਟਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨਾਲ ਜੁੜ ਸਕਣਗੀਆਂ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵੀ ਯਾਦ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆ।

  • I am pained beyond words. The demise of Shivshahir Babasaheb Purandare leaves a major void in the world of history and culture. It is thanks to him that the coming generations will get further connected to Chhatrapati Shivaji Maharaj. His other works will also be remembered. pic.twitter.com/Ehu4NapPSL

    — Narendra Modi (@narendramodi) November 15, 2021 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data=" ">

ਵਰਣਨਯੋਗ ਹੈ ਕਿ 9 ਜੁਲਾਈ, 1922 ਨੂੰ ਪੂਨਾ (ਹੁਣ ਪੁਣੇ) ਨੇੜੇ ਸਾਸਵਾੜ ਵਿਚ ਜਨਮੇ ਪੁਰੰਦਰੇ ਨੂੰ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦਾ ਮੋਹ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਨਿਬੰਧ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ 'ਥਿਨਗਯਾ' (ਚੰਗਿਆੜੀਆਂ) ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਈਆਂ। ਆਪਣੇ ਲੇਖਣੀ ਅਤੇ ਥੀਏਟਰ ਕੈਰੀਅਰ ਦੇ ਅੱਠ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਪੁਰੰਦਰੇ ਨੇ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ 'ਤੇ 12,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤੇ, ਮਰਾਠਾ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕਿਲ੍ਹਿਆਂ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਸਨੂੰ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ।

ਇਤਿਹਾਸਕ ਨਾਟਕ

ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਨਾਟਕ 'ਜੰਟਾ ਰਾਜਾ' (1985) ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ, 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇੱਕ ਨਾਟਕੀ ਕੰਮ, ਜਿਸਦਾ ਪੰਜ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਗੋਆ, ਦਿੱਲੀ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ 1,250 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਟੇਜ ਸ਼ੋਅ ਵੇਖੇ ਗਏ ਹਨ।

ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਚਨਾਵਾਂ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ 'ਰਾਜੇ ਸ਼ਿਵਚਤਰਪਤੀ', 'ਜਨਤਾ ਰਾਜਾ', 'ਮਹਾਰਾਜ', 'ਸ਼ੇਲਾਰਖਿੰਡ', 'ਗੱਡਕੋਟ ਦਾ ਕਿਲਾ', 'ਆਗਰਾ', 'ਲਾਲ ਮਹਿਲ', 'ਪੁਰੰਦਰ', 'ਰਾਜਗੜ੍ਹ', 'ਪੰਹਾਲਗੜ੍ਹ' ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। '।, 'ਸਿੰਘਗੜ੍ਹ', 'ਪ੍ਰਤਾਪਗੜ੍ਹ', 'ਪੁਰੰਦਰਿਆਂਚੀ ਦੌਲਤ', 'ਮੁਜਯਾਰਚੇ ਮਾਨਕਾਰੀ', 'ਫੁਲਵੰਤੀ', 'ਸਾਵਿਤਰੀ', 'ਕਲਵੰਤੀਨੀਚਾ ਸਜਾਵਟ'।

ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ

ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ 2019 ਵਿੱਚ 'ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ' (2015) ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ 'ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ' ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ: Delhi Pollution: ਸੁਪਰੀਮ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪਾਈ ਝਾੜ, ਦਿੱਤੇ ਇਹ ਹੁਕਮ

ਮੁੰਬਈ: ਮਸ਼ਹੂਰ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਥੀਏਟਰ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਬਲਵੰਤ ਮੋਰੇਸ਼ਵਰ ਉਰਫ ਸ਼ਿਵਸ਼ਾਹਿਰ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਪੁਰੰਦਰੇ (Balwant Moreshwar Purandare), ਜੋ ਕਿ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ 'ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਵਿਦਵਤਾ ਭਰਪੂਰ ਰਚਨਾਵਾਂ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਨ, ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਲਏ ਤੇ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਏ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਉਸ ਦੀ ਹਾਲਤ ਨਾਜ਼ੁਕ ਬਣੀ ਹੋਈ ਸੀ। 99 ਸਾਲਾ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਪੁਰੰਦਰੇ (Balwant Moreshwar Purandare) ਦਾ ਪੁਣੇ ਦੇ ਦੀਨਾਨਾਥ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ ਇਲਾਜ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ: ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜੇ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼

ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਪੁਰੰਦਰੇ (Balwant Moreshwar Purandare) ਦਾ ਪੈਰ ਤਿਲਕਣ ਕਾਰਨ ਘਰ ਵਿਚ ਗੰਭੀਰ ਸੱਟ ਲੱਗ ਗਈ ਸੀ। ਬਾਅਦ 'ਚ ਉਸ ਨੂੰ ਇਲਾਜ ਲਈ ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ ਭਰਤੀ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਇੰਟੈਂਸਿਵ ਕੇਅਰ ਯੂਨਿਟ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਪਰ ਐਤਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਹਾਲਤ ਨਾਜ਼ੁਕ ਹੋ ਗਈ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਜਤਾਇਆ ਦੁਖ

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ (Prime Minister Narendra Modi) ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਪੁਰੰਦਰੇ (Balwant Moreshwar Purandare) ਦੇ ਦੇਹਾਂਤ 'ਤੇ ਸੋਗ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਸ਼ਿਵਸ਼ਾਹਿਰ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਪੁਰੰਦਰੇ (Balwant Moreshwar Purandare) ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਨਾ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਘਾਟਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨਾਲ ਜੁੜ ਸਕਣਗੀਆਂ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵੀ ਯਾਦ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆ।

  • I am pained beyond words. The demise of Shivshahir Babasaheb Purandare leaves a major void in the world of history and culture. It is thanks to him that the coming generations will get further connected to Chhatrapati Shivaji Maharaj. His other works will also be remembered. pic.twitter.com/Ehu4NapPSL

    — Narendra Modi (@narendramodi) November 15, 2021 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data=" ">

ਵਰਣਨਯੋਗ ਹੈ ਕਿ 9 ਜੁਲਾਈ, 1922 ਨੂੰ ਪੂਨਾ (ਹੁਣ ਪੁਣੇ) ਨੇੜੇ ਸਾਸਵਾੜ ਵਿਚ ਜਨਮੇ ਪੁਰੰਦਰੇ ਨੂੰ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦਾ ਮੋਹ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਨਿਬੰਧ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ 'ਥਿਨਗਯਾ' (ਚੰਗਿਆੜੀਆਂ) ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਈਆਂ। ਆਪਣੇ ਲੇਖਣੀ ਅਤੇ ਥੀਏਟਰ ਕੈਰੀਅਰ ਦੇ ਅੱਠ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਪੁਰੰਦਰੇ ਨੇ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ 'ਤੇ 12,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤੇ, ਮਰਾਠਾ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕਿਲ੍ਹਿਆਂ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਸਨੂੰ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ।

ਇਤਿਹਾਸਕ ਨਾਟਕ

ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਨਾਟਕ 'ਜੰਟਾ ਰਾਜਾ' (1985) ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ, 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇੱਕ ਨਾਟਕੀ ਕੰਮ, ਜਿਸਦਾ ਪੰਜ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਗੋਆ, ਦਿੱਲੀ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ 1,250 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਟੇਜ ਸ਼ੋਅ ਵੇਖੇ ਗਏ ਹਨ।

ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਚਨਾਵਾਂ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ 'ਰਾਜੇ ਸ਼ਿਵਚਤਰਪਤੀ', 'ਜਨਤਾ ਰਾਜਾ', 'ਮਹਾਰਾਜ', 'ਸ਼ੇਲਾਰਖਿੰਡ', 'ਗੱਡਕੋਟ ਦਾ ਕਿਲਾ', 'ਆਗਰਾ', 'ਲਾਲ ਮਹਿਲ', 'ਪੁਰੰਦਰ', 'ਰਾਜਗੜ੍ਹ', 'ਪੰਹਾਲਗੜ੍ਹ' ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। '।, 'ਸਿੰਘਗੜ੍ਹ', 'ਪ੍ਰਤਾਪਗੜ੍ਹ', 'ਪੁਰੰਦਰਿਆਂਚੀ ਦੌਲਤ', 'ਮੁਜਯਾਰਚੇ ਮਾਨਕਾਰੀ', 'ਫੁਲਵੰਤੀ', 'ਸਾਵਿਤਰੀ', 'ਕਲਵੰਤੀਨੀਚਾ ਸਜਾਵਟ'।

ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ

ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ 2019 ਵਿੱਚ 'ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ' (2015) ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ 'ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ' ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ: Delhi Pollution: ਸੁਪਰੀਮ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪਾਈ ਝਾੜ, ਦਿੱਤੇ ਇਹ ਹੁਕਮ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.