ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਡੈਸਕ : ਦੇਸ਼ ਲਈ ਨਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਣੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਾਮ ਨਾਥ ਕੋਵਿੰਦ ਦਾ ਕਾਰਜਕਾਲ 25 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਐਨਡੀਏ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਤੇ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਜਿੱਤੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਕੀ ਕਾਂਗਰਸ ਮੁੜ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਧੁਰੀ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ : ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਵੋਟਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਗਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਇਲੈਕਟੋਰਲ ਮੰਡਲ ਵਲੋਂ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣ ਵਿੱਚ, ਇਲੈਕਟੋਰਲ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਸੰਸਦ ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਸਦਨਾਂ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਰਾਜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਧਾਇਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਦੀ ਵੋਟ ਦੀ ਕੀਮਤ ਇੱਕ ਵਿਧਾਇਕ ਦੀ ਵੋਟ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਹਰ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਦੀ ਵੋਟ ਦਾ ਮੁੱਲ 708 ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਉਸ ਰਾਜ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਤੈਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਐਨਡੀਏ ਕੋਲ ਕੁੱਲ ਵੋਟਾਂ ਦਾ 48 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 42.2% ਸਿਰਫ਼ ਭਾਜਪਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ AIADMK ਕੋਲ 5 ਫੀਸਦੀ, ਬੀਜੇਡੀ 2.9, TRS 2 ਫੀਸਦੀ, JDU 2 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਘੱਟ ਅਤੇ YSRCP 3 ਫੀਸਦੀ, TMC 5.3 ਫੀਸਦੀ ਹੈ।
ਕਾਂਗਰਸ ਮੁੜ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਧੁਰੀ ਬਣ ਸਕਦੀ : ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ 13.38 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਯੂਪੀਏ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਗਿਣਤੀ 24 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਡੀਐਮਕੇ, ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ, ਐਨਸੀਪੀ, ਐਨਸੀ, ਜੇਐਮਐਮ, ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ, ਆਰਐਸਪੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਖੱਬੇ ਪੱਖੀਆਂ ਕੋਲ 2.5 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 26.3 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਰਾਜ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਥੋੜ੍ਹਾ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੇ ਵੋਟ ਮੁੱਲ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਐਨਡੀਏ ਕੋਲ ਕੁੱਲ ਇਲੈਕਟੋਰਲ ਮੰਡਲ ਦਾ ਸਿਰਫ 48.9 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਾਰੀਆਂ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਹੋ ਜਾਣ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਲੈਕਟੋਰਲ ਮੰਡਲ ਦਾ ਗ੍ਰਾਫ 51.1 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਯਾਨੀ NDA 2.2 ਫੀਸਦੀ ਅੰਕਾਂ ਨਾਲ ਹਲਕਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ, ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਵਿੱਚ ਟੀਐਮਸੀ, ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਵਰਗੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ 19.7 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਹਨ।
ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਚੋਣਾਂ 2024 ਅਹਿਮ : ਫਿਲਹਾਲ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਕਿ ਇਹ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿਚ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ। ਕੇਸੀਆਰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਡਫ਼ਲੀ, ਆਪਣਾ ਰਾਗ ਅਲਾਪ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੀਆਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਕਿਸ ਪਾਸੇ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ। ਯਾਨੀ ਇਹ ਚੋਣਾਂ 2024 ਦੇ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਅਹਿਮ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਜੋ ਸਿਆਸੀ ਸਥਿਤੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਤ੍ਰਿਣਮੂਲ, ਆਪ, ਕੇਸੀਆਰ ਅਤੇ ਸਪਾ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਨਾਲ ਆਉਂਦੇ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਦੇਪੁਰ ਦੇ ਚਿੰਤਨ ਸ਼ਿਵਿਰ 'ਚ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਖੁਦ ਛੋਟੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਿੰਤਾ ਜਤਾਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਰਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਪਾਰਟੀਆਂ ਆਪਣਾ ਫਾਇਦਾ ਦੇਖ ਕੇ ਪੱਖ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਝਿਜਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਵਿਨੈ ਕੁਮਾਰ ਸਕਸੈਨਾ ਬਣੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਨਵੇਂ LG
