ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਸ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ 13 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਆਫ਼ਤ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦਿਵਸ (International Day for Disaster Reduction) ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਫ਼ਤ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦਿਵਸ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ 'ਆਫ਼ਤ (Reduce Disaster Damage to Critical Infrastructure And Disruption of Basic Services) ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਘਨ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਸੀ।
ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਆਫ਼ਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ ਆਫ਼ਤ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਹੈ
ਇਸ ਥੀਮ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਸੇਂਦਾਈ ਫਰੇਮਵਰਕ (Sendai Framework) ਦੇ ਟੀਚੇ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸੇਂਦਾਈ ਫਰੇਮਵਰਕ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ 2030 ਤੱਕ ਲਚਕੀਲਾਪਣ ਵਿਕਸਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸਹੂਲਤਾਂ ਸਮੇਤ ਨਾਜ਼ੁਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਆਫ਼ਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ ਆਫ਼ਤ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਹੈ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ 13 ਅਕਤੂਬਰ 2013 ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਫ਼ਤ (International Disasters) ਘਟਾਉਣ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ 'ਅਪਾਹਜਤਾ ਅਤੇ ਆਫ਼ਤਾਂ ਨਾਲ ਰਹਿਣਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਬੇਘਰ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਫ਼ਤਾਂ ਬਾਰੇ ਪੂਰਾ ਗਿਆਨ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਫ਼ਤ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦਿਵਸ 2021 ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਆਫ਼ਤਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੇ ਉਪਾਅ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਹਾਂ।
1989 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦਿਵਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ
22 ਦਸੰਬਰ 1989 ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਸਭਾ (United Nations General Assembly) ਨੇ ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦਿਵਸ (International Day) ਵੱਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। 1990-1999 ਤੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਸਮਾਗਮ ਹਰ ਸਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣਾ ਸੀ। 20 ਦਸੰਬਰ 2001 ਨੂੰ ਅਸੈਂਬਲੀ ਨੇ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਲਣਾ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਫ਼ਤ ਰੋਕਥਾਮ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਤਿਆਰੀਆਂ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।
ਸੇਂਦਾਈ ਸੇਵਨ ਮੁਹਿੰਮ UNDRR ਦੁਆਰਾ ਆਰੰਭ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਸਭਾ (United Nations General Assembly) ਵਿੱਚ ਆਫ਼ਤ ਦੇ ਜੋਖ਼ਮ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਆਲਮੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ, ਸਮਾਧਾਨਾਂ ਅਤੇ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੇਂਦਾਈ ਸੇਵਨ ਮੁਹਿੰਮ UNDRR ਦੁਆਰਾ ਆਰੰਭ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭੁਚਾਲ, ਸੁਨਾਮੀ, ਹੜ੍ਹ, ਬਿਜਲੀ ਵਰਗੀਆਂ ਆਫ਼ਤਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ 7 ਟੀਚਿਆਂ ਦਾ ਢਾਂਚਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ
ਸੇਂਦਾਈ ਸੇਵਨ ਵਿੱਚ ਤਬਾਹੀ ਕਾਰਨ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਸੂਚਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਖੇਤਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰਾਂ, ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰਾਂ, ਕਮਿਉਨਿਟੀ ਸਮੂਹ, ਸਿਵਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਸੰਗਠਨ, ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸੈਕਟਰ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਗਠਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਫ਼ਤ ਦੇ ਜੋਖ਼ਮ ਅਤੇ ਆਫ਼ਤ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਵਿਸ਼ਵ ਗਠੀਆ ਦਿਵਸ: ਕਿਸਮਾਂ ਤੇ ਲੱਛਣ
