ETV Bharat / bharat

Navratri Day 3: ਜਾਣੋ ਮਾਤਾ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੇ ਰੂਪ ਅਤੇ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਤੀਜੇ ਦਿਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦੀ ਰਸਮ ਬਾਰੇ - ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰੋ ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੀ ਪੂਜਾ

Navratri 2023: ਅੱਜ ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦਾ ਤੀਜਾ ਦਿਨ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਾਨਵਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਮਾਤਾ ਨੇ ਅਵਤਾਰ ਲਿਆ ਸੀ।

Navratri Day 3
Navratri Day 3
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Oct 17, 2023, 10:10 AM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਅੱਜ ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦਾ ਤੀਜਾ ਦਿਨ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਰੂਪ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਮਾਤਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਰੂਪ ਦਾ ਆਪਣਾ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੇ ਮੱਥੇ 'ਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਪਿਆ। ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਾਨਵਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ 'ਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਨੇ ਅਵਤਾਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ 'ਚ ਬ੍ਰਹਮਾ, ਵਿਸ਼ਨੂੰ, ਮਹੇਸ਼ ਅਤੇ ਤ੍ਰਿਏਕ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਾਂ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਟਾਈਗਰ ਹੈ। ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨਾਲ ਸੁੱਖ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰੀ ਦੁੱਖ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।

ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੇ ਰੂਪ: ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਵਾਰ ਦਾਨਵਾਂ ਦੇ ਰਾਜਾ ਮਹਿਸ਼ਾਸੁਰਾ ਨੇ ਸਵਰਗ ਲੋਕ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ 'ਚ ਤਬਾਹੀ ਆ ਗਈ ਸੀ। ਤਿੰਨਾਂ ਜਹਾਨਾਂ ਦੇ ਜੀਵ ਉਸਦੇ ਆਂਤਕ ਦੇ ਕਾਰਨ ਡਰ ਕੇ ਰਹਿਣ ਲੱਗੇ। ਉਦੋਂ ਸਾਰੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਬ੍ਰਹਮਾ, ਵਿਸ਼ਣੂ, ਮਹੇਸ਼ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਮਹਿਸ਼ਾਸੁਰਾ ਦੇ ਆਂਤਕ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਦਿਵਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕੀਤੀ। ਤ੍ਰਿਏਕ, ਬ੍ਰਹਮਾਂ, ਵਿਸ਼ਣੂ ਅਤੇ ਮਹੇਸ਼ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ। ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੇ ਦੱਸ ਹੱਥ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ 'ਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਥਿਆਰ ਫੜੇ ਹੋਏ ਹਨ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰੋ ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੀ ਪੂਜਾ: ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਉੱਠ ਕੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ। ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਪੂਜਾ ਘਰ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕਰੋ। ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਘਰ 'ਚ ਕਲਸ਼ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ ਜਾਂ ਫਿਰ ਘਰ 'ਚ ਦੁਰਗਾ ਮਾਂ ਅਤੇ ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਕੇ ਪੂਜਾ ਕਰੋ। ਮਾਤਾ ਰਾਣੀ ਦਾ ਜਲਅਭਿਸ਼ੇਕ ਕਰੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਰੋਲੀ, ਪਾਨ, ਫੁੱਲ, ਅਕਸ਼ਤ, ਲੌਂਗ, ਇਲਾਇਚੀ, ਪੀਲੇ ਫੁੱਲ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਕਮਲ ਦੇ ਫੁੱਲ ਚੜ੍ਹਾਓ। ਫਿਰ ਮਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਏ ਸ੍ਰੀ ਸ਼ਕ੍ਤਾਯੈ ਨਮਃ ਮੰਤਰ ਦਾ 108 ਵਾਰ ਜਾਪ ਕਰੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਰਗਾ ਸਪਤਸ਼ਤੀ ਅਤੇ ਦੁਰਗਾ ਚਾਲੀਸਾ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰੋ। ਮਾਤਾ ਨੂੰ ਕੇਲਾ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਬਣੀਆਂ ਮਿਠਾਈਆਂ ਪਸੰਦ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਭੋਗ ਲਗਾਓ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੀ ਆਰਤੀ ਕਰੋ।

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਅੱਜ ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦਾ ਤੀਜਾ ਦਿਨ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਰੂਪ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਮਾਤਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਰੂਪ ਦਾ ਆਪਣਾ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੇ ਮੱਥੇ 'ਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਪਿਆ। ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਾਨਵਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ 'ਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਨੇ ਅਵਤਾਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ 'ਚ ਬ੍ਰਹਮਾ, ਵਿਸ਼ਨੂੰ, ਮਹੇਸ਼ ਅਤੇ ਤ੍ਰਿਏਕ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਾਂ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਟਾਈਗਰ ਹੈ। ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨਾਲ ਸੁੱਖ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰੀ ਦੁੱਖ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।

ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੇ ਰੂਪ: ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਵਾਰ ਦਾਨਵਾਂ ਦੇ ਰਾਜਾ ਮਹਿਸ਼ਾਸੁਰਾ ਨੇ ਸਵਰਗ ਲੋਕ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ 'ਚ ਤਬਾਹੀ ਆ ਗਈ ਸੀ। ਤਿੰਨਾਂ ਜਹਾਨਾਂ ਦੇ ਜੀਵ ਉਸਦੇ ਆਂਤਕ ਦੇ ਕਾਰਨ ਡਰ ਕੇ ਰਹਿਣ ਲੱਗੇ। ਉਦੋਂ ਸਾਰੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਬ੍ਰਹਮਾ, ਵਿਸ਼ਣੂ, ਮਹੇਸ਼ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਮਹਿਸ਼ਾਸੁਰਾ ਦੇ ਆਂਤਕ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਦਿਵਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕੀਤੀ। ਤ੍ਰਿਏਕ, ਬ੍ਰਹਮਾਂ, ਵਿਸ਼ਣੂ ਅਤੇ ਮਹੇਸ਼ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ। ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੇ ਦੱਸ ਹੱਥ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ 'ਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਥਿਆਰ ਫੜੇ ਹੋਏ ਹਨ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰੋ ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੀ ਪੂਜਾ: ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਉੱਠ ਕੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ। ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਪੂਜਾ ਘਰ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕਰੋ। ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਘਰ 'ਚ ਕਲਸ਼ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ ਜਾਂ ਫਿਰ ਘਰ 'ਚ ਦੁਰਗਾ ਮਾਂ ਅਤੇ ਮਾਂ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਕੇ ਪੂਜਾ ਕਰੋ। ਮਾਤਾ ਰਾਣੀ ਦਾ ਜਲਅਭਿਸ਼ੇਕ ਕਰੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਰੋਲੀ, ਪਾਨ, ਫੁੱਲ, ਅਕਸ਼ਤ, ਲੌਂਗ, ਇਲਾਇਚੀ, ਪੀਲੇ ਫੁੱਲ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਕਮਲ ਦੇ ਫੁੱਲ ਚੜ੍ਹਾਓ। ਫਿਰ ਮਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਏ ਸ੍ਰੀ ਸ਼ਕ੍ਤਾਯੈ ਨਮਃ ਮੰਤਰ ਦਾ 108 ਵਾਰ ਜਾਪ ਕਰੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਰਗਾ ਸਪਤਸ਼ਤੀ ਅਤੇ ਦੁਰਗਾ ਚਾਲੀਸਾ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰੋ। ਮਾਤਾ ਨੂੰ ਕੇਲਾ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਬਣੀਆਂ ਮਿਠਾਈਆਂ ਪਸੰਦ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਭੋਗ ਲਗਾਓ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਚੰਦਰਘੰਟਾ ਦੀ ਆਰਤੀ ਕਰੋ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.