ETV Bharat / bharat

ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਸਫਰ, ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਤੇ ਔਕੜਾਂ

ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2022 (Punjab Assembly Election 2022) ਦਾ ਐਲਾਨ ਛੇਤੀ ਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਸੂਬੇ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ ਅਹਿਮ ਸਖ਼ਸ਼ੀਅਤ (Important political personality) ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਜੀਵਨ (Political career of Captain Amrinder Singh) , ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਖ਼ਸ਼ੀਅਤ, ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਤੇ ਔਕੜਾਂ (Achievements and hurdle of Captain Amrinder) ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਆਪਣੀ ਵਖਰੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਰੱਖਦੀ ਹੈ।Captain Amrinder Singh and his political career, achievements and hurdles

ਪੜ੍ਹੋ ਕੈਪਟਨ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਕਿਤਾਬ
ਪੜ੍ਹੋ ਕੈਪਟਨ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਕਿਤਾਬ
author img

By

Published : Nov 29, 2021, 7:13 PM IST

Updated : Nov 29, 2021, 7:39 PM IST

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨਾ ਸਿਰਫ ਪੰਜਾਬ, ਸਗੋਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਰਾਜਨੀਤਕ ਨਾਮ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਘਾਗ ਆਗੂਆਂ ਵਜੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰਹੇਗੀ। ਇਹ ਗੱਲ ਹੋਰ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਇਸ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਉਸ ਵੱਡੇ ਆਗੂ ਨੂੰ ਕਿਨਾਰੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ, ਜਦੋਂ ਸਮੁੱਚੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਤੇ ਮੋਦੀ ਲਹਿਰ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ।

ਜਾਣ ਪਛਾਣ: ਪਟਿਆਲਾ ਰਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਜਾ ਯਾਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਮਾਤਾ ਮੋਹਿੰਦਰ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 11 ਮਾਰਚ, 1942 ਨੂੰ ਹੋਇਆ। ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਰਲੱਭ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਹੈ। 1965 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਤਾਂ ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੀ ਸਿੱਖ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਕੈਪਟਨ ਸੀ। ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ, ਫੌਜੀ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ, ਲੇਖਕ, ਸਾਬਕਾ ਸ਼ਾਹੀ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਅਨੁਭਵੀ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ 15ਵੇਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ 2002 ਤੋਂ 2007 ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਜੀਵਨ:

ਜਨਮ: ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 11 ਮਾਰਚ 1942 ਨੂੰ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿਖੇ ਪਟਿਆਲਾ ਰਾਜਘਰਾਨੇ ਵਿੱਚ ਮਾਤਾ ਮੋਹਿੰਦਰ ਕੌਰ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਮਹਾਰਾਜਾ ਯਾਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਵੇਲੇ ਉਹ 79 ਸਾਲ ਦੇ ਹਨ।

ਸਿੱਖਿਆ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁੱਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਾਰੈਂਸ ਸਕੂਲ ਸਨਾਵਰ (ਹੁਣ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਜਿਲ੍ਹਾ ਸੋਲਨ) ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਦੂਨ ਸਕੂਲ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਚਲੇ ਗਏ। ਇਸ ਉਪਰੰਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੀ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲੋਰੇਟੋ ਕਾਨਵੈਂਟ ਤਾਰਾ ਹਾਲ ਤੋਂ ਮੁਕੰਮਲ ਕੀਤੀ।

ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ: ਬਾਲ ਅਵਸਥਾ ਤੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਮੁਕੰਮਲ ਕਰਨ ਤੱਕ ਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਪੂਰੇ ਠਾਠ ਬਾਠ ਵਾਲਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਵਿਆਹੁਣ ਲਾਇਕ ਉਮਰ ਹੋਣ ’ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਸਾਲ 1964 ਵਿੱਚ ਆਈਏਐਸ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਧੀ ਪ੍ਰਨੀਤ ਕੌਰ ਨਾਲ ਹੋਇਆ।

ਪਰਿਵਾਰ: ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਦੋ ਬੱਚੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਬੇਟਾ ਯੁਵਰਾਜ ਰਣਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਧੀ ਜੈ ਇੰਦਰ ਕੌਰ। ਯੁਵਰਾਜ ਸਿੰਘ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਨਹੀਂ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਸਿਰਫ ਇੱਕੋ ਵਾਰ ਚੋਣ ਲੜੇ ਪਰ ਹਾਰ ਗਏ।

ਦਫ਼ਤਰ: 2017 ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਹੇ ਤੇ ਸਤੰਬਰ 2021 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਕੌਮੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਅਸਤੀਫਾ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ 2002 ਤੋਂ 2007 ਤੱਕ ਵੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਹੇ।

ਰਾਜਸੀ ਸਫਰ:

ਪੜ੍ਹੋ ਕੈਪਟਨ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਕਿਤਾਬ
ਪੜ੍ਹੋ ਕੈਪਟਨ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਕਿਤਾਬ

ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਦੋਸਤ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ (Rajiv Gandhi inducted Captain in congress) ਸੀ। ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1980 ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ (Captain Amrinder elected MP first in 1980) ਸਨ। 1984 ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਕਾ ਨੀਲਾ ਤਾਰਾ ਦੌਰਾਨ ਫੌਜ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਸੰਸਦ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ (Resigned from congress for Army attack) ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਤੋਂ ਰਾਜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਜੰਗਲਾਤ, ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ। 1992 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਕੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਪੰਥਕ) ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਗਰੁੱਪ ਬਣਾਇਆ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1998 ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਰਲੇਵਾਂ ਹੋ ਗਿਆ (ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਕਰਾਰੀ ਹਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਖੁਦ ਆਪਣੇ ਹੀ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਹਾਰ ਗਏ ਸਨ ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਾਮਜਦਗੀ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1999 ਤੋਂ 2002, 2010 ਤੋਂ 2013 ਅਤੇ 2015 ਤੋਂ 2017 ਤੱਕ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਕਾਂਗਰਸ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ, ਉਹ 2002 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਬਣੇ ਅਤੇ 2007 ਤੱਕ ਇਸ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 2008 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਕਾਂਗਰਸ ਮੁਹਿੰਮ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ 2013 ਤੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਵਰਕਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸਥਾਈ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2014 ਦੀਆਂ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਭਾਜਪਾ ਆਗੂ ਅਰੁਣ ਜੇਤਲੀ ਨੂੰ 102,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਫਰਕ ਨਾਲ ਹਰਾਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਪੰਜ ਵਾਰ ਪਟਿਆਲਾ (ਸ਼ਹਿਰੀ) ਤਿੰਨ ਵਾਰ, ਸਮਾਣਾ ਅਤੇ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਤੋਂ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਵਾਰ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਰਹੇ ਹਨ। 27 ਨਵੰਬਰ 2015 ਨੂੰ, ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ 2017 ਦੀਆਂ ਪੰਜਾਬ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਜਬਰਦਸਤ ਬਹੁਮਤ ਨਾਲ ਸੱਤਾ ’ਤੇ ਕਾਬਜ ਹੋਈ। ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ 16 ਮਾਰਚ 2017 ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਭਵਨ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਖੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ 26ਵੇਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ।

ਵਿਵਾਦਾਂ ’ਚ ਘਿਰੇ ਰਹੇ ਕੈਪਟਨ

ਸਤੰਬਰ 2008 ਵਿੱਚ, ਅਕਾਲੀ ਦਲ-ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਇੰਪਰੂਵਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਤਬਾਦਲੇ ਵਿੱਚ ਨਿਯਮਤਤਾਵਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕੈਪਟਨ ਨੂੰ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। 2010 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਇਸ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਗੈਰ-ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਹ ਲੁਧਿਆਣਾ ਸਿਟੀ ਸੈਂਟਰ ਘੁਟਾਲੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਫਸੇ ਰਹੇ। ਇਸ ਵੇਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਆਮਦਨ ਕਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਦਾ ਪੇਚ ਵੀ ਫਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਸਫਰ, ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਤੇ ਔਕੜਾਂ
ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਸਫਰ, ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਤੇ ਔਕੜਾਂ

ਟਰਨਿੰਗ ਪੁਆਇੰਟ:

  • ਕਿਸੇ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ-ਉਪਕਰਨ ਦੇ ਦਿਨ ਖਤਮ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਆਖ਼ਰਕਾਰ, ਇਹ ਵਿਅਕਤੀ, ਕਾਂਗਰਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿਚ ਵਾਪਸ ਆ ਗਿਆ - ਇਹ ਸਭ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਸੀ।
  • ਵਿਡੰਬਨਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬਜ਼ੁਰਗ ਆਗੂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਮ ’ਤੇ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਆਉਂਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਚਿਹਰਾ ਬਣਾਏਗੀ ਪਰ ਇਸੇ ਦੌਰਾਨ ਇਕ ਹੋਰ ਸਿਆਸਤਦਾਨ, ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ, ਜੋ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨਾਲ ਕੁਝ ਸਾਲ ਬਿਤਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਰਟੀ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਸਨ, ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਪੈ ਗਿਆ ਹੈ।
  • ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਇੱਕ ਕੱਟੜ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਵਜੋਂ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਅਕਸ ਬੇਦਾਗ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਫੌਜੀ ਕੈਰੀਅਰ ’ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਣ ਰਿਹਾ ਹੈ।
  • ਪੰਦਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਪਟਿਆਲਾ ਸੀਟ ਜਿੱਤ ਕੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਏ। ਇਹ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਪਾਰਟੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਈ ਸੀ।
  • ਕੈਪਟਨ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ, ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ 1984 ਦੇ ਸਾਕਾ ਨੀਲਾ ਤਾਰਾ ਕਾਰਨ ਬਣੇ ਹਾਲਾਤ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਗੜਬੜ ਕਾਰਨ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਉਹ ਵਿਰੋਧੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ ਤੇ ਉਹ ਸੂਬੇ ਦੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।ਫੇਰ ਇੱਕ ਵਖਰਾ ਗਰੁੱਪ ਬਣਾਇਆ ਜੋ ਆਖਰਕਾਰ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਵਿਲੀਨ ਹੋ ਗਿਆ।
  • ਉਹ ਪੜਾਅ ਉਸ ਦਹਾਕੇ ਬਾਅਦ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਉਹ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਏ। ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2002 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦਾ ਕਾਰਜਕਾਲ ਨਿਭਾਇਆ। ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਬਾਅਦ, 2017 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਏ।
  • ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੂਜੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੇ ਦੂਜੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ, ਗੁਆਂਢੀ ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਜਿਆਦਾਤਰ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਵੇਂ ਬਣਾਏ ਗਏ ਖੇਤੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪੱਧਰ ਦੇਖੇ।
  • ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਇਹ ਧਾਰਨਾ ਬਣ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਪੰਜਾਬ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਧੜੇਬੰਦੀ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
  • ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਉਹ ਨਵਜੋਤ ਸਿੱਧੂ ਨਾਲ ਜੂਝਦੇ ਰਹੇ, ਜੋ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਜਾਪਦਾ ਸੀ। ਅਹਿਮ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਾਬਕਾ ਕ੍ਰਿਕਟਰ ਦਾ ਕਾਂਗਰਸ ਹਾਈਕਮਾਂਡ 'ਤੇ ਭਾਰੂ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤੇ ਆਖਰ ਕੈਪਟਨ ਨੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ।
  • 18 ਸਤੰਬਰ 2021 ਨੂੰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। 28 ਅਕਤੂਬਰ 2021 ਨੂੰ, ਉਸਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਜਲਦੀ ਹੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪਾਰਟੀ ਪੰਜਾਬ ਲੋਕ ਕਾਂਗਰਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਹੋਵੇਗਾ।

ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ:

ਪਾਣੀਆਂ ਦੇ ਮਸਲੇ ’ਤੇ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਭਾਰੀ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀਆਂ ਦਾ ਸਮਝੌਤਾ ਰੱਦ ਕੀਤਾ।

ਕਿਸਾਨੀ ਮੁੱਦੇ ’ਤੇ ਜਦੋਂ ਖੇਤੀ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਮਤਾ ਪਾਸ ਕਰਵਾ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਦੀ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ ਤੇ ਮਤਾ ਪਾਸ ਕਰਵਾਇਆ।

ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਾਲ 1965 ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਜੰਗ ਵੀ ਲੜੀ। ਉਹ ਉਸ ਵੇਲੇ ਕੈਪਟਨ ਸੀ।

ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਵੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।

ਜਿਸ ਵੇਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮੋਦੀ ਲਹਿਰ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਬਹੁਤ ਮਜਬੂਤ ਆਗੂ ਅਰੁਣ ਜੇਤਲੀ ਨੂੰ ਚੋਣ ਹਰਾਈ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਇੱਕ ਇਕੱਲਾ ਸੂਬਾ ਸੀ, ਜਿਥੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਝੰਡਾ ਝੂਲਿਆ

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਵਿਵਾਦਾਂ ’ਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮਾਡਲ, ਸ੍ਰੀ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ’ਚ ਕਰਵਾਇਆ ਸ਼ੂਟ

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨਾ ਸਿਰਫ ਪੰਜਾਬ, ਸਗੋਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਰਾਜਨੀਤਕ ਨਾਮ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਘਾਗ ਆਗੂਆਂ ਵਜੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰਹੇਗੀ। ਇਹ ਗੱਲ ਹੋਰ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਇਸ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਉਸ ਵੱਡੇ ਆਗੂ ਨੂੰ ਕਿਨਾਰੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ, ਜਦੋਂ ਸਮੁੱਚੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਤੇ ਮੋਦੀ ਲਹਿਰ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ।

ਜਾਣ ਪਛਾਣ: ਪਟਿਆਲਾ ਰਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਜਾ ਯਾਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਮਾਤਾ ਮੋਹਿੰਦਰ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 11 ਮਾਰਚ, 1942 ਨੂੰ ਹੋਇਆ। ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਰਲੱਭ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਹੈ। 1965 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਤਾਂ ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੀ ਸਿੱਖ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਕੈਪਟਨ ਸੀ। ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ, ਫੌਜੀ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ, ਲੇਖਕ, ਸਾਬਕਾ ਸ਼ਾਹੀ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਅਨੁਭਵੀ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ 15ਵੇਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ 2002 ਤੋਂ 2007 ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਜੀਵਨ:

ਜਨਮ: ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 11 ਮਾਰਚ 1942 ਨੂੰ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿਖੇ ਪਟਿਆਲਾ ਰਾਜਘਰਾਨੇ ਵਿੱਚ ਮਾਤਾ ਮੋਹਿੰਦਰ ਕੌਰ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਮਹਾਰਾਜਾ ਯਾਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਵੇਲੇ ਉਹ 79 ਸਾਲ ਦੇ ਹਨ।

ਸਿੱਖਿਆ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁੱਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਾਰੈਂਸ ਸਕੂਲ ਸਨਾਵਰ (ਹੁਣ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਜਿਲ੍ਹਾ ਸੋਲਨ) ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਦੂਨ ਸਕੂਲ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਚਲੇ ਗਏ। ਇਸ ਉਪਰੰਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੀ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲੋਰੇਟੋ ਕਾਨਵੈਂਟ ਤਾਰਾ ਹਾਲ ਤੋਂ ਮੁਕੰਮਲ ਕੀਤੀ।

ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ: ਬਾਲ ਅਵਸਥਾ ਤੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਮੁਕੰਮਲ ਕਰਨ ਤੱਕ ਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਪੂਰੇ ਠਾਠ ਬਾਠ ਵਾਲਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਵਿਆਹੁਣ ਲਾਇਕ ਉਮਰ ਹੋਣ ’ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਸਾਲ 1964 ਵਿੱਚ ਆਈਏਐਸ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਧੀ ਪ੍ਰਨੀਤ ਕੌਰ ਨਾਲ ਹੋਇਆ।

ਪਰਿਵਾਰ: ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਦੋ ਬੱਚੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਬੇਟਾ ਯੁਵਰਾਜ ਰਣਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਧੀ ਜੈ ਇੰਦਰ ਕੌਰ। ਯੁਵਰਾਜ ਸਿੰਘ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਨਹੀਂ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਸਿਰਫ ਇੱਕੋ ਵਾਰ ਚੋਣ ਲੜੇ ਪਰ ਹਾਰ ਗਏ।

ਦਫ਼ਤਰ: 2017 ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਹੇ ਤੇ ਸਤੰਬਰ 2021 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਕੌਮੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਅਸਤੀਫਾ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ 2002 ਤੋਂ 2007 ਤੱਕ ਵੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਹੇ।

ਰਾਜਸੀ ਸਫਰ:

ਪੜ੍ਹੋ ਕੈਪਟਨ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਕਿਤਾਬ
ਪੜ੍ਹੋ ਕੈਪਟਨ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਕਿਤਾਬ

ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਦੋਸਤ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ (Rajiv Gandhi inducted Captain in congress) ਸੀ। ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1980 ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ (Captain Amrinder elected MP first in 1980) ਸਨ। 1984 ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਕਾ ਨੀਲਾ ਤਾਰਾ ਦੌਰਾਨ ਫੌਜ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਸੰਸਦ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ (Resigned from congress for Army attack) ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਤੋਂ ਰਾਜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਜੰਗਲਾਤ, ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ। 1992 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਕੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਪੰਥਕ) ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਗਰੁੱਪ ਬਣਾਇਆ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1998 ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਰਲੇਵਾਂ ਹੋ ਗਿਆ (ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਕਰਾਰੀ ਹਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਖੁਦ ਆਪਣੇ ਹੀ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਹਾਰ ਗਏ ਸਨ ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਾਮਜਦਗੀ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1999 ਤੋਂ 2002, 2010 ਤੋਂ 2013 ਅਤੇ 2015 ਤੋਂ 2017 ਤੱਕ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਕਾਂਗਰਸ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ, ਉਹ 2002 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਬਣੇ ਅਤੇ 2007 ਤੱਕ ਇਸ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 2008 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਕਾਂਗਰਸ ਮੁਹਿੰਮ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ 2013 ਤੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਵਰਕਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸਥਾਈ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2014 ਦੀਆਂ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਭਾਜਪਾ ਆਗੂ ਅਰੁਣ ਜੇਤਲੀ ਨੂੰ 102,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਫਰਕ ਨਾਲ ਹਰਾਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਪੰਜ ਵਾਰ ਪਟਿਆਲਾ (ਸ਼ਹਿਰੀ) ਤਿੰਨ ਵਾਰ, ਸਮਾਣਾ ਅਤੇ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਤੋਂ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਵਾਰ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਰਹੇ ਹਨ। 27 ਨਵੰਬਰ 2015 ਨੂੰ, ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ 2017 ਦੀਆਂ ਪੰਜਾਬ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਜਬਰਦਸਤ ਬਹੁਮਤ ਨਾਲ ਸੱਤਾ ’ਤੇ ਕਾਬਜ ਹੋਈ। ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ 16 ਮਾਰਚ 2017 ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਭਵਨ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਖੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ 26ਵੇਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ।

ਵਿਵਾਦਾਂ ’ਚ ਘਿਰੇ ਰਹੇ ਕੈਪਟਨ

ਸਤੰਬਰ 2008 ਵਿੱਚ, ਅਕਾਲੀ ਦਲ-ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਇੰਪਰੂਵਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਤਬਾਦਲੇ ਵਿੱਚ ਨਿਯਮਤਤਾਵਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕੈਪਟਨ ਨੂੰ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। 2010 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਇਸ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਗੈਰ-ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਹ ਲੁਧਿਆਣਾ ਸਿਟੀ ਸੈਂਟਰ ਘੁਟਾਲੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਫਸੇ ਰਹੇ। ਇਸ ਵੇਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਆਮਦਨ ਕਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਦਾ ਪੇਚ ਵੀ ਫਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਸਫਰ, ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਤੇ ਔਕੜਾਂ
ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਸਫਰ, ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਤੇ ਔਕੜਾਂ

ਟਰਨਿੰਗ ਪੁਆਇੰਟ:

  • ਕਿਸੇ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ-ਉਪਕਰਨ ਦੇ ਦਿਨ ਖਤਮ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਆਖ਼ਰਕਾਰ, ਇਹ ਵਿਅਕਤੀ, ਕਾਂਗਰਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿਚ ਵਾਪਸ ਆ ਗਿਆ - ਇਹ ਸਭ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਸੀ।
  • ਵਿਡੰਬਨਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬਜ਼ੁਰਗ ਆਗੂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਮ ’ਤੇ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਆਉਂਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਚਿਹਰਾ ਬਣਾਏਗੀ ਪਰ ਇਸੇ ਦੌਰਾਨ ਇਕ ਹੋਰ ਸਿਆਸਤਦਾਨ, ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ, ਜੋ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨਾਲ ਕੁਝ ਸਾਲ ਬਿਤਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਰਟੀ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਸਨ, ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਪੈ ਗਿਆ ਹੈ।
  • ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਇੱਕ ਕੱਟੜ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਵਜੋਂ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਅਕਸ ਬੇਦਾਗ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਫੌਜੀ ਕੈਰੀਅਰ ’ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਣ ਰਿਹਾ ਹੈ।
  • ਪੰਦਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਪਟਿਆਲਾ ਸੀਟ ਜਿੱਤ ਕੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਏ। ਇਹ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਪਾਰਟੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਈ ਸੀ।
  • ਕੈਪਟਨ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ, ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ 1984 ਦੇ ਸਾਕਾ ਨੀਲਾ ਤਾਰਾ ਕਾਰਨ ਬਣੇ ਹਾਲਾਤ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਗੜਬੜ ਕਾਰਨ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਉਹ ਵਿਰੋਧੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ ਤੇ ਉਹ ਸੂਬੇ ਦੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।ਫੇਰ ਇੱਕ ਵਖਰਾ ਗਰੁੱਪ ਬਣਾਇਆ ਜੋ ਆਖਰਕਾਰ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਵਿਲੀਨ ਹੋ ਗਿਆ।
  • ਉਹ ਪੜਾਅ ਉਸ ਦਹਾਕੇ ਬਾਅਦ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਉਹ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਏ। ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2002 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦਾ ਕਾਰਜਕਾਲ ਨਿਭਾਇਆ। ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਬਾਅਦ, 2017 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਏ।
  • ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੂਜੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੇ ਦੂਜੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ, ਗੁਆਂਢੀ ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਜਿਆਦਾਤਰ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਵੇਂ ਬਣਾਏ ਗਏ ਖੇਤੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪੱਧਰ ਦੇਖੇ।
  • ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਇਹ ਧਾਰਨਾ ਬਣ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਪੰਜਾਬ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਧੜੇਬੰਦੀ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
  • ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਉਹ ਨਵਜੋਤ ਸਿੱਧੂ ਨਾਲ ਜੂਝਦੇ ਰਹੇ, ਜੋ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਜਾਪਦਾ ਸੀ। ਅਹਿਮ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਾਬਕਾ ਕ੍ਰਿਕਟਰ ਦਾ ਕਾਂਗਰਸ ਹਾਈਕਮਾਂਡ 'ਤੇ ਭਾਰੂ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤੇ ਆਖਰ ਕੈਪਟਨ ਨੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ।
  • 18 ਸਤੰਬਰ 2021 ਨੂੰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। 28 ਅਕਤੂਬਰ 2021 ਨੂੰ, ਉਸਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਜਲਦੀ ਹੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪਾਰਟੀ ਪੰਜਾਬ ਲੋਕ ਕਾਂਗਰਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਹੋਵੇਗਾ।

ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ:

ਪਾਣੀਆਂ ਦੇ ਮਸਲੇ ’ਤੇ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਭਾਰੀ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀਆਂ ਦਾ ਸਮਝੌਤਾ ਰੱਦ ਕੀਤਾ।

ਕਿਸਾਨੀ ਮੁੱਦੇ ’ਤੇ ਜਦੋਂ ਖੇਤੀ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਮਤਾ ਪਾਸ ਕਰਵਾ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਦੀ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ ਤੇ ਮਤਾ ਪਾਸ ਕਰਵਾਇਆ।

ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਾਲ 1965 ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਜੰਗ ਵੀ ਲੜੀ। ਉਹ ਉਸ ਵੇਲੇ ਕੈਪਟਨ ਸੀ।

ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਵੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।

ਜਿਸ ਵੇਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮੋਦੀ ਲਹਿਰ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਬਹੁਤ ਮਜਬੂਤ ਆਗੂ ਅਰੁਣ ਜੇਤਲੀ ਨੂੰ ਚੋਣ ਹਰਾਈ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਇੱਕ ਇਕੱਲਾ ਸੂਬਾ ਸੀ, ਜਿਥੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਝੰਡਾ ਝੂਲਿਆ

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਵਿਵਾਦਾਂ ’ਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮਾਡਲ, ਸ੍ਰੀ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ’ਚ ਕਰਵਾਇਆ ਸ਼ੂਟ

Last Updated : Nov 29, 2021, 7:39 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.