ETV Bharat / bharat

ਚਾਹ ਦੀ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਵੱਲ ਵੱਧ ਰਿਹੈ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ

ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਚਾਹ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਦਾਰਜੀਲਿੰਗ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿਚ ਕਮੀ, ਪਹਾੜੀ ਅਤੇ ਨੀਵੇਂ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਮੰਤਰ ਹੈ।

author img

By

Published : Jun 18, 2020, 1:04 PM IST

ਚਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ
ਚਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਚਾਹ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਦਾਰਜੀਲਿੰਗ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿਚ ਕਮੀ, ਪਹਾੜੀ ਅਤੇ ਨੀਵੇਂ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਇਕ ਨਵਾਂ ਮੰਤਰ ਹੈ।

ਵੀਡੀਓ

ਬਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਬੂਟੇ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਚਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਕੀੜਿਆਂ ਤੇ ਘੁੰਣ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਖਤਰੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਹੀ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਨਾਲ ਚਾਹ ਦੀ ਚੰਗੀ ਖੇਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਵਣਜ ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦੇ ਸਰਬੋਤਮ ਸੰਗਠਨ ਟੀ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਨੇ ਚਾਹ ਦੇ ਬੂਟੇ ਲਗਾਉਣ ਵੇਲੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਬੰਧੀ ਸਖ਼ਤ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।

ਬੋਰਡ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚਾਹ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਟੀ ਰਿਸਰਚ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਫੌਰ ਨਾਰਥ ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਅਤੇ ਯੂਪੀਏਐਸਆਈ ਟੀ ਰਿਸਰਚ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਚਾਹ ਪਲਾਂਟ ਪ੍ਰੋਟੈਕਸ਼ਨ ਕੋਡ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਚਾਹ ਬੋਰਡ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਈਪੀਏ, ਐਫਏਓ ਅਤੇ ਡਬਲਯੂਐਚਓ, ਕੋਡੈਕਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਮੇਟੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਦੇ ਮੇਲ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਦਾਰਜੀਲਿੰਗ ਵਿੱਚ ਚਾਹ ਦੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਫਲੱਸ਼, ਦੂਜੀ ਫਲੱਸ਼, ਮੌਨਸੂਨ ਫਲੱਸ਼ ਅਤੇ ਪਤਝੜ ਫਲੱਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸਾਰਾ ਉਤਪਾਦਨ ਤੇ ਪੈਕਿੰਗ ਬਗੀਚਿਆਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੀ ਸੈਟਿੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਚਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਐਸੀਫੇਟ, ਕਾਰਬੈਂਡਾਜ਼ੀਮ, ਮੋਨੋਕਰੋਟੋਫੋਸ ਜਾਂ 2,4 ਡਾਈਕਲੋਰੋ ਫੈਨੋਕਸਾ ਈਸਿਟੀਕ ਐਸਿਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।

ਚਾਹ ਦੇ ਬੂਟੇ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਬੂਟੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬੂਟੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਫਾਰਮੂਲੇ ਬਣਾ ਕੇ ਜੈਵਿਕ ਹੱਲਾਂ ਵੱਲ ਝੁਕਾਅ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚਾਹ ਦੇ ਬਗੀਚਿਆਂ ਵਿਚ ਕੀਟ ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਗਾਂ ਦੇ ਗੋਬਰ, ਨਿੰਮ ਦੇ ਅਰਕ, ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਪੇਸਟ ਦੀ ਰਹਿੰਦ ਖੂੰਹਦ, ਨਿੰਮ ਦਾ ਤੇਲ ਅਤੇ ਅਜ਼ੋਟੋਬੈਕਟਰ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੇ ਬਦਲ ਵਜੋਂ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਚਾਹ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਦਾਰਜੀਲਿੰਗ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿਚ ਕਮੀ, ਪਹਾੜੀ ਅਤੇ ਨੀਵੇਂ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਇਕ ਨਵਾਂ ਮੰਤਰ ਹੈ।

ਵੀਡੀਓ

ਬਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਬੂਟੇ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਚਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਕੀੜਿਆਂ ਤੇ ਘੁੰਣ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਖਤਰੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਹੀ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਨਾਲ ਚਾਹ ਦੀ ਚੰਗੀ ਖੇਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਵਣਜ ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦੇ ਸਰਬੋਤਮ ਸੰਗਠਨ ਟੀ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਨੇ ਚਾਹ ਦੇ ਬੂਟੇ ਲਗਾਉਣ ਵੇਲੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਬੰਧੀ ਸਖ਼ਤ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।

ਬੋਰਡ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚਾਹ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਟੀ ਰਿਸਰਚ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਫੌਰ ਨਾਰਥ ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਅਤੇ ਯੂਪੀਏਐਸਆਈ ਟੀ ਰਿਸਰਚ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਚਾਹ ਪਲਾਂਟ ਪ੍ਰੋਟੈਕਸ਼ਨ ਕੋਡ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਚਾਹ ਬੋਰਡ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਈਪੀਏ, ਐਫਏਓ ਅਤੇ ਡਬਲਯੂਐਚਓ, ਕੋਡੈਕਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਮੇਟੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਦੇ ਮੇਲ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਦਾਰਜੀਲਿੰਗ ਵਿੱਚ ਚਾਹ ਦੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਫਲੱਸ਼, ਦੂਜੀ ਫਲੱਸ਼, ਮੌਨਸੂਨ ਫਲੱਸ਼ ਅਤੇ ਪਤਝੜ ਫਲੱਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸਾਰਾ ਉਤਪਾਦਨ ਤੇ ਪੈਕਿੰਗ ਬਗੀਚਿਆਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੀ ਸੈਟਿੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਚਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਐਸੀਫੇਟ, ਕਾਰਬੈਂਡਾਜ਼ੀਮ, ਮੋਨੋਕਰੋਟੋਫੋਸ ਜਾਂ 2,4 ਡਾਈਕਲੋਰੋ ਫੈਨੋਕਸਾ ਈਸਿਟੀਕ ਐਸਿਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।

ਚਾਹ ਦੇ ਬੂਟੇ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਬੂਟੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬੂਟੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਫਾਰਮੂਲੇ ਬਣਾ ਕੇ ਜੈਵਿਕ ਹੱਲਾਂ ਵੱਲ ਝੁਕਾਅ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚਾਹ ਦੇ ਬਗੀਚਿਆਂ ਵਿਚ ਕੀਟ ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਗਾਂ ਦੇ ਗੋਬਰ, ਨਿੰਮ ਦੇ ਅਰਕ, ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਪੇਸਟ ਦੀ ਰਹਿੰਦ ਖੂੰਹਦ, ਨਿੰਮ ਦਾ ਤੇਲ ਅਤੇ ਅਜ਼ੋਟੋਬੈਕਟਰ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੇ ਬਦਲ ਵਜੋਂ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.