ਲੁਧਿਆਣਾ: ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗਲੋਬਲ ਵਾਰਮਿੰਗ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਤਬਦੀਲੀਆ ਕਾਰਨ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਉਤਾਰ ਚੜਾਅ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਸਣੇ ਪੂਰੇ ਉੱਤਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਠੰਡ ਪਈ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਟੁੱਟੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਟੈਂਪਰੇਚਰ ਜਿਆਦਾ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਅਕਸਰ ਹੀ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਟੈਂਪਰੇਚਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਤੇ ਇੱਕ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਟੈਂਪਰੇਚਰ, ਪਰ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਆਉਣ ਕਰਕੇ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਟੈਂਪਰੇਚਰ ਤਾਂ ਸਥਿਰ ਹਨ, ਪਰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਟੈਂਪਰੇਚਰ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਗਿਰਾਵਟ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਅਸਰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਮੌਸਮ ਉੱਤੇ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਠੰਡ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਅਸਰ ਵਨਸਪਤੀ ਨੂੰ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਟੈਂਪਰੇਚਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ: ਪੰਜਾਬ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਵਾਤਾਵਰਣ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਮਹਿਕਮੇ ਵੱਲੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਇਸ ਉੱਤੇ ਰਿਸਰਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਮੁਖੀ ਡਾਕਟਰ ਪਵਨੀਤ ਕੌਰ ਕਿੰਗਰਾ ਵੱਲੋਂ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਬੀਤੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਕੁਝ ਅੰਕੜੇ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਜਿਸ ਦੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 22 ਜਨਵਰੀ ਤੱਕ ਚਾਰ ਵਾਰ ਮੌਸਮ ਨੇ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜੇ ਹਨ। 1975 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮੌਸਮ ਨਿਰੀਖਣ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲਗਭਗ 48 ਸਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪੀਏਯੂ ਲੁਧਿਆਣਾ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਕੋਲ ਸਾਲ ਦਰ ਸਾਲ ਮਹੀਨੇ ਵਾਰ ਮਹੀਨੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤਿ ਦਿਨ ਦੇ ਟੈਂਪਰੇਚਰ ਦਾ (Punjab Weather Update) ਰਿਕਾਰਡ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗਲੋਬਲ ਵਾਰਮਿੰਗ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦਾ ਮੌਸਮ 'ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਜਨਵਰੀ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਜੇਕਰ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ 1 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਟੈਂਪਰੇਚਰ 10.4 ਡਿਗਰੀ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਾਰ ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਇਹ ਟੈਂਪਰੇਚਰ 9.4 ਡਿਗਰੀ ਸੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ 19 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ 9.8 ਡਿਗਰੀ ਟੈਂਪਰੇਚਰ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਗੱਲ 22 ਜਨਵਰੀ ਦੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ 9.4 ਡਿਗਰੀ ਟੈਂਪਰੇਚਰ ਦਰਜ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਿਕਾਰਡ ਹੈ। ਜਦਕਿ, ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਟੈਂਪਰੇਚਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ 3 ਤੋਂ 5 ਡਿਗਰੀ ਵਿਚਕਾਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। 15 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਟੈਂਪਰੇਚਰ 2.8 ਡਿਗਰੀ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਦਕਿ 17 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ 3.8 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ 18 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ 3.9 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਟੈਂਪਰੇਚਰ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਆਮ ਹੀ ਹੈ ਪਰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਟੈਂਪਰੇਚਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਡਾਕਟਰ ਪਵਨੀਤ ਕੌਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ 'ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਲਡ ਡੇਜ਼ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ, ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਰਾ 16 ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 18 ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇਹ 9 ਤੋਂ 10 ਡਿਗਰੀ ਵਿਚਕਾਰ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਤਬਦੀਲੀ ਹੈ।
ਰੈੱਡ ਤੇ ਔਰੇਂਜ ਅਲਰਟ: ਇਸ ਸਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਰੈਡ ਅਲਰਟ ਅਤੇ ਔਰੇਂਜ ਅਲਰਟ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਮੌਸਮ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕਰਕੇ ਠੰਡ ਦਾ ਅਸਰ ਜਿੱਥੇ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਸੰਘਣੀ ਧੁੰਦ ਵੀ ਪਈ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਇੱਕ ਮਹੀਨਾ ਧੁੰਦ ਦਾ ਕਹਿਰ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਪਵਨੀਤ ਕੌਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਧੁੰਦ ਵੀ ਕਾਫੀ ਜਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਕੋਈ ਪੱਛਮੀ ਚੱਕਰਵਾਤ ਦਾ ਨਾ ਆਉਣਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦਸੰਬਰ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਫਿਰ ਜਨਵਰੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਬਾਰਿਸ਼ ਪੈਂਦੀ ਸੀ। ਪਰ, ਇਸ ਸਾਲ ਬਾਰਿਸ਼ ਨਾ ਪੈਣ ਕਰਕੇ ਸੁੱਕੀ ਠੰਡ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਸੰਘਣੀ ਧੁੰਦ ਦਾ ਜਿਆਦਾ ਅਸਰ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ 24 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਵੀ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਔਰੇਂਜ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਅੰਦਰ ਯੈਲੋ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੈ ਕਿ ਸੰਘਣੀ ਧੁੰਦ ਪੈਣ ਦੇ ਹਾਲੇ ਅਸਾਰ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਸਬਜ਼ੀਆਂ 'ਤੇ ਅਸਰ: ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੇਕਰ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਜਿਆਦਾਤਰ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਅੰਦਰ ਕਣਕ ਦੀ ਫਸਲ ਹੀ ਕਿਸਾਨ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਤਾਂ ਇਹ ਜਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਸਬਜੀਆਂ ਲਈ ਕਾਫੀ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇਹ ਹੈ।
ਜਦੋਂ ਟੈਂਪਰੇਚਰ ਜਿਆਦਾ ਹੇਠਾ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਦੋਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਹਲਕਾ ਪਾਣੀ ਜ਼ਰੂਰ ਆਪਣੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣ, ਤਾਂ ਜੋ ਸੁੱਕੀ ਠੰਡ ਤੋਂ ਸਬਜੀਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।
- ਡਾਕਟਰ ਪਵਨੀਤ ਕੌਰ ਕਿੰਗਰਾ, ਮੁਖੀ ਵਿਭਾਗ, ਪੀਏਯੂ
ਪੀਏਯੂ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾਕਟਰ ਪਵਨੀਤ ਕੌਰ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਫਿਲਹਾਲ ਕੋਹਰਾ ਨਹੀਂ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੁੱਕੀ ਠੰਡ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਤਰਾਂ ਦੀਆਂ ਫਿਲਹਾਲ ਮੌਸਮ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਚਲ ਰਹੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੋਹਰਾ ਪੈਣ ਦੀ ਕੋਈ ਫਿਲਹਾਲ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਹਰਾ ਪੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਟੈਂਪਰੇਚਰ ਅਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਟੈਂਪਰੇਚਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਫ਼ਰਕ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਜੋ ਕਿ ਫਿਲਹਾਲ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਧੁੰਦ ਜਿਆਦਾ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ।
