ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਲੇਬਰ ਆਰਗੇਨਾਈਜੇਸ਼ਨ(International Labor Organization) (ਆਈ.ਐਲ.ਓ.) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ 4 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਆਧੁਨਿਕ ਗੁਲਾਮੀ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਛਤਰੀ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਬਰੀ ਮਜ਼ਦੂਰੀ, ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਬੰਧਨ, ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਤਸਕਰੀ ਵਰਗੇ ਅਭਿਆਸਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜ਼ਰੂਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਧਮਕੀਆਂ, ਹਿੰਸਾ, ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ, ਧੋਖੇ, ਅਤੇ/ਜਾਂ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕਾਰਨ ਇਨਕਾਰ ਜਾਂ ਛੱਡ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ।
ਗੁਲਾਮੀ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦਿਵਸ((International Day for abolition of Slavery) ) ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਜਨਰਲ ਅਸੈਂਬਲੀ ਦੁਆਰਾ ਮਨੁੱਖੀ ਤਸਕਰੀ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਦਿਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ
ਇਸ ਦਿਨ ਦਾ ਧਿਆਨ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਦੇ ਸਮਕਾਲੀ ਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ 'ਤੇ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਤਸਕਰੀ, ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ, ਬਾਲ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਭੈੜੇ ਰੂਪ, ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਵਿਆਹ, ਅਤੇ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਜਬਰੀ ਭਰਤੀ।
ਅੱਜ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ILO ਦੇ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਤਸਕਰੀ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਸਮੇਤ ਜਬਰੀ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ 2.45 ਮਿਲੀਅਨ ਹੈ। ਅਣਮਨੁੱਖੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਵਿੱਚ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ, ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਦਾ ਅਪਰਾਧ ਭਾਵੇਂ ਕਿਰਤ, ਲਿੰਗਕਤਾ ਜਾਂ ਅੰਗਾਂ ਲਈ ਹੋਵੇ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮੂਹ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਦੌਰ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗੈਰ-ਰਸਮੀ ਅਰਥਚਾਰਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਆਰਥਿਕ ਅਸਮਾਨਤਾਵਾਂ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦੇ ਪਾਰ ਕਿਰਤ ਅਤੇ ਵਸਤੂਆਂ ਦਾ ਵਧਦਾ ਪ੍ਰਵਾਹ, ਅਤੇ ਅੰਤਰ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਗਠਿਤ ਅਪਰਾਧਿਕ ਨੈਟਵਰਕ ਮਨੁੱਖੀ ਤਸਕਰੀ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵਧਣ-ਫੁੱਲਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ।
ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਇਸ ਅਪਰਾਧ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੁਆਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਜ਼ਾ ਯਤਨ ਵਿਅਕਤੀਆਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ, ਦਬਾਉਣ ਅਤੇ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਲਈ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 25 ਦਸੰਬਰ 2003 ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਹੋਏ ਅੰਤਰ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਗਠਿਤ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਹੈ।
ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ 'ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, ਸਰਵ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਨੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਮਨੁੱਖੀ ਤਸਕਰੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਜੁਰਮ ਵਜੋਂ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰੂਪਾਂ ਅਤੇ ਪੀੜਤਾਂ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਵਧੇਰੇ ਅਪਰਾਧਿਕ ਨਿਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਾ, ਅਤੇ ਪੀੜਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ, ਦੋਸ਼ੀਆਂ 'ਤੇ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਉਣ, ਤਸਕਰੀ ਦੇ ਪੀੜਤਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਤੱਕ 158 ਦੇਸ਼ ਟਰੈਫਿਕਿੰਗ ਇਨ ਪਰਸਨਜ਼ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
