ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਚੀਨ (China) ਨੇ ਤਿੱਬਤ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ (Arunachal Pradesh) ਦਰਮਿਆਨ ਵਿਵਾਦਤ ਖੇਤਰ ਦੇ ਅੰਦਰ 100 ਘਰਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਨਾਗਰਿਕ (ਸਿਵਲੀਅਨ) ਪਿੰਡ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ (US Department of Defense) ਨੇ ਚੀਨ (China) ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਫੌਜੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਕਾਂਗਰਸ (Congress) ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਆਪਣੀ ਸਾਲਾਨਾ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਪੀਪਲਜ਼ ਰੀਪਬਲਿਕ ਆਫ ਚਾਈਨਾ (PRC) ਦੇ ਰਾਜ-ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਬੀਜਿੰਗ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਉਠਾਇਆ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ, ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨੀ (China) ਮੀਡੀਆ ਨੇ LAC ਦੇ ਨੇੜੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਚੀਨੀ ਮੀਡੀਆ (Chinese media) ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਤਣਾਅ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ।
ਚੀਨ (China) ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਦਾਅਵੇ ਵਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਫ਼ੌਜ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਤੋਂ ਸਾਫ਼ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਸ਼ਰਤ ਰੱਖੀ ਕਿ ਉਹ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਫ਼ੌਜ ਨਹੀਂ ਹਟਾਏਗਾ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਭਾਰਤੀ ਫ਼ੌਜ ਉਸ ਵੱਲੋਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹਟ ਜਾਂਦੀ ਅਤੇ ਉਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ।
ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ
ਅਮਰੀਕੀ ਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ (US Department of Defense) ਨੇ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਗੂੜ੍ਹਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੀਪਲਜ਼ ਰੀਪਬਲਿਕ ਆਫ ਚਾਈਨਾ (PRC) ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਆਨਾਂ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੀਡੀਆ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਡੂੰਘਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਦੀ ਅਸਫਲ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ (PRC) ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਰੁਕਾਵਟ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਦੀ ਅਸਫਲ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਨੀਤੀ ਦਾ ਇੱਕਮਾਤਰ ਸਾਧਨ ਹੋਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਦਖਲ ਨਾ ਦੇਣ।
ਪਿਛਲੇ 18 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤ (India) ਅਤੇ ਚੀਨ (China) ਦੇ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦ ਬਾਰੇ ਵਿਸਤਾਰ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸਰਹੱਦੀ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਚੱਲ ਰਹੀ ਕੂਟਨੀਤਕ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਪੀਆਰਸੀ ਨੇ ਐਲਏਸੀ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਐਲਏਸੀ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਤਣਾਅ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਈ 2020 ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਚੱਲ ਰਹੀ ਰੁਕਾਵਟ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ, ਜੋ ਸਰਦੀਆਂ ਤੱਕ ਚੱਲੀ।
ਗਲਵਾਨ ਦੀ ਝੜਪ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ
15 ਜੂਨ, 2020 ਨੂੰ ਲੱਦਾਖ ਦੀ ਗਲਵਾਨ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਪੀਐਲਏ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਝੜਪਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ 20 ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਅਤੇ ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਰੁਕਾਵਟ ਵਧ ਗਈ। ਰੁਕਾਵਟ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਪੀਆਰਸੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਰਹੱਦ ਦੀ ਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ 'ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕੀ ਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਤਣਾਅ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਚੱਲ ਰਹੀ ਕੂਟਨੀਤਕ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਚੀਨ LAC 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਦਾਅਵਿਆਂ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣ ਲਈ ਰਣਨੀਤਕ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਹਮਲਾਵਰ ਅਤੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ 'ਤੇ ਉਠਾਏ ਗਏ ਸਵਾਲ
ਪੈਂਟਾਗਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫਰਵਰੀ 2021 ਵਿੱਚ, ਚੀਨ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸੈਨਿਕ ਕਮਿਸ਼ਨ (ਸੀਐਮਸੀ) ਨੇ ਚਾਰ ਪੀਐਲਏ ਸੈਨਿਕਾਂ ਲਈ ਮਰਨ ਉਪਰੰਤ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਚੀਨ ਦੇ ਮਾਰੇ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਅਜੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਿਆ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਮੌਜੂਦਾ ਰੁਕਾਵਟ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ 45 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਮੌਤ ਹੋਈ।
ਅਪ੍ਰੈਲ 2021 ਤੱਕ, ਪੀਐਲਏ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਾਂ ਨੇ ਮਈ 2020 ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਰ-ਪੱਧਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ 11 ਦੌਰ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੀਐਲਏ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਸ਼ਿਨਜਿਆਂਗ (ਨਨਜਿਆਂਗ) ਮਿਲਟਰੀ ਡਿਸਟ੍ਰਿਕਟ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੀ 14ਵੀਂ ਕੋਰ ਦੇ ਕਮਾਂਡਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਗੱਲਬਾਤ ਨੇ ਐਲਏਸੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਖਾਸ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਸੀਮਤ ਵਾਪਸੀ ਲਈ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਫੌਜੀ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, 10 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਪੀਆਰਸੀ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਵਾਂਗ ਯੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਸ. ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੇ ਵਿਵਾਦ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਯੋਜਨਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਅਜੇ ਪੂਰਾ ਹੋਣਾ ਬਾਕੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਰੁਕਾਵਟ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਵਕ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੂਨ 2021 ਤੱਕ, ਪੀਆਰਸੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਐਲਏਸੀ ਦੇ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਤਾਇਨਾਤੀ ਜਾਰੀ ਰੱਖ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਲਾਂ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਉਣ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਸੀਮਤ ਪ੍ਰਗਤੀ ਹੋਈ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:Earthquake: ਝੱਜਰ ’ਚ ਲੱਗੇ ਭੁਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ
