ETV Bharat / international

ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ 7 ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦਾ ਮਾਸਟਰਮਾਈਂਡ ਯਾਹਿਆ ਸਿਨਵਰ ਹਮਾਸ ਦਾ ਨਵਾਂ ਮੁਖੀ - Yahya sinwar

author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Aug 7, 2024, 12:55 PM IST

ਹਮਾਸ ਦਾ ਨਵਾਂ ਮੁਖੀ ਯਾਹਿਆ ਸਿਨਵਰ: ਹਮਾਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗਾਜ਼ਾ ਮੁਖੀ ਯਾਹਿਆ ਸਿਨਵਰ ਨੂੰ ਸਾਬਕਾ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਮੁਖੀ ਇਸਮਾਈਲ ਹਾਨੀਆ ਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹਾਨੀਆ ਦੀ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਤਹਿਰਾਨ ਵਿੱਚ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।

yahya sinwar the mastermind of october 7 attack on israel is new chief of hamas
ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ 7 ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦਾ ਮਾਸਟਰਮਾਈਂਡ ਯਾਹਿਆ ਸਿਨਵਰ ਹਮਾਸ ਦਾ ਨਵਾਂ ਮੁਖੀ (YAHYA SINWAR)

ਕਾਹਿਰਾ: ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ 7 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਦਾ ਮਾਸਟਰਮਾਈਂਡ ਯਾਹਿਆ ਸਿਨਵਰ ਹੁਣ ਹਮਾਸ ਦਾ ਨਵਾਂ ਮੁਖੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਏਐਫਪੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਮਾਸ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, ਇਸਲਾਮੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਲਹਿਰ ਹਮਾਸ ਨੇ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਬਿਊਰੋ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵਜੋਂ ਨੇਤਾ ਯਾਹਿਆ ਸਿਨਵਰ ਦੀ ਚੋਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।

ਹਮਲੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਆਰਕੀਟੈਕਟ : ਸਿਨਾਵਰ ਇਸਮਾਈਲ ਹਾਨੀਆ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈਣਗੇ। ਹਾਨੀਆ ਦੀ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਈਰਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਤਹਿਰਾਨ ਵਿੱਚ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। 2017 ਤੋਂ ਸਿਨਵਰ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ ਹਮਾਸ ਦਾ ਮੁਖੀ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਮਾਸ ਦੇ ਫੌਜੀ ਮੁਖੀ ਮੁਹੰਮਦ ਦਾਇਫ ਦੇ ਨਾਲ ਸਿਨਾਵਰ ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ 7 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਾਜ਼ਾ 'ਚ ਜੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਦਾਇਫ ਵੀ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਸਿਨਾਵਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੀ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ 'ਚ ਉਹ ਸ਼ਾਂਤੀ ਵਾਰਤਾ ਅਤੇ ਜੰਗਬੰਦੀ ਲਈ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਸਾਬਤ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬੰਧਕਾਂ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੀ ਘਟ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖਾਲਿਦ ਮਸ਼ਾਲ ਨੂੰ ਹਾਨੀਆ ਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਖਾਲਿਦ ਨੇ 1996-2017 ਦੌਰਾਨ ਹਮਾਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਾਨੀਆ ਨੇ ਚਾਰਜ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ।

ਸਿਨਾਵਰ ਦੀ ਪਛਾਣ ਵਹਿਸ਼ੀ ਹਿੰਸਕ ਚਾਲਾਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਹਮਾਸ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਮੁਖੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਜੰਗ ਦੇ ਕੰਢੇ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹਨ। ਈਰਾਨ ਹਾਨੀਆ ਦੇ ਕਤਲ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਈਰਾਨ ਸਮਰਥਿਤ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਵੀ ਆਪਣੇ ਫੌਜੀ ਮੁਖੀ ਫੁਆਦ ਸ਼ੁਕਰ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਇਕ ਹੋਰ ਵੱਡਾ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਗਾਜ਼ਾ ਦਾ ਨਵਾਂ ਮੁਖੀ ਕੌਣ ਹੈ? : ਸਿਨਾਵਰ ਦਾ ਜਨਮ 1962 ਵਿੱਚ ਖਾਨ ਯੂਨਿਸ ਸਿਟੀ, ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਹਮਾਸ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਸਿਨਵਰ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਫਲਸਤੀਨੀ ਇਸਲਾਮੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਿਨਵਰ ਵਿੱਚ ਮੁਨਮਤ ਅਲ-ਜੇਹਾਦ ਵਾ ਅਲ-ਦਾਵਾ (ਅਲ-ਮਜਦ) ਨੂੰ ਸੰਗਠਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। 1987 ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਹਮਾਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਸਿਨਵਰ ਨੇ ਅਲ-ਮਜਦ ਨੂੰ ਹਮਾਸ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਦਿੱਤਾ। ਅਲ-ਮਜਦ ਨੇ ਨਵੇਂ ਫਲਸਤੀਨੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਦਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਡਰ ਬਣਾਇਆ।

ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ: 1988 ਵਿੱਚ ਸਿਨਾਵਰ ਨੂੰ ਕਤਲ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ। ਜੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਉਸਨੂੰ 2011 ਵਿੱਚ ਕੈਦੀ ਅਦਲਾ-ਬਦਲੀ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾਅ ਨਾ ਕੀਤਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਈ ਹੁੰਦੀ। ਉਦੋਂ ਹਮਾਸ ਨੇ ਇਕ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਫੌਜੀ ਦੇ ਬਦਲੇ ਸੈਂਕੜੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ। 2011, ਸਿਨਾਵਰ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਨਵਾਂ ਲੀਜ਼ ਮਿਲਿਆ। ਉਹ ਮੁੜ ਜਥੇਬੰਦੀ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਗਿਆ। 2017 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਮਾਸ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਬਿਊਰੋ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹਮਾਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਮੁਖੀ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।

ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਵਾਲੇ ਯਹੂਦੀ ਡਾਕਟਰ ਦੇ ਭਤੀਜੇ ਨੂੰ ਬੰਧਕ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ: ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਇਆ। ਫਿਰ ਇਕ ਯਹੂਦੀ ਡਾਕਟਰ ਯੁਵਲ ਬਿਟਨ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ। ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਜੇਲ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਸੱਟਾਂ ਲੱਗੀਆਂ। ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਿਟਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਅਤੇ ਵਕਾਲਤ 'ਤੇ ਸਿਨਾਵਰ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ 'ਚ ਰਹਿਣ ਦੌਰਾਨ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਬਿਟਨ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਪੂਰਾ ਖਿਆਲ ਰੱਖਿਆ। ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਿਰਾ 7 ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਹਮਲੇ ਨਾਲ ਜੁੜਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਹਮਾਸ ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਡਾਕਟਰ ਬਿਟਨ ਦੇ ਘਰ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬਿਟਨ ਦੇ ਭਤੀਜੇ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਡਾਕਟਰ ਬਿਟਨ ਦਾ ਭਤੀਜਾ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਬੰਧਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਹਮਾਸ ਦੇ ਬੰਧਕ ਹਨ।

ਕਾਹਿਰਾ: ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ 7 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਦਾ ਮਾਸਟਰਮਾਈਂਡ ਯਾਹਿਆ ਸਿਨਵਰ ਹੁਣ ਹਮਾਸ ਦਾ ਨਵਾਂ ਮੁਖੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਏਐਫਪੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਮਾਸ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, ਇਸਲਾਮੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਲਹਿਰ ਹਮਾਸ ਨੇ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਬਿਊਰੋ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵਜੋਂ ਨੇਤਾ ਯਾਹਿਆ ਸਿਨਵਰ ਦੀ ਚੋਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।

ਹਮਲੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਆਰਕੀਟੈਕਟ : ਸਿਨਾਵਰ ਇਸਮਾਈਲ ਹਾਨੀਆ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈਣਗੇ। ਹਾਨੀਆ ਦੀ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਈਰਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਤਹਿਰਾਨ ਵਿੱਚ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। 2017 ਤੋਂ ਸਿਨਵਰ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ ਹਮਾਸ ਦਾ ਮੁਖੀ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਮਾਸ ਦੇ ਫੌਜੀ ਮੁਖੀ ਮੁਹੰਮਦ ਦਾਇਫ ਦੇ ਨਾਲ ਸਿਨਾਵਰ ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ 7 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਾਜ਼ਾ 'ਚ ਜੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਦਾਇਫ ਵੀ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਸਿਨਾਵਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੀ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ 'ਚ ਉਹ ਸ਼ਾਂਤੀ ਵਾਰਤਾ ਅਤੇ ਜੰਗਬੰਦੀ ਲਈ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਸਾਬਤ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬੰਧਕਾਂ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੀ ਘਟ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖਾਲਿਦ ਮਸ਼ਾਲ ਨੂੰ ਹਾਨੀਆ ਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਖਾਲਿਦ ਨੇ 1996-2017 ਦੌਰਾਨ ਹਮਾਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਾਨੀਆ ਨੇ ਚਾਰਜ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ।

ਸਿਨਾਵਰ ਦੀ ਪਛਾਣ ਵਹਿਸ਼ੀ ਹਿੰਸਕ ਚਾਲਾਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਹਮਾਸ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਮੁਖੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਜੰਗ ਦੇ ਕੰਢੇ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹਨ। ਈਰਾਨ ਹਾਨੀਆ ਦੇ ਕਤਲ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਈਰਾਨ ਸਮਰਥਿਤ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਵੀ ਆਪਣੇ ਫੌਜੀ ਮੁਖੀ ਫੁਆਦ ਸ਼ੁਕਰ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਇਕ ਹੋਰ ਵੱਡਾ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਗਾਜ਼ਾ ਦਾ ਨਵਾਂ ਮੁਖੀ ਕੌਣ ਹੈ? : ਸਿਨਾਵਰ ਦਾ ਜਨਮ 1962 ਵਿੱਚ ਖਾਨ ਯੂਨਿਸ ਸਿਟੀ, ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਹਮਾਸ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਸਿਨਵਰ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਫਲਸਤੀਨੀ ਇਸਲਾਮੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਿਨਵਰ ਵਿੱਚ ਮੁਨਮਤ ਅਲ-ਜੇਹਾਦ ਵਾ ਅਲ-ਦਾਵਾ (ਅਲ-ਮਜਦ) ਨੂੰ ਸੰਗਠਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। 1987 ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਹਮਾਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਸਿਨਵਰ ਨੇ ਅਲ-ਮਜਦ ਨੂੰ ਹਮਾਸ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਦਿੱਤਾ। ਅਲ-ਮਜਦ ਨੇ ਨਵੇਂ ਫਲਸਤੀਨੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਦਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਡਰ ਬਣਾਇਆ।

ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ: 1988 ਵਿੱਚ ਸਿਨਾਵਰ ਨੂੰ ਕਤਲ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ। ਜੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਉਸਨੂੰ 2011 ਵਿੱਚ ਕੈਦੀ ਅਦਲਾ-ਬਦਲੀ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾਅ ਨਾ ਕੀਤਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਈ ਹੁੰਦੀ। ਉਦੋਂ ਹਮਾਸ ਨੇ ਇਕ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਫੌਜੀ ਦੇ ਬਦਲੇ ਸੈਂਕੜੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ। 2011, ਸਿਨਾਵਰ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਨਵਾਂ ਲੀਜ਼ ਮਿਲਿਆ। ਉਹ ਮੁੜ ਜਥੇਬੰਦੀ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਗਿਆ। 2017 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਮਾਸ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਬਿਊਰੋ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹਮਾਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਮੁਖੀ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।

ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਵਾਲੇ ਯਹੂਦੀ ਡਾਕਟਰ ਦੇ ਭਤੀਜੇ ਨੂੰ ਬੰਧਕ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ: ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਇਆ। ਫਿਰ ਇਕ ਯਹੂਦੀ ਡਾਕਟਰ ਯੁਵਲ ਬਿਟਨ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ। ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਜੇਲ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਸੱਟਾਂ ਲੱਗੀਆਂ। ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਿਟਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਅਤੇ ਵਕਾਲਤ 'ਤੇ ਸਿਨਾਵਰ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ 'ਚ ਰਹਿਣ ਦੌਰਾਨ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਬਿਟਨ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਪੂਰਾ ਖਿਆਲ ਰੱਖਿਆ। ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਿਰਾ 7 ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਹਮਲੇ ਨਾਲ ਜੁੜਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਹਮਾਸ ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਡਾਕਟਰ ਬਿਟਨ ਦੇ ਘਰ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬਿਟਨ ਦੇ ਭਤੀਜੇ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਡਾਕਟਰ ਬਿਟਨ ਦਾ ਭਤੀਜਾ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਬੰਧਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਹਮਾਸ ਦੇ ਬੰਧਕ ਹਨ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.