ETV Bharat / lifestyle

ਕਿਤੇ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਖਾ ਰਹੇ ਹੋ ਨਕਲੀ ਪਨੀਰ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਘਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਰੋ ਚੈੱਕ, ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਖੁਦ ਦਾ ਕਰ ਸਕੋਗੇ ਬਚਾਅ

Identify Real And Fake Paneer: ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਵਟੀ ਪਨੀਰ ਲਗਾਤਾਰ ਵਿਕ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ।

Identify Real And Fake Paneer
Identify Real And Fake Paneer (Getty Images)
author img

By ETV Bharat Lifestyle Team

Published : Oct 8, 2024, 1:14 PM IST

Updated : Oct 9, 2024, 4:33 PM IST

ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਪਨੀਰ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਿਲਾਵਟ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਕਾਰਨ ਖਪਤਕਾਰ ਪਨੀਰ ਨੂੰ ਖਰੀਦਣ ਤੋਂ ਸੁਚੇਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਪ੍ਰੈਲ 2024 ਵਿੱਚ ਫੂਡ ਸੇਫਟੀ ਐਂਡ ਸਟੈਂਡਰਡ ਅਥਾਰਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (FSSAI) ਦੇ ਟੈਸਟਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 168 ਵਿੱਚੋਂ 47 ਪਨੀਰ ਅਤੇ ਖੋਆ ਉਤਪਾਦ ਦੂਸ਼ਿਤ ਸਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ-ਦਿੱਲੀ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸਵੇਅ 'ਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ 1,300 ਕਿਲੋ ਨਕਲੀ ਪਨੀਰ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜੋ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪਨੀਰ ਤੋਂ ਬਣੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਕਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪਕਾਉਣਾ ਅਤੇ ਖਾਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਭ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਪਨੀਰ ਖਰੀਦਿਆ ਹੈ ਉਹ ਨਕਲੀ ਹੈ ਜਾਂ ਅਸਲੀ? ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੀ ਚਿੰਤਾ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਆਸਾਨ ਉਪਾਅ ਅਸੀ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਹਾਂ।

ਪਨੀਰ ਨਕਲੀ ਹੈ ਜਾਂ ਅਸਲੀ?:

ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਟੈਸਟ: ਪਨੀਰ ਚੁੱਕ ਕੇ ਪਲੇਟ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਹੀ ਹਲਕੇ ਦਬਾਅ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਕੁਚਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਫੈਲ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਟੁੱਟ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮਿਲਾਵਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਵਟ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਨਕਲੀ ਪਨੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਤੱਤ ਦੁੱਧ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਬਣਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਆਇਓਡੀਨ ਟੈਸਟ: ਪਨੀਰ ਦਾ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਹਿੱਸਾ ਲਓ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 5 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਉਬਾਲੋ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪਲੇਟ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ। ਠੰਡਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉੱਪਰ ਆਇਓਡੀਨ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਬੂੰਦਾਂ ਪਾਓ। ਜੇਕਰ ਪਨੀਰ ਦਾ ਰੰਗ ਨੀਲਾ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਸਮਝੋ ਕਿ ਪਨੀਰ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਨਕਲੀ ਪਦਾਰਥ ਮਿਲਾ ਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਅਰਹਰ ਦੀ ਦਾਲ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ: ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਨੀਰ ਦੇ ਇੱਕ ਟੁਕੜੇ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਉਬਾਲੋ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਮਚ ਅਰਹਰ ਦੀ ਦਾਲ ਪਾ ਕੇ ਗੈਸ ਉੱਤੇ 10 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਰੱਖੋ। ਜੇਕਰ ਪਨੀਰ ਦਾ ਰੰਗ ਹਲਕਾ ਲਾਲ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਯੂਰੀਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਖਰੀਦਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੈੱਕ ਕਰੋ: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਮਿਠਾਈ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਤੋਂ ਢਿੱਲਾ ਪਨੀਰ ਖਰੀਦ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਸੁਆਦ ਲਈ ਪਨੀਰ ਦਾ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਟੁਕੜਾ ਮੰਗੋ। ਜੇਕਰ ਪਨੀਰ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਥੋੜ੍ਹਾ ਸਖ਼ਤ ਜਾਂ ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਨਕਲੀ ਤੱਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਪਨੀਰ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਿਲਾਵਟ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਕਾਰਨ ਖਪਤਕਾਰ ਪਨੀਰ ਨੂੰ ਖਰੀਦਣ ਤੋਂ ਸੁਚੇਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਪ੍ਰੈਲ 2024 ਵਿੱਚ ਫੂਡ ਸੇਫਟੀ ਐਂਡ ਸਟੈਂਡਰਡ ਅਥਾਰਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (FSSAI) ਦੇ ਟੈਸਟਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 168 ਵਿੱਚੋਂ 47 ਪਨੀਰ ਅਤੇ ਖੋਆ ਉਤਪਾਦ ਦੂਸ਼ਿਤ ਸਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ-ਦਿੱਲੀ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸਵੇਅ 'ਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ 1,300 ਕਿਲੋ ਨਕਲੀ ਪਨੀਰ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜੋ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪਨੀਰ ਤੋਂ ਬਣੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਕਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪਕਾਉਣਾ ਅਤੇ ਖਾਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਭ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਪਨੀਰ ਖਰੀਦਿਆ ਹੈ ਉਹ ਨਕਲੀ ਹੈ ਜਾਂ ਅਸਲੀ? ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੀ ਚਿੰਤਾ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਆਸਾਨ ਉਪਾਅ ਅਸੀ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਹਾਂ।

ਪਨੀਰ ਨਕਲੀ ਹੈ ਜਾਂ ਅਸਲੀ?:

ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਟੈਸਟ: ਪਨੀਰ ਚੁੱਕ ਕੇ ਪਲੇਟ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਹੀ ਹਲਕੇ ਦਬਾਅ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਕੁਚਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਫੈਲ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਟੁੱਟ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮਿਲਾਵਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਵਟ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਨਕਲੀ ਪਨੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਤੱਤ ਦੁੱਧ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਬਣਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਆਇਓਡੀਨ ਟੈਸਟ: ਪਨੀਰ ਦਾ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਹਿੱਸਾ ਲਓ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 5 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਉਬਾਲੋ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪਲੇਟ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ। ਠੰਡਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉੱਪਰ ਆਇਓਡੀਨ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਬੂੰਦਾਂ ਪਾਓ। ਜੇਕਰ ਪਨੀਰ ਦਾ ਰੰਗ ਨੀਲਾ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਸਮਝੋ ਕਿ ਪਨੀਰ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਨਕਲੀ ਪਦਾਰਥ ਮਿਲਾ ਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਅਰਹਰ ਦੀ ਦਾਲ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ: ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਨੀਰ ਦੇ ਇੱਕ ਟੁਕੜੇ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਉਬਾਲੋ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਮਚ ਅਰਹਰ ਦੀ ਦਾਲ ਪਾ ਕੇ ਗੈਸ ਉੱਤੇ 10 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਰੱਖੋ। ਜੇਕਰ ਪਨੀਰ ਦਾ ਰੰਗ ਹਲਕਾ ਲਾਲ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਯੂਰੀਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਖਰੀਦਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੈੱਕ ਕਰੋ: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਮਿਠਾਈ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਤੋਂ ਢਿੱਲਾ ਪਨੀਰ ਖਰੀਦ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਸੁਆਦ ਲਈ ਪਨੀਰ ਦਾ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਟੁਕੜਾ ਮੰਗੋ। ਜੇਕਰ ਪਨੀਰ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਥੋੜ੍ਹਾ ਸਖ਼ਤ ਜਾਂ ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਨਕਲੀ ਤੱਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

Last Updated : Oct 9, 2024, 4:33 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.