ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ 'ਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ (Taliban) ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਤੱਕ 392 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਉਡਾਣਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕੱਢਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਅਫਗਾਨ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਅਨਾਰਕਲੀ ਕੌਰ (Anarkali Kaur) ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਪਹੁੰਚਣ 'ਤੇ ਅਨਾਰਕਲੀ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸੰਕਟ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉੱਥੋਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਇਹ ਕਲਪਨਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਕਿ ਅਗਲੇ ਪਲ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ? ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਫਗਾਨ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਸਨ ਪਰ ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਖਾਸ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ: ਕਾਮਾਗਾਟਾ ਮਾਰੂ ਯਾਦਗਾਰ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ, ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਇਹ ਬਿਆਨ
ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਅਜਿਹੇ ਬਣ ਜਾਣਗੇ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਛੱਡਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਸੋਚਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਥੇ ਕੋਈ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਰਕਾਰ ਜਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਉਸ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਕਿਵੇਂ ਹੋਣਗੇ।
ਅਫਗਾਨ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਅਨਾਰਕਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜ਼ਮੀਨੀ ਹਕੀਕਤ ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਜੋ ਦਿਖਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਉਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਵੱਖਰੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਲੋੜੀਂਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਡਰ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਪੁਨੀਤ ਸਿੰਘ ਚੰਡੋਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਚੰਡੋਕ ਇੰਡੀਅਨ ਵਰਲਡ ਫੋਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਨ। ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ।ਅਨਾਰਕਲੀ ਨੇ ਚੰਡੋਕ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਵੀ ਕੀਤਾ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਨਿਕਾਸੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਾਬੁਲ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦੇ ਗਏ 168 ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਅਫਗਾਨ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਅਨਾਰਕਲੀ ਕੌਰ ਅਤੇ ਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਖਾਲਸਾ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹਿੰਡਨ ਏਅਰਬੇਸ 'ਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਾਡਾ ਦੂਜਾ ਘਰ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਅਸੀਂ ਅਫਗਾਨੀ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਸਾਨੂੰ ਹਿੰਦੂਸਤਾਨੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਮੈਂ ਮਦਦ ਦੇ ਲਈ ਹੱਥ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।
ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰਾ ਮਨ ਰੋਣ ਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਭ ਕੁਝ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਛੱਡਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਅਤੇ ਦੁਖਦਾਈ ਫੈਸਲਾ ਹੈ।ਕਾਬੁਲ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 590 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਰਾਜਦੂਤ ਫਰੀਦ ਮਾਮੁੰਦਜ਼ਈ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਮਰਥਨ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਟਵਿੱਟਰ ਉੱਤੇ ਭਾਰਤੀ ਦੋਸਤਾਂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਹਫਤਿਆਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪਿਛਲੇ 7-8 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਫਗਾਨਾਂ ਦੇ ਦੁੱਖਾਂ ਬਾਰੇ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀ ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਕੂਟਨੀਤਕ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਹਮਦਰਦੀ ਅਤੇ ਸਮਰਥਨ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਬਿਹਤਰ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ, ਹਮਦਰਦੀ ਭਰਿਆ ਰਵੱਈਆ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰੇਗੀ।
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਸ਼ਰਫ ਗਨੀ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਕਾਬੁਲ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਹਫੜਾ -ਦਫੜੀ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ। ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ-ਤਾਲਿਬਾਨ ਸੰਕਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ 17 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਾਰੇ ਕੈਬਨਿਟ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਰਕਾਰੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ 'ਤੇ ਹੋਈ ਇਸ ਅਹਿਮ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਦੇਖੇਗਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਗਠਨ ਕਿਵੇਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਚਲਾਏਗਾ। ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਬਾਰੇ ਵੀ ਆਪਣਾ ਰੁਖ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ ਤਾਲਿਬਾਨ ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਦੁਵੱਲਾ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਮੁੱਦਾ ਮੰਨਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਿੰਦੂਆਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਪਨਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਦੂਤ ਅਤੇ ਦੂਤਾਵਾਸ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਸਮੇਤ 120 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਇੱਕ ਜਹਾਜ਼ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਾਪਸੀ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਬੁਲ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੋਂ ਵਪਾਰਕ ਉਡਾਣਾਂ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਉਥੇ ਫਸੇ ਹੋਰ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਣ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।
ਕਾਬੁਲ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਲਚਕਦਾਰ ਰੁਖ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਪੂਰੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ "ਆਮ ਮੁਆਫੀ" ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਡਰ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਜੋ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਸ਼ਾਸਨ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕਾਬੁਲ ਤੋਂ ਭੱਜਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਏਅਰਪੋਰਟ 'ਤੇ ਹਫੜਾ -ਦਫੜੀ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ 2001 ਤੋਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ 3 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਸਦ ਭਵਨ, ਸਲਮਾ ਡੈਮ ਅਤੇ ਜ਼ਰੰਜ-ਦੇਲਾਰਾਮ ਹਾਈਵੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਭਾਰਤ ਈਰਾਨ ਦੇ ਚਾਬਹਾਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ਦੇ ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਰਣਨੀਤਕ ਚਾਬਹਾਰ ਦੇ ਸ਼ਾਹਿਦ ਬੇਹੇਸ਼ਤੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਬਰਥਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ ਟਰਮੀਨਲ ਬਣਾਉਣੇ ਸਨ। ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਟ੍ਰਾਂਜਿਟ ਗਲਿਆਰੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੁੰਦੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ, ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਰੂਸ ਤੱਕ ਭਾਰਤੀ ਵਪਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਹੋਵੇਗੀ।
ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਦੋ ਟਰਮੀਨਲ ਇੱਕ 600 ਮੀਟਰ ਕਾਰਗੋ ਟਰਮੀਨਲ ਅਤੇ 640 ਮੀਟਰ ਕੰਟੇਨਰ ਟਰਮੀਨਲ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 628 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਬਣਾਈ ਜਾਣੀ ਸੀ। ਜੋ ਚਾਬਹਾਰ ਨੂੰ ਅਫਗਾਨ ਸਰਹੱਦੀ ਸ਼ਹਿਰ ਜ਼ਹੇਦਾਨ ਨਾਲ ਜੋੜ ਦੇਵੇਗੀ। ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਚੀਨ ਦੇ ਚਾਬਹਾਰ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਗਵਾਦਰ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ:ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਨਾਲ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ‘ਚ ਹਿਜਾਬ ਤੇ ਪੱਗਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਚ ਉਛਾਲ
