ਰਾਂਚੀ/ਦੇਵਘਰ: ਰੋਪਵੇਅ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤ੍ਰਿਕੂਟ ਪਹਾੜ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਨਾਟਾ ਛਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਾਂਚ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਤੱਕ ਰੋਪਵੇਅ ਬੰਦ ਰਹੇਗਾ। ਰੋਪਵੇਅ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਦਾਮੋਦਰ ਰੋਪਵੇਅ ਇੰਫਰਾ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਜਨਰਲ ਮੈਨੇਜਰ ਕਮਰਸ਼ੀਅਲ ਮਹੇਸ਼ ਮੋਹਿਤਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਰੋਪਵੇਅ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਅਜਿਹੇ ਕਈ ਸਵਾਲ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਹਰ ਕੋਈ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਲੋਕ ਜੋ ਰੋਪਵੇਅ ਦੀਆਂ ਟਰਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ।
ਰੋਪਵੇਅ ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉੱਠੇ ਕਈ ਸਵਾਲ: ਪਹਿਲਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਆਖਿਰ ਰੱਸੀ ਪੁਲੀ 'ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਉਤਰੀ। ਇੰਨੇ ਵੱਡੇ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਜਨਰੇਟਰ ਰਾਹੀਂ ਕਿਉਂ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ? ਕਿਹੜੀ ਏਜੰਸੀ ਰੋਪਵੇਅ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਆਡਿਟ ਕਰਦੀ ਸੀ? ਰੋਪਵੇਅ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਤੋਂ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਮਾਲੀਏ ਵਿੱਚ ਝਾਰਖੰਡ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਕੀ ਹਿੱਸਾ ਸੀ? ਰੋਪਵੇਅ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਲਈ ਜੇਟੀਡੀਸੀ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕਦੋਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਕੀ ਹੈ।
ਟਰਾਲੀ ਪੁਲੀ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਖਿਸਕ ਗਈ: ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਜਾਣਨ ਲਈ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਦਾਮੋਦਰ ਰੋਪਵੇਅ ਇਨਫਰਾ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਜੀਐਮ ਮਹੇਸ਼ ਮੋਹਿਤਾ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਹੈਰਾਨੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇਹ ਵੀ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲੀ ਤੋਂ ਰੱਸੀ ਕਿਵੇਂ ਖਿਸਕ ਗਈ। ਜਨਰੇਟਰ ਤੋਂ ਰੋਪਵੇਅ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਸਵਾਲ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਵਘਰ 'ਚ ਬਿਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਵੋਲਟੇਜ ਉੱਪਰ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਰੋਪਵੇਅ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ, ਇਹ ਜਨਰੇਟਰ 'ਤੇ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ. ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਕੈਂਪਸ ਏਰੀਏ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਹੈ। ਤੀਜੇ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਾਉਂਸਿਲ ਫਾਰ ਸਾਇੰਟਿਫਿਕ ਐਂਡ ਇੰਡਸਟ੍ਰੀਅਲ ਰਿਸਰਚ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਿਨਫਰ ਯਾਨੀ ਸੈਂਟਰਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਮਾਈਨਿੰਗ ਐਂਡ ਫਿਊਲ ਰਿਸਰਚ, ਧਨਬਾਦ ਦੀ ਟੀਮ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਆਡਿਟ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਹੀ ਹੋਇਆ ਸੀ ਆਡਿਟ: ਜੀਐਮ ਮਹੇਸ਼ ਮੋਹਿਤਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਸੇਫਟੀ ਆਡਿਟ ਸਿਮਫਰ ਦੀ ਟੀਮ ਵੱਲੋਂ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੁਕਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਧਰ ਜਦੋਂ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਸੇਫਟੀ ਆਡਿਟ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਾਈਫਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਮੁਖੀ ਸਿਧਾਰਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਰੋਪਵੇਅ ਦੇ ਸੇਫਟੀ ਆਡਿਟ ਲਈ ਗੁਹਾਟੀ ਗਏ ਹੋਏ ਹਨ। ਸਾਡਾ ਚੌਥਾ ਸਵਾਲ ਮਾਲੀਆ ਮਾਡਲ ਬਾਰੇ ਸੀ। ਇਸ 'ਤੇ ਮਹੇਸ਼ ਮੋਹਿਤਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਸਿਰਫ ਝਾਰਖੰਡ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਵਿਕਾਸ ਨਿਗਮ ਹੀ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਪੰਜਵੇਂ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦਾਮੋਦਰ ਰੋਪਵੇਅ ਇਨਫਰਾ ਲਿਮਟਿਡ ਅਤੇ ਜੀਟੀਡੀਸੀ ਦਰਮਿਆਨ ਸਾਲ 2009 ਵਿੱਚ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਰੋਪਵੇਅ ਸਿਸਟਮ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਕਿਤੇ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਹਾਦਸਾ ਨਹੀਂ ਵਾਪਰਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਸਾਰੀਆਂ ਜਾਂਚ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਵੱਲੋਂ ਪੂਰੇ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ 30 ਲੋਕ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਅ ਰਹੇ ਹਨ।
ਜੇਟੀਡੀਸੀ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ: ਰੋਪਵੇਅ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਨਾਲ ਜੇਟੀਡੀਸੀ ਦਾ ਸਮਝੌਤਾ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਟੀਮ ਨੇ ਰੈਵੇਨਿਊ ਮਾਡਲ 'ਤੇ ਜੇਟੀਡੀਸੀ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਰਾਹੁਲ ਸਿਨਹਾ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਨਾਲ 15 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਰ 5 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਰੀਨਿਊ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। 10 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਰਾਮ ਨੌਮੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਹੋਏ ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸ਼ੱਕ ਦੇ ਘੇਰੇ 'ਚ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਵੈਸੇ, ਹਾਈਕੋਰਟ ਦੇ ਨੋਟਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਹੇਮੰਤ ਸੋਰੇਨ ਨੇ ਵੀ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਅਤੇ ਐਫਆਈਆਰ ਦਰਜ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਹਾਦਸੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਿਆਸਤ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਹੁਣ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਗਲਤੀ ਕਿਸ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਦਮ ਅੱਗੇ ਵਧਦਿਆਂ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੇ ਵਾਰਸਾਂ ਲਈ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਰਾਸ਼ੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਕਈ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪੰਨਾਲਾਲ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਕੇ ਖ਼ੁਦ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਹੌਸਲਾ ਵਧਾਇਆ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਪੰਨਾ ਲਾਲ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨ ਚਿੰਨ੍ਹ ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਲੱਖ ਦਾ ਚੈੱਕ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਕਿਵੇਂ ਵਾਪਰਿਆ। ਕੀ ਕਿਸੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਤੈਅ ਹੋਵੇਗੀ?
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਕੈਮੀਕਲ ਫੈਕਟਰੀ ਧਮਾਕਾ: ਬਿਹਾਰ ਦੇ 4 ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਸਮੇਤ 6 ਦੀ ਮੌਤ, ਸੀਐਮ ਨਿਤੀਸ਼ ਨੇ ਹਾਦਸੇ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਦੁੱਖ ਪ੍ਰਗਟ
