ETV Bharat / bharat

Engineers Day 2021: ਜਾਣੋ ਕਿਉਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦਿਵਸ - ਐਮ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ ਦੇ ਜਨਮਦਿਨ

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਦਿਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ 15 ਸਤੰਬਰ ਯਾਨੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦਿਵਸ (Engineers Day) ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਰਾਹੀਂ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਹੁਲਾਰਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦਿਵਸ
ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦਿਵਸ
author img

By

Published : Sep 15, 2021, 7:34 AM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਹਰ ਸਾਲ 15 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦਿਵਸ (Engineers Day) ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਿਨ ਉੱਤੇ ਮਹਾਨ ਭਾਰਤੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰ (Engineers Day) ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਰਤਨ ਮੋਕਸ਼ਗੁੰਡਮ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਐਮ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ (M. Visvesvaraya) ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਹਾਨ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਆਧੁਨਿਕ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ।

ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦਿਵਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ

ਐਮ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ ਦੇ ਜਨਮਦਿਨ (M. Visvesvaraya birthday) ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਲ 1968 ਵਿੱਚ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦਿਵਸ (Engineers Day) ਵਜੋਂ ਐਲਾਨਕੀਤਾ ਸੀ। ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ ਦਾ ਜਨਮ 15 ਸਤੰਬਰ 1860 ਨੂੰ ਮੈਸੂਰ (ਕਰਨਾਟਕ) ਦੇ ਕੋਲਾਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਡਾ: ਮੋਕਸ਼ਗੁੰਡਮ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਹੇਠ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਡੈਮ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੈਸੂਰ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਰਾਜ ਸਾਗਰ, ਪੁਣੇ ਵਿੱਚ ਖਡਕਵਾਸਲਾ ਰਿਜ਼ਰਵਰ ਡੈਮ ਅਤੇ ਗਵਾਲੀਅਰ ਵਿੱਚ ਟਾਈਗਰਾ ਡੈਮ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹਨ. ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਡਾ: ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਹੜ੍ਹ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ। ਵਿਸ਼ਾਖਾਪਟਨਮ ਬੰਦਰਗਾਹ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਖੁਰਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।

ਐਮ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦਿਵਸ

ਐਮ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਮੈਸੂਰ ਰਾਜ ਦਾ ਪਿਤਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੈਸੂਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਕਈ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮੈਸੂਰ ਸਾਬਣ ਫੈਕਟਰੀ, ਮੈਸੂਰ ਆਇਰਨ ਐਂਡ ਸਟੀਲ ਫੈਕਟਰੀ, ਸਟੇਟ ਬੈਂਕ ਆਫ ਮੈਸੂਰ, ਮੈਸੂਰ ਚੈਂਬਰਸ ਆਫ਼ ਕਾਮਰਸ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਆਦਿ। ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦਿਵਸ ਐਮ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਵੀ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦਿਵਸ

ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦਿਵਸ ਸਿਰਫ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਕਈ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਰਜਨਟੀਨਾ ਵਿੱਚ 16 ਜੂਨ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 7 ​​ਮਈ, ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ 15 ਜੂਨ, ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ 5 ਦਸੰਬਰ, ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ 24 ਫਰਵਰੀ, ਬੈਲਜੀਅਮ ਵਿੱਚ 20 ਮਾਰਚ ਅਤੇ ਰੋਮਾਨੀਆ ਵਿੱਚ 14 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦਾ ਮਕਸਦ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲਿਜਾਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ: ਹੁਣ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨੇ ਘੇਰਿਆ ਬਠਿੰਡਾ, 61 ਮਾਮਲੇ ਆਏ ਸਾਹਮਣੇ !

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਹਰ ਸਾਲ 15 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦਿਵਸ (Engineers Day) ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਿਨ ਉੱਤੇ ਮਹਾਨ ਭਾਰਤੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰ (Engineers Day) ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਰਤਨ ਮੋਕਸ਼ਗੁੰਡਮ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਐਮ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ (M. Visvesvaraya) ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਹਾਨ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਆਧੁਨਿਕ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ।

ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦਿਵਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ

ਐਮ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ ਦੇ ਜਨਮਦਿਨ (M. Visvesvaraya birthday) ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਲ 1968 ਵਿੱਚ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦਿਵਸ (Engineers Day) ਵਜੋਂ ਐਲਾਨਕੀਤਾ ਸੀ। ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ ਦਾ ਜਨਮ 15 ਸਤੰਬਰ 1860 ਨੂੰ ਮੈਸੂਰ (ਕਰਨਾਟਕ) ਦੇ ਕੋਲਾਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਡਾ: ਮੋਕਸ਼ਗੁੰਡਮ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਹੇਠ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਡੈਮ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੈਸੂਰ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਰਾਜ ਸਾਗਰ, ਪੁਣੇ ਵਿੱਚ ਖਡਕਵਾਸਲਾ ਰਿਜ਼ਰਵਰ ਡੈਮ ਅਤੇ ਗਵਾਲੀਅਰ ਵਿੱਚ ਟਾਈਗਰਾ ਡੈਮ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹਨ. ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਡਾ: ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਹੜ੍ਹ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ। ਵਿਸ਼ਾਖਾਪਟਨਮ ਬੰਦਰਗਾਹ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਖੁਰਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।

ਐਮ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦਿਵਸ

ਐਮ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਮੈਸੂਰ ਰਾਜ ਦਾ ਪਿਤਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੈਸੂਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਕਈ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮੈਸੂਰ ਸਾਬਣ ਫੈਕਟਰੀ, ਮੈਸੂਰ ਆਇਰਨ ਐਂਡ ਸਟੀਲ ਫੈਕਟਰੀ, ਸਟੇਟ ਬੈਂਕ ਆਫ ਮੈਸੂਰ, ਮੈਸੂਰ ਚੈਂਬਰਸ ਆਫ਼ ਕਾਮਰਸ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਆਦਿ। ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦਿਵਸ ਐਮ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰਿਆ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਵੀ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦਿਵਸ

ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦਿਵਸ ਸਿਰਫ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਕਈ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਰਜਨਟੀਨਾ ਵਿੱਚ 16 ਜੂਨ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 7 ​​ਮਈ, ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ 15 ਜੂਨ, ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ 5 ਦਸੰਬਰ, ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ 24 ਫਰਵਰੀ, ਬੈਲਜੀਅਮ ਵਿੱਚ 20 ਮਾਰਚ ਅਤੇ ਰੋਮਾਨੀਆ ਵਿੱਚ 14 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦਾ ਮਕਸਦ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲਿਜਾਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ: ਹੁਣ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨੇ ਘੇਰਿਆ ਬਠਿੰਡਾ, 61 ਮਾਮਲੇ ਆਏ ਸਾਹਮਣੇ !

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.