ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ : ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਾਗ ਪੰਚਮੀ (Nagpanchami 2022) ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮਿੱਥਾਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਦਿਨ Etv ਭਾਰਤ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਹ ਮੰਦਰ ਦਿਖਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾਲ ਚੋਂ ਲੰਘਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਇਨਸਾਨ ਇਸ ਆਸ ਨਾਲ ਇੱਥੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਇਹ ਮੰਦਰ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਤਪੁੜਾ ਦੀਆਂ ਘਾਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਕਿਉਂਕਿ ਰਸਤਾ ਬਹੁਤ ਔਖਾ ਹੈ, ਇੱਥੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਕਈ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਆਕਸੀਜਨ ਦਾ ਪੱਧਰ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਦੁਰਲੱਭ ਨਜ਼ਾਰਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਤਸਵੀਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਤੁਸੀਂ ਮੰਦਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਤੇ ਅੰਦਰ ਗੁਫਾਵਾਂ ਦਾ ਨਜ਼ਾਰਾ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਪਤਾਲ ਦਾ ਰਸਤਾ ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰੋਂ ਦੀ ਹੈ। (Nagpanchami 2022 utsav )
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਤਪੁੜਾ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਮੰਨੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਇੱਕ ਸੜਕ ਨਾਗਲੋਕ ਨੂੰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਾਫ਼ੀ ਔਖੀ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਨਾਗਲੋਕ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਕਾਲਸਰੂਪ ਦਾ ਆਰੋਪ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਨਾਗਮਣੀ ਨਾਮ ਦਾ ਮੰਦਿਰ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਲੋਕ ਦੇਖਣ ਲਈ ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਚੜ੍ਹਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਮਾਰਗ ਨੂੰ ਪਤਾਲ ਦਾ ਮਾਰਗ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਰਸਤਾ ਬਹੁਤ ਤੰਗ ਤੇ ਸੰਘਣਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗੁਫਾਵਾਂ ਹਨ ਤੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਹਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਰ ਪਾਸੇ ਸੱਪ ਫਨਕਾਰੇ ਮਾਰਦੇ ਹੋਏ ਮਿਲਣਗੇ। ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਕਈ ਲੋਕ ਡਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਗੁਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਫਿਰ ਕੁਝ ਸਫ਼ਰ ਪੂਰਾ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਮੰਜ਼ਿਲ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਰਸਤੇ ਤੋਂ ਪਾਰ ਲੰਘਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਹੀ ਨਾਗਲੋਕ ਦੇ ਦੁਰਲਭ ਦਰਸ਼ਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਰਹੱਸਮਈ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਦੇਖ ਕੇ ਲੋਕ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਹ ਸੱਪ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ। ਜਿਸ ਨੇ ਵੀ ਇਹ ਰਸਤਾ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਦੀ ਵੀ ਸੱਪ ਦੇ ਡੰਗਣ ਨਾਲ ਮੌਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਾਗਲੋਕ ਦਾ ਰਾਜਾ ਖੁਦ ਸੱਚੇ ਮਨ ਨਾਲ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਉਸ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਲੋਕ ਨਾਗਪੰਚਮੀ 'ਤੇ ਪੂਜਾ ਪਾਠ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਸਮਾਂ 'ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। (Amazing Naglog Temple)
ਇਸ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਰਸਤਾ ਬਹੁਤ ਔਖਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਟੈਂਟਾਂ ਦਾ ਵੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਸੜਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਹੀ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਖੋਲ੍ਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਾਘਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਖਤਰਨਾਕ ਜਾਨਵਰ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਕਾਫ਼ੀ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹਨ, ਨਾਗਪੰਚਮੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਕਈ ਗੁਫਾਵਾਂ ਹਨ ਜੋ 100 ਤੋਂ 150 ਫੁੱਟ ਡੂੰਘੀਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵੀ ਇੱਕ ਸੜਕ ਲੰਘਦੀ ਹੈ। ਜਸ਼ਪੁਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੜਕ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਮ ਤਪਕਾਰਾ ਹੈ। ਇਸ ਥਾਂ 'ਤੇ ਸੱਪਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਕਾਫੀ ਖਤਰਨਾਕ ਵੀ ਹਨ। ਤਪਕਾਰਾ ਰਹੱਸਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਲਈ ਇੱਥੇ ਗੁਫਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣਾ ਮਨ੍ਹਾ ਹੈ। ਜਿਹੜਾ ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ, ਉਹ ਕਦੇ ਜਿਉਂਦਾ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਇਸ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਗੁਫਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਰਾਮ ਅਤੇ ਸੀਤਾ ਦੇ ਆਉਣ ਦੀ ਕਥਾ ਵੀ ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ। ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਇੱਥੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਲਈ ਦਾਖਲਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਨਾਹੀ ਹੈ।
ਨਾਗਚੰਦਰੇਸ਼ਵਰ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਕਾਲਸਰੂਪ ਦੋਸ਼ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਨਾਗਪੰਚਮੀ 'ਤੇ ਪੂਜਾ ਦੇ ਕੁਝ ਤਰੀਕੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਨਾਗਪੰਚਮੀ 2 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਨਾਗਲੋਕ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਮੰਦਰ 'ਚ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁਝ ਖਾਸ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਨਾਗਪੰਚਮੀ 'ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਗਵਾਨ ਭੋਲੇ ਭੰਡਾਰੀ ਸ਼ਿਵ ਸ਼ੰਭੂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਿਮਰਨ ਕਰੋ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਸਹ ਕਰੋ ਅਤੇ ਬੇਲ ਦੇ ਪੱਤੇ ਇਕੱਠੇ ਚੜ੍ਹਾਓ। ਹਲਦੀ ਦੇ ਨਾਲ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਬਣੇ ਸੱਪ ਅਤੇ ਫੁੱਲ, ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਚੌਲ ਰੱਖ ਕੇ ਚੜ੍ਹਾਓ। ਕੱਚੇ ਦੁੱਧ ਨਾਲ ਦੁੱਧ ਪਿਲਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਜੋ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਉਹ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ੰਕਰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਨਾਗਰਾਜ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਨਾਗ ਨੂੰ ਭੋਲੇਨਾਥ ਦਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਬਾ ਭੋਲੇ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਕੇ ਹੀ ਨਾਗਦੇਵ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ:- ਉਜੈਨ: ਸਾਉਣ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਤੀਜੇ ਸੋਮਵਾਰ ਮਹਾਕਲੇਸ਼ਵਰ ਮੰਦਿਰ 'ਚ ਪੰਚਾਮ੍ਰਿਤ ਅਭਿਸ਼ੇਕ
