ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ: ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੀਤਾ ਮਹੋਤਸਵ 2023 ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਅਤੇ ਲੋਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀ ਇਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਲੋਕ ਕਾਫੀ ਪਸੰਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਓਡੀਸ਼ਾ ਦੇ ਕਾਲਾਹਾਂਡੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਵੈ-ਸਹਾਇਤਾ ਸਮੂਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਕਲਾ ਨੂੰ ਵੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੀਤਾ ਮਹੋਤਸਵ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਡੋਕਰਾ ਕਲਾ ਦੀਆਂ ਕਾਂਸੀ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਖਿੱਚ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ।
ਓਡੀਸ਼ਾ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਬਣਾਈਆਂ ਮਨਮੋਹਕ ਮੂਰਤੀਆਂ: ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਡਿਜੀਟਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਅੱਜ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਪਿੰਡ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੀਮਾਂ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚੀਆਂ ਹਨ। ਉੜੀਸਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਪਿੰਡ ਵੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਨਾ ਤਾਂ ਬਿਜਲੀ ਪਹੁੰਚੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਿੱਖਿਆ। ਪਰ ਇੱਥੋਂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਰਾਹੀਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ 'ਚ ਜ਼ਰੂਰ ਛਾਪ ਛੱਡੀ ਹੈ।
ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਵਸੀਲੇ ਘੱਟ, ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਜ਼ਿਆਦਾ : ਉਤਸਵ ਲਈ ਉੜੀਸਾ ਤੋਂ ਆਏ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰ ਰੰਜਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਉੜੀਸਾ ਦੇ ਕਾਲਾਹਾਂਡੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਕਾਂਕੇਰੀ ਦਾ ਵਸਨੀਕ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਪਿੰਡ ਜੰਗਲਾਂ ਨਾਲ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸਿਓਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਉਸ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਨਾ ਤਾਂ ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਸ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਕੋਲ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਅੱਜ ਤੱਕ ਇਸ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਇੱਕ ਵੀ ਸਕੂਲ ਨਹੀਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਬਿਜਲੀ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪੂਰੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਦਿੱਕਤਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੈ ਸਕੂਲ: ਕਾਂਕੇਰੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਸਹੂਲਤਾਂ ਭਾਵੇਂ ਘੱਟ ਹੋਣ ਪਰ ਉਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜਜ਼ਬਾ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਈਆਂ ਡੋਕਰਾ ਕਲਾ ਦੀਆਂ ਆਕਰਸ਼ਕ ਮੂਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਕਾਫੀ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਹਨ ਅਤੇ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਕੰਮ 'ਚ ਲੱਗੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪਿੰਡ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਸਕੂਲ ਤੱਕ 10-12 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਉੜੀਸਾ ਰਾਜ ਲਈ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ : ਕਾਰੀਗਰ ਰੰਜਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਮੂਰਤੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ 30 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਣ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਸਵੈ-ਸਹਾਇਤਾ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਕਲਾ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਕਾਫੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਆ ਕੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਇਸ ਕਲਾ ਦੀ ਭਰਪੂਰ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ। ਕੁਝ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੇ ਇਸ ਕਲਾ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਲਿਜਾਣ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਸਿਰਫ਼ ਓਡੀਸ਼ਾ ਰਾਜ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।
ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਈ ਜਾਂਦੀ ਕਬਾਇਲੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ: ਰੰਜਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਡੋਕਰਾ ਕਲਾ ਸਿਰਫ ਉੜੀਸਾ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਡੋਕਰਾ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਪਿੱਤਲ ਤੋਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ, ਜਾਨਵਰਾਂ, ਪੰਛੀਆਂ ਅਤੇ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਕਲਾ ਰਾਹੀਂ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਿੰਡ ਕਾਂਕੇਰੀ ਵੀ ਕਬਾਇਲੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।
ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਕਲਾ ਨੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਕੌਮੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਦਿਵਾਈ ਪਛਾਣ : ਸ਼ਿਲਪਕਾਰ ਰੰਜਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਕਲਾਕਾਰੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਰਾਹੀਂ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੋਨੇ-ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੀਤਾ ਮਹੋਤਸਵ ਵਿੱਚ ਆਏ ਹਨ। ਪਰ ਉਹ ਆਪਣਾ ਸਟਾਲ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵੱਡੇ ਮੇਲਿਆਂ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ 'ਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਲੋਕ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।
2 ਤੋਂ 3 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਮੂਰਤੀ : ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਡੋਕਰਾ ਕਲਾ ਰਾਹੀਂ ਪਿੱਤਲ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਔਰਤਾਂ ਹੀ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ, ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੂਰਤੀਆਂ 2-3 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਮਦਦ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਦੀਵੇ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ 200 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।
- ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ 103ਵਾਂ ਸਥਾਪਨਾ ਦਿਹਾੜਾ: ਪਾਰਟੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ ਨੇ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਦੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜੋੜਿਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ
- Terrorist Attack in Pakistan: ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਭਿਆਨਕ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਾ, ਵਿਸਫੋਟਕਾਂ ਨਾਲ ਭਰੀ ਗੱਡੀ ਨਾਲ ਮਾਰੀ ਟੱਕਰ 'ਚ ਦੋ ਦਰਜਨ ਦੇ ਕਰੀਬ ਮੌਤਾਂ
- ਜੇਲ੍ਹ 'ਚ ਬੰਦ ਹਵਾਲਾਤੀ ਦੀ ਵਿਆਹ ਮਾਗਮ 'ਚ ਨੱਚਦੇ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਹੋ ਰਹੀ ਵਾਇਰਲ, ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਬਹਾਨਾ ਲਾ ਕੇ ਨਿਕਲਿਆ ਸੀ ਬਾਹਰ, ਸਵਾਲਾਂ 'ਚ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ
ਮੂਰਤੀ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ: ਪਹਿਲਾਂ ਗਿੱਲੀ ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ ਮੂਰਤੀ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਸੁੱਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ 'ਤੇ ਮੋਮ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੋਮ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਿੱਤਲ ਨੂੰ ਇਸ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਵਾਰ ਗਰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਮੋਮ ਪਿਘਲ ਕੇ ਹੇਠਾਂ ਆ ਕੇ ਪਿੱਤਲ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਬਣ ਜਾਵੇ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਮੂਰਤੀ ਲਗਭਗ 2-3 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੀਤਾ ਮਹੋਤਸਵ ਵਿੱਚ ਮੂਰਤੀਆਂ ਦੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਰੀ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੀਤਾ ਮਹੋਤਸਵ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਲਈ ਆਏ ਹਨ। ਪਰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਕਾਫੀ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਲਈ ਉੜੀਸਾ ਤੋਂ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਆ ਕੇ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹਨ।
