ਨਵੀ ਦਿੱਲੀ: ਤਿਹਾੜ ਜੇਲ੍ਹ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਕਾਨੂੰਨ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸੁਨੀਲ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ। ਕਿ ਸਾਲ 2020 ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਜੇਲ੍ਹ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਲਾਗ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਸਨ, ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਕੈਦੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨਾਲੋਂ ਡੇਢ ਗੁਣਾ ਸੀ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸਮਾਜਿਕ ਦੂਰੀਆਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨ ਲਈ ਲਗਭਗ 6500 ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਤਿਹਾੜ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਪੈਰੋਲ ਅਤੇ ਅੰਤਰਿਮ ਜ਼ਮਾਨਤ ਤੇ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 1184 ਦੋਸ਼ੀ ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਤਿਹਾੜ ਜੇਲ੍ਹ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਪੈਰੋਲ ’ਤੇ ਰਿਹਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 5556 ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਕਮੇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਅੰਤਰਿਮ ਜ਼ਮਾਨਤ' ਤੇ ਅਦਾਲਤ ਤੋਂ ਰਿਹਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਦਸੰਬਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਦੋਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ ਦੀ ਲਾਗ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਘਟਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ। ਪਰ ਅਜੇ ਤੱਕ 50% ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੈਦੀ ਵਾਪਿਸ ਨਹੀਂ ਆਏ।
ਆਖਿਰ ਕਿੱਥੇ ਗਏ ਸਾਰੇ ਕੈਦੀ
ਸਾਬਕਾ ਜੇਲ੍ਹ ਕਾਨੂੰਨ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸੁਨੀਲ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਰੇ ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਤਿਹਾੜ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਅੰਤਰਿਮ ਜ਼ਮਾਨਤ ’ਤੇ ਰਿਹਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਅਪਰਾਧਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕਤਲ ਤੱਕ ਦੇ ਛੋਟੇ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਸਨੂੰ 45 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਅੰਤਰਿਮ ਜ਼ਮਾਨਤ 'ਤੇ ਰਿਹਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਮਾੜੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਕਾਰਨ, ਇਸ ਮਿਆਦ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਵਧਾਉਣਾ ਪਿਆ। ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੀਡੀਆ ਰਾਹੀਂ ਉਸਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲੀ ਕਿ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਕੈਦੀ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਪਰਤੇ ਹਨ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਕੈਦੀ ਬਰੀ ਹੋ ਗਏ ਹੋਣ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਿਯਮਤ ਜ਼ਮਾਨਤ ਲੈ ਲਈ ਹੋਵੇ। ਕੁਝ ਕੈਦੀਆਂ ਨੇ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਮਿਆਦ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਰ ਤਿਹਾੜ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਵੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕੈਦੀ ਇਸ ਅਵਸਰ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈ ਕੇ ਫਰਾਰ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।
ਕੈਦੀ ਬਾਹਰ ਰਹਿ ਕੇ ਜੁਰਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਗੇ, ਫੜਨਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ
ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਏਸੀਪੀ ਵੇਦਭੂਸ਼ਣ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 3400 ਕੈਦੀ ਜੋ ਜੇਲ ਨਹੀਂ ਗਏ ਹਨ,ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤੇ ਜੁਰਮ ਕਰਨਗੇ। ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਨਾ ਕਰਨਾ ਦੱਸਦਾ ਹੈ, ਕਿ ਉਹ ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਅਪਰਾਧ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਭੱਜ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ 2020 ਵਿਚ ਰਿਹਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਚੋਰੀ, ਖੋਹਣ, ਲੁੱਟ ਖੋਹ ਆਦਿ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿਚ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਸੀ। ਹੁਣ, ਉਸ ਦੇ ਜੇਲ੍ਹ ਨਾ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਅਪਰਾਧ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਵਧਣਗੇ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਫੜਨਾ ਪੁਲਿਸ ਲਈ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ. ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿਚ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਲਾਗ ਬਹੁਤ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋਏ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਤਿੰਨ ਹਜ਼ਾਰ ਲਾਪਤਾ ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣਾ ਬਹੁਤ ਚੁਣੌਤੀ ਭਰਿਆ ਕੰਮ ਹੈ। ਤਿਹਾੜ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਪੈਰੋਲ 'ਤੇ ਰਿਹਾਅ ਕੀਤੇ ਗਏ ਬਹੁਤੇ ਦੋਸ਼ੀ ਕੈਦੀ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਆਏ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਬਹੁਤੇ ਕੈਂਦੀ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਆਏ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਛੋਟੇ ਜੁਰਮਾਂ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀ ਹਨ। ਉਸਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਤੋਂ ਆਖਰੀ ਜ਼ਮਾਨਤ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁੱਝ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ ਤੇ ਜ਼ਮਾਨਤ ਮਿਲ ਗਈ ਹੋਵੇ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। - ਸੰਦੀਪ ਗੋਇਲ, ਡੀਜੀ ਤਿਹਾੜ ਜੇਲ
ਪੈਰੋਲ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੀਏ
ਜੇਲ੍ਹ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਕੈਦੀ ਪੈਰੋਲ ਲਈ ਜੇਲ੍ਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਦੱਸਣਾ ਪੈਦਾ ਹੈ। ਕੈਦੀ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਖੁਸ਼ੀ ਜਾਂ ਮੌਤ ਦੇ ਮੌਕੇ, ਜਾਂ , ਇਲਾਜ, ਆਦਿ ਲਈ ਪੈਰੋਲ ਮੰਗਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਤੀਰੇ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦਿਆਂ, ਜੇਲ੍ਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਇਸ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਭੇਜਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਮਨ੍ਹਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੈਦੀ ਨੂੰ ਪੈਰੋਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ।
ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਪੈਰੋਲ ਕੀ ਹੈ
ਤਿਹਾੜ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਵੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਪੈਰੋਲ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੋਵਿਡ ਵਰਗੇ ਖ਼ਾਸ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿਚ ਇੱਕ ਦੋਸ਼ੀ ਕੈਦੀ ਨੂੰ ਐਂਮਰਜੈਂਸੀ ਪੈਰੋਲ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਕੈਦੀ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜੌੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਐਂਮਰਜੈਂਸੀ ਪੈਰੋਲ ਦੀ ਮਿਆਦ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 45 ਦਿਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅੰਤਰਿਮ ਜ਼ਮਾਨਤ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ
ਅੰਤਰਿਮ ਜ਼ਮਾਨਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੈਦੀ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਵਕੀਲ ਰਾਹੀਂ ਕੈਦੀ ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਦੱਸਦਾ ਹੈ, ਕਿ ਉਹ ਅੰਤਰਿਮ ਜ਼ਮਾਨਤ ਕਿਉਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਕੇਸ ਵਿਚ ਰਿਹਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੈਦੀਆਂ ਨੇ ਕੋਵਿਡ ਕਾਰਨ ਅੰਤਰਿਮ ਜ਼ਮਾਨਤ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਦਾਲਤ ਫੈਸਲਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅੰਤਰਿਮ ਜ਼ਮਾਨਤ ਦੇਣੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀ ।
ਕੈਦੀਆਂ ਖਿਲਾਫ ਕੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ
ਤਿਹਾੜ ਜੇਲ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਕਾਨੂੰਨ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸੁਨੀਲ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਤਿਹਾੜ ਜੇਲ ਗੁੰਮ ਹੋਏ ਕੈਦੀਆਂ ਬਾਰੇ ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰੇਗੀ। ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੈਦੀਆਂ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰੇਗੀ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰੇਗੀ। ਉਸਨੂੰ ਸਬੰਧਤ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਿੱਥੋਂ ਉਸਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਜੇਲ੍ਹ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ, ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਪੈਰੋਲ ਦੇਣ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
: ਮੁੱਦਾ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਇਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਪਰਾਧ ਸੀ, ਮੁੱਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰ ਰਹੇ ਜੁਰਮਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਨਾਲ ਅਪਰਾਧਿਕ ਰੁਝਾਨ ਦੇ ਤਿੰਨ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗੈਰ ਹਾਜ਼ਰੀ ਚਿੰਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ। ਕੋਵਿਡ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਿਚ ਪੁਲਿਸ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਇਸ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਲੈ ਰਿਹਾ, ਇਹ ਸਮਝ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੈ।
ਤਿਹਾੜ ਜੇਲ੍ਹ ਕੈਦੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਲੇਖਾ
1185 - ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਪੈਰੋਲ 'ਤੇ ਰਿਹਾਅ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੈਦੀ
ਦੋਸ਼ੀ ਕੈਦੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਪੈਰੋਲ ਤੋਂ ਵਾਪਸ - 1073
ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਏ ਗਏ ਕੈਦੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਪੈਰੋਲ 'ਤੇ ਫਰਾਰ ਹੋ ਗਏ - 112
ਕੈਦੀ ਅੰਤਰਿਮ ਜ਼ਮਾਨਤ - 5556 ਤੇ ਰਿਹਾਅ ਹੋਏ
ਕੈਦੀ ਅੰਤਰਿਮ ਜ਼ਮਾਨਤ - 2200 ਤੋਂ ਜੇਲ ਵਾਪਸ ਆਏ
ਅੰਤਰਿਮ ਜ਼ਮਾਨਤ - 3356 ਲੈ ਕੇ ਫਰਾਰ ਹੋ ਗਏ
ਅੰਕੜੇ (15 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੱਕ)
ਗੰਭੀਰ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀ ਅੰਤਰਿਮ ਜ਼ਮਾਨਤ - 2318 ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ
ਛੋਟੇ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਜ਼ਮਾਨਤ -9797 ਮਿਲੀ
ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਜ਼ਮਾਨਤ ਮਿਲੀ - 356
(ਅੰਕੜੇ 20 ਅਕਤੂਬਰ 2020)
ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਹੇ ਅਪਰਾਧ
ਅਪਰਾਧ - ਸਾਲ 2019 - ਸਾਲ 2020
ਲੁੱਟ - 1956 - 1963
ਲੁੱਟ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ - 3535 - 3594
ਝਟਪਮਾਰੀ ਕੈਦੀ - 6266 - 7965
ਝਪਟਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ - 5243 - 6496
ਹਥਿਆਰ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ 242 - 258
