ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਕੁੱਤੇ, ਬਿੱਲੀਆਂ ਅਤੇ ਖਰਗੋਸ਼ ਪਾਲਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਵਾਂ ਰੱਖਣਾ ਵੀ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦਾ ਖਾਸ ਖਿਆਲ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਜਾਣੇ-ਅਣਜਾਣੇ ਵਿੱਚ ਇਨਸਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਦਾ ਖਮਿਆਜ਼ਾ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਭੁਗਤਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਨਹਾਉਣ ਸਮੇਂ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾ ਵਰਤੀ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰ ਦੇ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗਲਤੀ ਇੰਨੀ ਖਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਵੀ ਗੁਆ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਡਾਕਟਰ ਕੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ?
ਪਸ਼ੂ ਚਿਕਿਤਸਕ ਡਾ: ਸੰਜੇ ਜੈਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਸਰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਠੰਡ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਇੱਥੇ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ 'ਚ ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ 'ਚ ਕਾਫੀ ਫਰਕ ਹੈ। ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰ ਕਿਹੜੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹੀ ਹਾਲਾਤ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਅਨੁਸਾਰ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਵਾਉਦੇ ਹਨ।-ਪਸ਼ੂ ਚਿਕਿਤਸਕ ਡਾ: ਸੰਜੇ ਜੈਨ
ਗਾਂ ਨੂੰ ਨਹਾਉਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਕੀ ਹੈ?
ਗਾਵਾਂ ਰੱਖਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗਊਆਂ ਨੂੰ ਪਾਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਗਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਹਾਉਣ ਬਾਰੇ ਡਾਕਟਰ ਸੰਜੇ ਜੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਨਹਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਦੁੱਧ ਪੀਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਪੀਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਗਾਂ ਦੀ ਸਫਾਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਸਾਫ਼ ਦੁੱਧ ਮਿਲ ਸਕੇ। ਸਾਨੂੰ ਦੁੱਧ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਲੇਵੇ ਸਾਫ਼ ਰਹੇ, ਤਾਂ ਗਾਂ ਨੂੰ ਲੇਵੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਨਹਾਉਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਕੀ ਹੈ?
ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਨਹਾਉਣ ਬਾਰੇ ਡਾ: ਸੰਜੇ ਜੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਚਾਰ-ਪੰਜ ਮਹੀਨੇ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਨਹਾਉਂਦੇ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਬੁਰਸ਼ ਦੀ ਨਿਯਮਤ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਡਾਕਟਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਵਾਰ ਹੀ ਨਹਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮੀਂਹ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਨਹਾਉਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਮੌਸਮ ਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ। ਜੇਕਰ ਮੀਂਹ ਵਿੱਚ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਨਹਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਨਹਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ ਸੁੱਕਣ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਵਾਰ ਸ਼ੈਂਪੂ ਕਰੋ।
ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਪਾਣੀ ਦੇਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜੇ ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਗਰਮੀ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ, ਭਾਵੇਂ ਉਸ ਨੂੰ ਏਸੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ। ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਬੁਰਸ਼ ਕਰਕੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਲੰਬੇ ਵਾਲਾਂ ਵਾਲੇ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਛੋਟੇ ਵਾਲਾਂ ਵਾਲੇ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਬੁਰਸ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਦੋਹਰਾ ਫਾਇਦਾ ਹੈ, ਪਹਿਲਾ ਵਾਲ ਉਲਝੇ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਦੂਸਰਾ ਬੁਰਸ਼ ਕਰਨ ਨਾਲ ਟੁੱਟੇ ਵਾਲ, ਧੂੜ ਅਤੇ ਡੈਂਡਰਫ ਸਭ ਬਾਹਰ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕੁੱਤੇ ਦੇ ਵਾਲ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਡਿੱਗਦੇ ਅਤੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਇਧਰ ਉਧਰ ਖਿੱਲਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਬਿੱਲੀਆਂ ਨੂੰ ਨਹਾਉਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਕੀ ਹੈ?
ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਿੱਲੀਆਂ ਨੂੰ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਦੇਣਾ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ। ਪਰ ਬੁਰਸ਼ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਲੰਬੇ ਵਾਲਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿੱਲੀਆਂ ਰੱਖ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਲੰਬੇ ਵਾਲਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿੱਲੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਕੰਘੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਾਲ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਵਿੱਚ ਉਲਝ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਵਾਲ ਉਲਝ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪੂਰੇ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਪਵੇਗੀ।
ਖਰਗੋਸ਼ ਨੂੰ ਨਹਾਉਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਕੀ ਹੈ?
ਖਰਗੋਸ਼ ਬਾਰੇ ਡਾ: ਸੰਜੇ ਜੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖਰਗੋਸ਼ ਨੂੰ ਮੌਸਮ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਨਹਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਕਿ ਨੇੜੇ ਕੋਈ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਟੋਆ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਟੱਬ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਹੋਵੇ, ਉਸ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਹੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪ ਜਾ ਕੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰ ਸਕੇ। ਕਈ ਵਾਰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਖਰਗੋਸ਼ ਨੂੰ ਨਹਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖਰਗੋਸ਼ ਖਾਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਹੇਠਾਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਨਿਮੋਨੀਆ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਇਲਾਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਬਚ ਜਾਵੇ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-