ETV Bharat / lifestyle

ਕੀ ਤੁਹਾਡੇ ਵੀ ਬੁੱਲ੍ਹ ਫਟ ਰਹੇ ਹਨ ਜਾਂ ਕਾਲੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਾਣੋ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕੀ ਕਰੀਏ? - DRY LIPS DURING WINTER

ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਫਟੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਬੁੱਲ੍ਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਅਸਹਿਜ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਬਲਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

DRY LIPS DURING WINTER
DRY LIPS DURING WINTER (Getty Images)
author img

By ETV Bharat Lifestyle Team

Published : Nov 18, 2024, 2:45 PM IST

ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਧਦੀ ਠੰਡ ਦਾ ਅਸਰ ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸਾਡੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਾਫੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਇਸ ਮੌਸਮ 'ਚ ਠੰਡੀਆਂ ਹਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ 'ਚ ਨਮੀ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ 'ਚ ਖੁਸ਼ਕੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਕਾਫੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਗਲਤ ਆਦਤਾਂ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ ਸੁੱਕੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਲੇਕੀ, ਫਟਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਬਦਲਣ ਜਾਂ ਕਾਲਾ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਖੂਨ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ ਦਰਦਨਾਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ ਅਤੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਧੂ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਆਸ਼ਾ ਸਕਲਾਨੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਬਹੁਤ ਪਤਲੀ ਅਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਾਡੇ ਬੁੱਲ੍ਹ ਸਰੀਰ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।- ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਆਸ਼ਾ ਸਕਲਾਨੀ

ਬੁੱਲ੍ਹ ਫਟਣ ਦੇ ਕਾਰਨ

ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫਟੇ ਹੋਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:

  • ਸਰੀਰ 'ਚ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ
  • ਕਿਸੇ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦਾ ਅਸਰ
  • ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਤੇਜ਼ ਕਿਰਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ 'ਚ ਰਹਿਣਾ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਦਵਾਈ ਦਾ ਸਾਈਡ ਇਫੈਕਟ

ਸਰਦੀਆਂ 'ਚ ਕਿਉਂ ਵਧਦੀਆਂ ਹਨ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ?

ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਘੱਟਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਸਾਡੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਖੁਸ਼ਕ ਅਤੇ ਪਤਲੀ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਮੌਸਮ 'ਚ ਲੋਕ ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ 'ਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕ ਸੁੱਕੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਮੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜਾਂ ਇਸ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਚੱਟਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਲਾਰ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਖੁਸ਼ਕ ਬਣਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

ਸਰਦੀਆਂ 'ਚ ਬੁੱਲ੍ਹ ਕਾਲੇ ਕਿਉ ਹੁੰਦੇ ਹਨ?

ਕਈ ਲੋਕ ਆਦਤ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉੱਪਰਲੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਖੂਨ ਨਿਕਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦਰਦ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੁੱਕਣਾ, ਫਟਣਾ ਜਾਂ ਝੁਲਸਣਾ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੰਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਕਾਲਾ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੰਗ 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਲੇ ਹੋਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-

  1. ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਤੇਜ਼ ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਯੂਵੀ ਕਿਰਨਾਂ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਲੇ ਅਤੇ ਸੁੱਕੀਆਂ ਬਣਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
  2. ਜੋ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਿਗਰਟ ਪੀਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੈਫੀਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦਾ ਰੰਗ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
  3. ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਾਈਡਰੇਟ ਰੱਖਣਾ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਕਿਰਨਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੁੱਕਣਾ ਜਾਂ ਫਟਣਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਦਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਕਾਰਨ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦੀ ਖੁਸ਼ਕੀ ਇੰਨੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪੀੜਤ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਖੋਲ੍ਹਣ ਅਤੇ ਖਾਣ ਵਿੱਚ ਅਸਹਿਜ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਖੂਨ ਵੀ ਨਿਕਲਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।

ਰਾਹਤ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਅਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਅਪਣਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ?

ਡਾ: ਆਸ਼ਾ ਸਕਲਾਨੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਅਤੇ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਨਰਮ ਰੱਖਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ ਬਲਕਿ ਕਈ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਕੁਝ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਨਿਯਮਤ ਰੁਟੀਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫਾਇਦੇ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ:-

  1. ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਨਮੀ ਵਾਲਾ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਲਿਪ ਬਾਮ ਜਾਂ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਜੈਲੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
  2. ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੱਟਣ ਦੀ ਆਦਤ ਛੱਡ ਦਿਓ। ਇਹ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਖੁਸ਼ਕ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
  3. ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪਾਣੀ ਪੀਓ ਕਿਉਂਕਿ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹਾਈਡਰੇਟ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਬੁੱਲ੍ਹ ਨਰਮ ਅਤੇ ਕੋਮਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
  4. ਸਨਸਕ੍ਰੀਨ ਲਿਪ ਬਾਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
  5. ਨਿਯਮਤ ਅੰਤਰਾਲਾਂ 'ਤੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸਕ੍ਰੱਬ ਲਗਾਓ। ਇਸ ਲਈ ਸ਼ਹਿਦ ਅਤੇ ਖੰਡ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਰਗੜੋ। ਇਹ ਡੈੱਡ ਸਕਿਨ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
  6. ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਨਾਰੀਅਲ ਦਾ ਤੇਲ, ਘਿਓ ਜਾਂ ਐਲੋਵੇਰਾ ਜੈੱਲ ਲਗਾਓ।
  7. ਇੱਕ ਸੰਤੁਲਿਤ ਭੋਜਨ ਖਾਓ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਈ ਅਤੇ ਸੀ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਮੀ ਅਤੇ ਰੰਗ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਧਦੀ ਠੰਡ ਦਾ ਅਸਰ ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸਾਡੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਾਫੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਇਸ ਮੌਸਮ 'ਚ ਠੰਡੀਆਂ ਹਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ 'ਚ ਨਮੀ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ 'ਚ ਖੁਸ਼ਕੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਕਾਫੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਗਲਤ ਆਦਤਾਂ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ ਸੁੱਕੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਲੇਕੀ, ਫਟਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਬਦਲਣ ਜਾਂ ਕਾਲਾ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਖੂਨ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ ਦਰਦਨਾਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ ਅਤੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਧੂ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਆਸ਼ਾ ਸਕਲਾਨੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਬਹੁਤ ਪਤਲੀ ਅਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਾਡੇ ਬੁੱਲ੍ਹ ਸਰੀਰ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।- ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਆਸ਼ਾ ਸਕਲਾਨੀ

ਬੁੱਲ੍ਹ ਫਟਣ ਦੇ ਕਾਰਨ

ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫਟੇ ਹੋਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:

  • ਸਰੀਰ 'ਚ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ
  • ਕਿਸੇ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦਾ ਅਸਰ
  • ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਤੇਜ਼ ਕਿਰਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ 'ਚ ਰਹਿਣਾ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਦਵਾਈ ਦਾ ਸਾਈਡ ਇਫੈਕਟ

ਸਰਦੀਆਂ 'ਚ ਕਿਉਂ ਵਧਦੀਆਂ ਹਨ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ?

ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਘੱਟਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਸਾਡੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਖੁਸ਼ਕ ਅਤੇ ਪਤਲੀ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਮੌਸਮ 'ਚ ਲੋਕ ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ 'ਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕ ਸੁੱਕੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਮੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜਾਂ ਇਸ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਚੱਟਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਲਾਰ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਖੁਸ਼ਕ ਬਣਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

ਸਰਦੀਆਂ 'ਚ ਬੁੱਲ੍ਹ ਕਾਲੇ ਕਿਉ ਹੁੰਦੇ ਹਨ?

ਕਈ ਲੋਕ ਆਦਤ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉੱਪਰਲੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਖੂਨ ਨਿਕਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦਰਦ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੁੱਕਣਾ, ਫਟਣਾ ਜਾਂ ਝੁਲਸਣਾ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੰਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਕਾਲਾ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੰਗ 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਲੇ ਹੋਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-

  1. ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਤੇਜ਼ ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਯੂਵੀ ਕਿਰਨਾਂ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਲੇ ਅਤੇ ਸੁੱਕੀਆਂ ਬਣਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
  2. ਜੋ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਿਗਰਟ ਪੀਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੈਫੀਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦਾ ਰੰਗ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
  3. ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਾਈਡਰੇਟ ਰੱਖਣਾ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਕਿਰਨਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੁੱਕਣਾ ਜਾਂ ਫਟਣਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਦਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਕਾਰਨ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦੀ ਖੁਸ਼ਕੀ ਇੰਨੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪੀੜਤ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਖੋਲ੍ਹਣ ਅਤੇ ਖਾਣ ਵਿੱਚ ਅਸਹਿਜ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਖੂਨ ਵੀ ਨਿਕਲਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।

ਰਾਹਤ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਅਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਅਪਣਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ?

ਡਾ: ਆਸ਼ਾ ਸਕਲਾਨੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਅਤੇ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਨਰਮ ਰੱਖਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ ਬਲਕਿ ਕਈ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਕੁਝ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਨਿਯਮਤ ਰੁਟੀਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫਾਇਦੇ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ:-

  1. ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਨਮੀ ਵਾਲਾ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਲਿਪ ਬਾਮ ਜਾਂ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਜੈਲੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
  2. ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੱਟਣ ਦੀ ਆਦਤ ਛੱਡ ਦਿਓ। ਇਹ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਖੁਸ਼ਕ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
  3. ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪਾਣੀ ਪੀਓ ਕਿਉਂਕਿ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹਾਈਡਰੇਟ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਬੁੱਲ੍ਹ ਨਰਮ ਅਤੇ ਕੋਮਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
  4. ਸਨਸਕ੍ਰੀਨ ਲਿਪ ਬਾਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
  5. ਨਿਯਮਤ ਅੰਤਰਾਲਾਂ 'ਤੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸਕ੍ਰੱਬ ਲਗਾਓ। ਇਸ ਲਈ ਸ਼ਹਿਦ ਅਤੇ ਖੰਡ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਰਗੜੋ। ਇਹ ਡੈੱਡ ਸਕਿਨ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
  6. ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਨਾਰੀਅਲ ਦਾ ਤੇਲ, ਘਿਓ ਜਾਂ ਐਲੋਵੇਰਾ ਜੈੱਲ ਲਗਾਓ।
  7. ਇੱਕ ਸੰਤੁਲਿਤ ਭੋਜਨ ਖਾਓ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਈ ਅਤੇ ਸੀ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਮੀ ਅਤੇ ਰੰਗ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.