ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਫੋਰਟਿਸ ਹਸਪਤਾਲ ਸ਼ਾਲੀਮਾਰ ਬਾਗ਼ ਵਿਖੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀ ਬਹੁ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਟੀਮ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਤਿਕੋਣੀ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦਾ ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕੀ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਮਾਮਲਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਕ ਦੁਰਲੱਭ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਦੇ ਅਗਲੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਤਿਕੋਣੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੋਹਣੀ ਅਤੇ ਤੰਤੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਸੰਬੰਧੀ ਬਿਮਾਰੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨਾ ਚੁਣੌਤੀ ਭਰਪੂਰ ਹੈ।
ਸਰੀਰਕ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਮਾਨਸਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਸਨ
ਡਾ. ਸੋਨਲ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਮੱਥੇ ਅਤੇ ਕਥਾ-ਕਲਪਨਾ (ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਨੇੜੇ) ਤੇ ਤਿਕੋਣੀ ਸ਼ਕਲ ਵਾਲੇ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਜੋੜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਖੋਪਰੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਗੰਦਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਟੁਕੜੇ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਤ ਸਮੇਂ ’ਤੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪਹਿਲੇ ਫਰੰਟ ਦੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਜੋੜੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਲੌਕਿਕ ਟਿਸ਼ੂ 3 ਤੋਂ 9 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਲੋਪ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਦਿਮਾਗ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਵਧਣ ਲਈ ਵੀ ਜਗ੍ਹਾ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਪੀੜਤ ਬੱਚੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫ਼ਲ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਸੀ।
3 ਡੀ ਪ੍ਰਿੰਟਰ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਰਜਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ
ਡਾ: ਰਿਚੀ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਨਿਓ-ਫੇਸ਼ੀਅਲ ਪਹੁੰਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ 3 ਡੀ.ਸੀ.ਟੀ. ਸਕੈਨ ਦਾ ਡਾਟਾ ਇੱਕ 3 ਡੀ ਪ੍ਰਿੰਟਰ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਅਤੇ ਦੋ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰੋਟੋਟਾਈਪ ਸਕੇਲ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਮਾਡਲ ਛਾਪੇ ਜੋ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਖੋਪੜੀ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ’ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਖੋਪੜੀ ਵਿੱਚ ਓਸਟੀਓਟਮੀਜ਼ (ਹੱਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ) ਦਾ ਸਹੀ ਸਥਾਨ, ਆਕਾਰ ਅਤੇ ਕੋਣ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਬੱਚੇ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ...
ਡਾ: ਰਿਚੀ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਭਾਵ ਅਸਲ ਸਰਜਰੀ ਦੇ ਦਿਨ ਉਸਨੇ 3 ਡੀ ਮਾਡਲ ਦਾ ਆਕਾਰ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਖੋਪੜੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਦੀ ਖੋਪਰੀ ਦੇ ਅਗਲੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਰਬਿਟਲ ਬੈਂਡੂ (ਜੋ ਮੱਥੇ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸੇ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਗੇੜ ਦੇ ਸਾਕਟ ਦੇ ਉਪਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹੈ) ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕ੍ਰੈਨਿਓ-ਚਿਹਰੇ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਉਣ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਜੋ ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਮਾਡਲ ਸਰਜਰੀ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਆਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸਹੀ ਜਗ੍ਹਾ' ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਸੋਖਣ ਯੋਗ ਸੂਟਰ, ਮਿਨੀਪਲੈਟਸ ਅਤੇ ਪੇਚਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਜਦੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬੱਚਾ ਵਿਕਸਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਪ੍ਰੇਰਕਾਂ ਨੂੰ ਇੰਟ੍ਰੈਕਰੇਨਿਆਲ ਜਾਂ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਸਥਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਦੋ ਡੀ.ਡੀ. ਮਾਡਲਾਂ 'ਤੇ ਸਾਡੀ ਰਿਹਰਸਲ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਚੰਗੇ ਸਨ ਅਤੇ ਸਰਜਰੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਰਜਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਸੱਤ ਘੰਟੇ ਦੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਸਰਜਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੱਚੇ ਦੀ ਬਚਾਈ ਜਾਨ
ਡਾ. ਸੋਨਲ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਸਰਜਰੀ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਘੰਟੇ ਲੱਗੇ ਸਨ। ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਇੰਨੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਅਨਸਥੀਸੀਆ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਸੀ। ਸਰਜਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਆਈ.ਸੀ.ਯੂ. ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਜਿਥੇ ਉਹ ਡਾਕਟਰ ਅਮਿਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ 3 ਦਿਨ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੱਚੇ ਨੂੰ 2 ਦਿਨ ਵਾਰਡ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਛੇਵੇਂ ਦਿਨ ਉਸ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਤੋਂ ਛੁੱਟੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੈਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਉਦੋਂ ਦੇਖਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਫਿਰ ਮੈਂ ਤੁਰੰਤ ਉਸ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਨਾ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਹੀ ਨਤੀਜੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੱਕ ਸੀ।
