ETV Bharat / opinion

ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਮਿਲ ਕੇ ਰੋਕਣਗੇ ਚੀਨ ਦਾ ਰਾਹ, ਕੀ ਹੈ ਪਲਾਨਿੰਗ, ਜਾਣੋ - INDIA AND JAPAN

author img

By Major General Harsha Kakar

Published : Sep 3, 2024, 10:50 PM IST

India-Japan Ties: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਲਈ ਚੀਨ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ। ਉਹ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਤਰੀਕੇ ਵਰਤ ਕੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ।

09 ਸਤੰਬਰ, 2023 ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਜੀ-20 ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਫੂਮਿਓ ਕਿਸ਼ਿਦਾ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ।
09 ਸਤੰਬਰ, 2023 ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਜੀ-20 ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਫੂਮਿਓ ਕਿਸ਼ਿਦਾ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ। (ETV Bharat)

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਤੀਜੀ ਭਾਰਤ-ਜਾਪਾਨ 2+2 ਵਾਰਤਾ (ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ) ਅਗਸਤ ਦੇ ਤੀਜੇ ਹਫ਼ਤੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹੋਈ। ਸੰਯੁਕਤ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਚਾਰਟਰ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਅਖੰਡਤਾ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਧਮਕੀ ਜਾਂ ਤਾਕਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਵਿਵਾਦਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਹੱਲ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਕਪਾਸੜ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਲੋੜ 'ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ।

ਚੀਨ, ਜੋ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਗੁਆਂਢੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਵੱਧਦਾ ਹੋਇਆ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਢੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਸਹਿਯੋਗ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੇਤਰ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਹੈ। 2+2 'ਚ ਦੱਖਣੀ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ 'ਚ ਚੀਨ ਦੇ ਵਧਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਆਲਮੀ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਜਾਪਾਨ ਨੇ ਰੂਸ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਹਨ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ 14 ਜੂਨ, 2024 ਨੂੰ ਇਟਲੀ ਦੇ ਅਪੁਲੀਆ ਵਿੱਚ G7 ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਫੂਮਿਓ ਕਿਸ਼ਿਦਾ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ 14 ਜੂਨ, 2024 ਨੂੰ ਇਟਲੀ ਦੇ ਅਪੁਲੀਆ ਵਿੱਚ G7 ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਫੂਮਿਓ ਕਿਸ਼ਿਦਾ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। (AP)

ਚੀਨੀ ਗਲੋਬਲ ਟਾਈਮਜ਼ ਨੇ 2+2 ਮੀਟਿੰਗ 'ਤੇ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ, "ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।" ਸਤੰਬਰ 2022 ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੀ 2+2 ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਗਲੋਬਲ ਟਾਈਮਜ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਬੰਧ ਹਨ, ਜੋ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੀਨ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਵਧ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਚੀਨ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਾਂਝਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹੈ।

09 ਸਤੰਬਰ, 2023 ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਜੀ-20 ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਫੂਮਿਓ ਕਿਸ਼ਿਦਾ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ।
09 ਸਤੰਬਰ, 2023 ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਜੀ-20 ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਫੂਮਿਓ ਕਿਸ਼ਿਦਾ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ। (ETV Bharat)

ਜਾਪਾਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਵਿਧਾਨ 'ਚ ਕੀਤਾ ਬਦਲਾਅ: ਜਾਪਾਨ ਨੇ 2014 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਬਦਲਿਆ, ਇਸ ਨੂੰ ਸਮੂਹਿਕ ਸਵੈ-ਰੱਖਿਆ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ। 2022 ਵਿੱਚ, ਇਸਨੇ ਆਪਣੇ ਫੌਜੀ ਬਲਾਂ ਨੂੰ ਕਾਉਂਟਰ-ਸਟਰਾਈਕ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਾਨੂੰਨ ਪਾਸ ਕੀਤੇ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਰੱਖਿਆ ਖਰਚ ਵਧਾਉਣਾ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਚੀਨੀ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਸੀ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਚੀਨ ਨੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ 14 ਜੂਨ, 2024 ਨੂੰ ਇਟਲੀ ਦੇ ਅਪੁਲੀਆ ਵਿੱਚ G7 ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਫੂਮਿਓ ਕਿਸ਼ਿਦਾ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ 14 ਜੂਨ, 2024 ਨੂੰ ਇਟਲੀ ਦੇ ਅਪੁਲੀਆ ਵਿੱਚ G7 ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਫੂਮਿਓ ਕਿਸ਼ਿਦਾ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। (ETV BHARAT)

ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਟੋਕੀਓ ਜਾਣਗੇ: ਸੰਯੁਕਤ ਬਿਆਨ ਅਕਤੂਬਰ 2008 ਵਿੱਚ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਬਾਰੇ ਸਾਂਝੇ ਐਲਾਨਨਾਮੇ ਨੂੰ ਸੋਧਣ ਅਤੇ ਅਪਡੇਟ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਵੀ ਨੋਟ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੇ ਟੋਕੀਓ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਧਮਕੀਆਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲਈ ਹੋਰ ਤਾਲਮੇਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਹੋਰ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਵਿੱਚ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਨਵੀਨਤਮ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਸੰਚਾਰ ਐਂਟੀਨਾ, ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਕੰਪਲੈਕਸ ਰੇਡੀਓ ਐਂਟੀਨਾ (ਯੂਨੀਕੋਰਨ) ਦੀ ਨੇਵੀ ਰਾਡਾਰ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਦੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਾਂਗ ਜਾਪਾਨ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ 'ਤੇ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਅਤੇ ਮੁਰੰਮਤ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਕ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ, ਰੱਖਿਆ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਭਾਰਤ-ਜਾਪਾਨ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਥੰਮ੍ਹ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਚੀਨ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ (ਸੱਜੇ) ਬੀਜਿੰਗ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੇਟ ਹਾਲ ਆਫ਼ ਪੀਪਲ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ
ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ (ਸੱਜੇ) ਬੀਜਿੰਗ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੇਟ ਹਾਲ ਆਫ਼ ਪੀਪਲ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ (AP)

ਤਰੰਗ ਸ਼ਕਤੀ ਅਭਿਆਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੀ ਜਾਪਾਨੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ: ਜਾਪਾਨੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਤਰੰਗ ਸ਼ਕਤੀ ਅਭਿਆਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੋ ਹੁਣ ਆਪਣੇ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਤਿੰਨਾਂ ਸੈਨਾਵਾਂ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਅਭਿਆਸ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਕਵਾਡ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਜਿੱਥੇ ਭਾਰਤ ਚੀਨੀ ਹਮਲਾਵਰ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੈਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਧੂ ਰੁਕਾਵਟ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਕੂਟਨੀਤਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਚੀਨ ਵਿਰੋਧੀ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਮੂਹ ਜਿੰਨਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਹੋਵੇਗਾ, ਓਨਾ ਹੀ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਲਈ ਜਪਾਨ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਵਧਦੀ ਫੌਜੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ।

ਚੀਨ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਵਾਦ: ਜਾਪਾਨ ਦਾ ਪੂਰਬੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਨਿਜਾਤ ਵਾਲੇ ਸੇਨਕਾਕੂ ਟਾਪੂਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚੀਨ ਨਾਲ ਵਿਵਾਦ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤਾਈਵਾਨ ਤੋਂ ਸਿਰਫ 170 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸਥਿਤ, ਇਹ ਟਾਪੂ ਬਹੁਤ ਰਣਨੀਤਕ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਜਾਪਾਨ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗੁਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਚੀਨ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਾਪਾਨੀ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਚੀਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਟਾਪੂ ਤਾਈਵਾਨ ਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ, ਜਾਪਾਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇੱਕ ਚੀਨੀ ਸਰਵੇਖਣ ਜਹਾਜ਼ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਉਸਦੇ ਖੇਤਰੀ ਪਾਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦਸਵੀਂ ਵਾਰ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰੀ ਹੈ।

ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ (ਸੱਜੇ) ਬੀਜਿੰਗ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੇਟ ਹਾਲ ਆਫ਼ ਪੀਪਲ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ
ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ (ਸੱਜੇ) ਬੀਜਿੰਗ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੇਟ ਹਾਲ ਆਫ਼ ਪੀਪਲ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ (Xinhua)

ਅਗਸਤ 2022 ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਚੀਨ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਸਪੀਕਰ ਨੈਨਸੀ ਪੇਲੋਸੀ ਦੀ ਤਾਈਪੇ ਦੀ ਫੇਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਾਈਵਾਨ ਦੇ ਤੱਟ 'ਤੇ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਇਸ ਦੀਆਂ ਪੰਜ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਰਥਿਕ ਖੇਤਰ (EEZ) ਵਿੱਚ ਡਿੱਗੀਆਂ। ਜਾਪਾਨ ਨੇ ਇਸ 'ਤੇ ਚੀਨ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿਚ ਚੀਨੀ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਚੀਨ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਨੇ ਸਬੰਧਤ ਪਾਣੀਆਂ ਵਿਚ ਸਮੁੰਦਰੀ ਹੱਦਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਚੀਨ ਦੀ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ ਜਾਂ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਈਈਜ਼ੈੱਡ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਵਰਗੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਦੀ ਨੀਤੀ: ਚੀਨ ਜਾਪਾਨ, ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਯਥਾ-ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਨੀਤੀ ਅਪਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸਮੁੰਦਰ 'ਤੇ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਵਿਵਾਦ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ। ਜਾਪਾਨ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਾਧੂ ਖ਼ਤਰੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਤਿੰਨੋਂ, ਭਾਰਤ, ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼, ਨੇੜੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਅਭਿਆਸਾਂ ਸਮੇਤ ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਯੋਕੋ ਕਾਮਿਕਾਵਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਅਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਖੇਤਰੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੀ ਨੀਂਹ ਹੈ।'

ਦੱਖਣੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ 'ਚ ਚੀਨ-ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਟੱਕਰ ਦੀ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਿਸ 'ਚ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਤੱਟ ਰੱਖਿਅਕ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਗਾਰੰਟੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, "ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਮੁੜ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ 1951 ਦੀ ਯੂਐਸ-ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਆਪਸੀ ਰੱਖਿਆ ਸੰਧੀ ਦਾ ਆਰਟੀਕਲ IV ਦੱਖਣੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੇ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ, ਜਨਤਕ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਜਾਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਹਮਲਿਆਂ ਤੱਕ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਹੈ।"

ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਵਿਚਕਾਰ ਕਰੀਬੀ ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਵੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੇ ਰਾਜਦੂਤ ਜੋਸੇਲ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸਕੋ ਇਗਨਾਸੀਓ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਰੱਖਿਆ ਉਪਕਰਣ ਖਰੀਦਣਾ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਰੱਖਿਆ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪਹਿਲੂ ਹੈ। ਰੱਖਿਆ-ਤੋਂ-ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਮਿਲਟਰੀ-ਟੂ-ਮਿਲਟਰੀ ਗੱਲਬਾਤ, ਸਾਂਝੀ ਚਿੰਤਾ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਵੀ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੇ ਕੈਡਿਟਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਅਕੈਡਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਬ੍ਰਹਮੋਸ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਵੀ ਖਰੀਦੀਆਂ ਹਨ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਤੀਜੀ ਭਾਰਤ-ਜਾਪਾਨ 2+2 ਵਾਰਤਾ (ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ) ਅਗਸਤ ਦੇ ਤੀਜੇ ਹਫ਼ਤੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹੋਈ। ਸੰਯੁਕਤ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਚਾਰਟਰ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਅਖੰਡਤਾ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਧਮਕੀ ਜਾਂ ਤਾਕਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਵਿਵਾਦਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਹੱਲ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਕਪਾਸੜ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਲੋੜ 'ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ।

ਚੀਨ, ਜੋ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਗੁਆਂਢੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਵੱਧਦਾ ਹੋਇਆ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਢੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਸਹਿਯੋਗ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੇਤਰ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਹੈ। 2+2 'ਚ ਦੱਖਣੀ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ 'ਚ ਚੀਨ ਦੇ ਵਧਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਆਲਮੀ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਜਾਪਾਨ ਨੇ ਰੂਸ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਹਨ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ 14 ਜੂਨ, 2024 ਨੂੰ ਇਟਲੀ ਦੇ ਅਪੁਲੀਆ ਵਿੱਚ G7 ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਫੂਮਿਓ ਕਿਸ਼ਿਦਾ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ 14 ਜੂਨ, 2024 ਨੂੰ ਇਟਲੀ ਦੇ ਅਪੁਲੀਆ ਵਿੱਚ G7 ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਫੂਮਿਓ ਕਿਸ਼ਿਦਾ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। (AP)

ਚੀਨੀ ਗਲੋਬਲ ਟਾਈਮਜ਼ ਨੇ 2+2 ਮੀਟਿੰਗ 'ਤੇ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ, "ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।" ਸਤੰਬਰ 2022 ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੀ 2+2 ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਗਲੋਬਲ ਟਾਈਮਜ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਬੰਧ ਹਨ, ਜੋ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੀਨ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਵਧ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਚੀਨ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਾਂਝਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹੈ।

09 ਸਤੰਬਰ, 2023 ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਜੀ-20 ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਫੂਮਿਓ ਕਿਸ਼ਿਦਾ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ।
09 ਸਤੰਬਰ, 2023 ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਜੀ-20 ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਫੂਮਿਓ ਕਿਸ਼ਿਦਾ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ। (ETV Bharat)

ਜਾਪਾਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਵਿਧਾਨ 'ਚ ਕੀਤਾ ਬਦਲਾਅ: ਜਾਪਾਨ ਨੇ 2014 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਬਦਲਿਆ, ਇਸ ਨੂੰ ਸਮੂਹਿਕ ਸਵੈ-ਰੱਖਿਆ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ। 2022 ਵਿੱਚ, ਇਸਨੇ ਆਪਣੇ ਫੌਜੀ ਬਲਾਂ ਨੂੰ ਕਾਉਂਟਰ-ਸਟਰਾਈਕ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਾਨੂੰਨ ਪਾਸ ਕੀਤੇ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਰੱਖਿਆ ਖਰਚ ਵਧਾਉਣਾ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਚੀਨੀ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਸੀ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਚੀਨ ਨੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ 14 ਜੂਨ, 2024 ਨੂੰ ਇਟਲੀ ਦੇ ਅਪੁਲੀਆ ਵਿੱਚ G7 ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਫੂਮਿਓ ਕਿਸ਼ਿਦਾ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ 14 ਜੂਨ, 2024 ਨੂੰ ਇਟਲੀ ਦੇ ਅਪੁਲੀਆ ਵਿੱਚ G7 ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਫੂਮਿਓ ਕਿਸ਼ਿਦਾ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। (ETV BHARAT)

ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਟੋਕੀਓ ਜਾਣਗੇ: ਸੰਯੁਕਤ ਬਿਆਨ ਅਕਤੂਬਰ 2008 ਵਿੱਚ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਬਾਰੇ ਸਾਂਝੇ ਐਲਾਨਨਾਮੇ ਨੂੰ ਸੋਧਣ ਅਤੇ ਅਪਡੇਟ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਵੀ ਨੋਟ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੇ ਟੋਕੀਓ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਧਮਕੀਆਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲਈ ਹੋਰ ਤਾਲਮੇਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਹੋਰ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਵਿੱਚ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਨਵੀਨਤਮ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਸੰਚਾਰ ਐਂਟੀਨਾ, ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਕੰਪਲੈਕਸ ਰੇਡੀਓ ਐਂਟੀਨਾ (ਯੂਨੀਕੋਰਨ) ਦੀ ਨੇਵੀ ਰਾਡਾਰ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਦੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਾਂਗ ਜਾਪਾਨ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ 'ਤੇ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਅਤੇ ਮੁਰੰਮਤ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਕ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ, ਰੱਖਿਆ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਭਾਰਤ-ਜਾਪਾਨ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਥੰਮ੍ਹ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਚੀਨ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ (ਸੱਜੇ) ਬੀਜਿੰਗ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੇਟ ਹਾਲ ਆਫ਼ ਪੀਪਲ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ
ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ (ਸੱਜੇ) ਬੀਜਿੰਗ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੇਟ ਹਾਲ ਆਫ਼ ਪੀਪਲ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ (AP)

ਤਰੰਗ ਸ਼ਕਤੀ ਅਭਿਆਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੀ ਜਾਪਾਨੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ: ਜਾਪਾਨੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਤਰੰਗ ਸ਼ਕਤੀ ਅਭਿਆਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੋ ਹੁਣ ਆਪਣੇ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਤਿੰਨਾਂ ਸੈਨਾਵਾਂ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਅਭਿਆਸ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਕਵਾਡ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਜਿੱਥੇ ਭਾਰਤ ਚੀਨੀ ਹਮਲਾਵਰ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੈਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਧੂ ਰੁਕਾਵਟ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਕੂਟਨੀਤਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਚੀਨ ਵਿਰੋਧੀ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਮੂਹ ਜਿੰਨਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਹੋਵੇਗਾ, ਓਨਾ ਹੀ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਲਈ ਜਪਾਨ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਵਧਦੀ ਫੌਜੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ।

ਚੀਨ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਵਾਦ: ਜਾਪਾਨ ਦਾ ਪੂਰਬੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਨਿਜਾਤ ਵਾਲੇ ਸੇਨਕਾਕੂ ਟਾਪੂਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚੀਨ ਨਾਲ ਵਿਵਾਦ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤਾਈਵਾਨ ਤੋਂ ਸਿਰਫ 170 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸਥਿਤ, ਇਹ ਟਾਪੂ ਬਹੁਤ ਰਣਨੀਤਕ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਜਾਪਾਨ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗੁਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਚੀਨ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਾਪਾਨੀ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਚੀਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਟਾਪੂ ਤਾਈਵਾਨ ਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ, ਜਾਪਾਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇੱਕ ਚੀਨੀ ਸਰਵੇਖਣ ਜਹਾਜ਼ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਉਸਦੇ ਖੇਤਰੀ ਪਾਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦਸਵੀਂ ਵਾਰ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰੀ ਹੈ।

ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ (ਸੱਜੇ) ਬੀਜਿੰਗ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੇਟ ਹਾਲ ਆਫ਼ ਪੀਪਲ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ
ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ (ਸੱਜੇ) ਬੀਜਿੰਗ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੇਟ ਹਾਲ ਆਫ਼ ਪੀਪਲ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ (Xinhua)

ਅਗਸਤ 2022 ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਚੀਨ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਸਪੀਕਰ ਨੈਨਸੀ ਪੇਲੋਸੀ ਦੀ ਤਾਈਪੇ ਦੀ ਫੇਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਾਈਵਾਨ ਦੇ ਤੱਟ 'ਤੇ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਇਸ ਦੀਆਂ ਪੰਜ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਰਥਿਕ ਖੇਤਰ (EEZ) ਵਿੱਚ ਡਿੱਗੀਆਂ। ਜਾਪਾਨ ਨੇ ਇਸ 'ਤੇ ਚੀਨ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿਚ ਚੀਨੀ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਚੀਨ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਨੇ ਸਬੰਧਤ ਪਾਣੀਆਂ ਵਿਚ ਸਮੁੰਦਰੀ ਹੱਦਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਚੀਨ ਦੀ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ ਜਾਂ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਈਈਜ਼ੈੱਡ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਵਰਗੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਦੀ ਨੀਤੀ: ਚੀਨ ਜਾਪਾਨ, ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਯਥਾ-ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਨੀਤੀ ਅਪਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸਮੁੰਦਰ 'ਤੇ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਵਿਵਾਦ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ। ਜਾਪਾਨ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਾਧੂ ਖ਼ਤਰੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਤਿੰਨੋਂ, ਭਾਰਤ, ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼, ਨੇੜੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਅਭਿਆਸਾਂ ਸਮੇਤ ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਯੋਕੋ ਕਾਮਿਕਾਵਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਅਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਖੇਤਰੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੀ ਨੀਂਹ ਹੈ।'

ਦੱਖਣੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ 'ਚ ਚੀਨ-ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਟੱਕਰ ਦੀ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਿਸ 'ਚ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਤੱਟ ਰੱਖਿਅਕ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਗਾਰੰਟੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, "ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਮੁੜ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ 1951 ਦੀ ਯੂਐਸ-ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਆਪਸੀ ਰੱਖਿਆ ਸੰਧੀ ਦਾ ਆਰਟੀਕਲ IV ਦੱਖਣੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੇ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ, ਜਨਤਕ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਜਾਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਹਮਲਿਆਂ ਤੱਕ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਹੈ।"

ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਵਿਚਕਾਰ ਕਰੀਬੀ ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਵੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੇ ਰਾਜਦੂਤ ਜੋਸੇਲ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸਕੋ ਇਗਨਾਸੀਓ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਰੱਖਿਆ ਉਪਕਰਣ ਖਰੀਦਣਾ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਰੱਖਿਆ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪਹਿਲੂ ਹੈ। ਰੱਖਿਆ-ਤੋਂ-ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਮਿਲਟਰੀ-ਟੂ-ਮਿਲਟਰੀ ਗੱਲਬਾਤ, ਸਾਂਝੀ ਚਿੰਤਾ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਵੀ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੇ ਕੈਡਿਟਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਅਕੈਡਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਬ੍ਰਹਮੋਸ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਵੀ ਖਰੀਦੀਆਂ ਹਨ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.