ETV Bharat / international

ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਹੁਦੇ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਮਿਲੇ NSA ਅਜੀਤ ਡੋਬਾਲ? - Ajit Doval Sri Lanka - AJIT DOVAL SRI LANKA

Sri Lankan Presidential Candidates: ਕੋਲੰਬੋ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੰਮੇਲਨ 'ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਪਹੁੰਚੇ ਅਜੀਤ ਡੋਬਾਲ ਨੇ ਟਾਪੂ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਲੜ ਰਹੇ ਚਾਰ ਮੁੱਖ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ।

Why did NSA Ajit Doval meet Sri Lankan presidential candidates?
ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਹੁਦੇ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਮਿਲੇ NSA ਅਜੀਤ ਡੋਭਾਲ? (ਅਜੀਤ ਡੋਭਾਲ (IANS))
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Sep 3, 2024, 8:14 AM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਕੋਲੰਬੋ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੰਮੇਲਨ 'ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਇਸ ਹਫਤੇ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਲਾਹਕਾਰ ਅਜੀਤ ਡੋਬਾਲ ਨੇ ਟਾਪੂ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਲੜ ਰਹੇ ਚਾਰ ਮੁੱਖ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬੈਠਕਾਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਨਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ 'ਚ ਸਰਕਾਰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ 'ਚ ਕੋਈ ਰੁਕਾਵਟ ਨਾ ਆਵੇ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਡੋਬਾਲ ਨੇ ਇਹ ਅਪਰਾਧ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਕੋਲੰਬੋ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੰਮੇਲਨ 'ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਪਹੁੰਚੇ ਡੋਬਾਲ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਾਨਿਲ ਵਿਕਰਮਸਿੰਘੇ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਆਜ਼ਾਦ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵੱਜੋਂ ਖੜ੍ਹੇ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਤਿੰਨ ਹੋਰ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ - ਸਾਮਗੀ ਜਨਾ ਬਾਲਵੇਗਯਾ (ਐਸਜੇਬੀ) ਦੇ ਸਾਜਿਥ ਪ੍ਰੇਮਦਾਸਾ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੀਪਲਜ਼ ਪਾਵਰ (ਐਨਪੀਪੀ) ਗਠਜੋੜ ਦੇ ਅਨੁਰਾ ਕੁਮਾਰਾ ਦਿਸਾਨਾਇਕ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਪੋਦੁਜਾਨਾ ਪੇਰਾਮੁਨਾ (ਐਸਐਲਪੀਪੀ) ਦੇ ਨਮਲ ਰਾਜਪਕਸ਼ੇ ਨਾਲ ਵੀ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਕੀਤੀਆਂ।

ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਸੱਤਾ ਤਬਦੀਲੀ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਹੈਰਾਨ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਕੋਈ ਜੋਖਮ ਨਹੀਂ ਉਠਾਉਣਾ ਚਾਹੇਗੀ। ਭਾਰਤ-ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਨੇ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੁਹਿਰਦ ਸਬੰਧਾਂ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ, ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾਈ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣਿਆ ਹੈ। ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਵਧਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ, ਸਿੱਖਿਆ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਵਧਿਆ ਹੈ।

ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ 'ਚ ਬੇਮਿਸਾਲ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ: ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿਕਾਸ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਥੰਮ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ 2022 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੇਮਿਸਾਲ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਲਗਭਗ 4 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਦਰਾ ਫੰਡ (IMF) ਅਤੇ ਕਰਜ਼ਦਾਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਪੁਨਰਗਠਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।

ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਤੱਟ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਭਾਰਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਭੂ-ਰਣਨੀਤਕ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ 'ਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਵਧਦੇ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਿੰਤਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਹੰਬਨਟੋਟਾ ਬੰਦਰਗਾਹ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਚੀਨ ਨੂੰ ਇਸ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਚਾਰ ਮੁੱਖ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਡੋਭਾਲ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਰਾਨਿਲ ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘੇ: ਰਾਨਿਲ ਵਿਕਰਮਾਸਿੰਘੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਟੀ (ਯੂ.ਐਨ.ਪੀ.) ਦੇ ਨੇਤਾ ਹਨ ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਿਕਰਮਾਸਿੰਘੇ ਇਸ ਵਾਰ ਆਜ਼ਾਦ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵੱਜੋਂ ਚੋਣ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ 1999 ਅਤੇ 2005 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੇ ਸਨ। 2015 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੈਤਰੀਪਾਲਾ ਸਿਰੀਸੇਨਾ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, 2019 ਤੱਕ ਗੱਠਜੋੜ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 2018 ਵਿੱਚ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਹੱਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵੱਜੋਂ ਦੁਬਾਰਾ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਉਹ 2020 ਦੀਆਂ ਸੰਸਦੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸੰਸਦੀ ਸੀਟ ਹਾਰ ਗਿਆ ਪਰ 2021 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੂਚੀ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਵੱਜੋਂ ਦੁਬਾਰਾ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ। ਮਈ 2022 ਵਿੱਚ, ਵਿਕਰਮਸਿੰਘੇ ਨੂੰ ਉੱਪਰ ਦੱਸੇ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵੱਜੋਂ ਦੁਬਾਰਾ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜੁਲਾਈ 2022 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਗੋਟਬਾਯਾ ਰਾਜਪਕਸ਼ੇ ਦੇ ਅਸਤੀਫੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਿਕਰਮਸਿੰਘੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣੇ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 20 ਜੁਲਾਈ, 2022 ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਨੌਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੁਣੇ ਗਏ।

IMF ਬੇਲਆਉਟ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਨਾਲ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਿਕਰਮਸਿੰਘੇ 2022 ਵਿੱਚ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਵਿਕਾਸ ਤੋਂ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਵਿਕਾਸ ਵੱਲ ਵਧਦੇ ਹੋਏ, ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, IMF ਸਹੂਲਤ ਦੁਆਰਾ ਪੂਰਕ ਕੀਤੇ ਗਏ ਉਸਦੇ ਸਖਤ ਆਰਥਿਕ ਸੁਧਾਰਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਗੈਰ-ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, 75, ਨੇ ਇਸ ਵਾਰ ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵੱਜੋਂ ਚੋਣ ਲੜਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।

ਸਾਜਿਥ ਪ੍ਰੇਮਦਾਸਾ: ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਣਸਿੰਘੇ ਪ੍ਰੇਮਦਾਸਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ, ਸਜੀਤ ਪ੍ਰੇਮਦਾਸਾ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਵਿਰੋਧੀ ਨੇਤਾ ਅਤੇ ਕੋਲੰਬੋ ਲਈ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਉਹ SJB ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਆਗੂ ਹਨ। ਉਹ 2000 ਵਿੱਚ UNP ਟਿਕਟ 'ਤੇ ਸੰਸਦ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 2001 ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਦਾ ਉਪ ਮੰਤਰੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, 2004 ਤੱਕ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਉਸਨੂੰ 2011 ਵਿੱਚ ਯੂਐਨਪੀ ਦਾ ਉਪ ਨੇਤਾ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 2015 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਿਰੀਸੇਨਾ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦਾ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਉਹ ਨਵੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਖਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਨੈਸ਼ਨਲ ਫਰੰਟ ਗੱਠਜੋੜ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵੱਜੋਂ 2019 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਦੌੜਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਆਇਆ। ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੀ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਪਰਿਸ਼ਦ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 30 ਜਨਵਰੀ 2020 ਨੂੰ, ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੇਂ UNP ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਗੱਠਜੋੜ ਦਾ ਨੇਤਾ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ।

2020 ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੀਆਂ ਸੰਸਦੀ ਚੋਣਾਂ : SJB 2020 ਤੋਂ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੀ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਠਜੋੜ ਸੀ, ਜੋ 2020 ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੀਆਂ ਸੰਸਦੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ, UNP ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। 11 ਫਰਵਰੀ, 2020 ਨੂੰ, ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀ ਵੱਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰੇਮਦਾਸਾ ਨੇ UNP ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ UNP ਨੇਤਾ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਿਕਰਮਸਿੰਘੇ ਨਾਲ ਮਤਭੇਦਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।

ਜਦੋਂ ਕਿ SJB ਆਪਣੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ UNP ਦੇ ਉਦਾਰਵਾਦੀ-ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ, ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਪਾਰਟੀ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਜਮਹੂਰੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕੇਂਦਰ ਵੱਲ ਵਧੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕੇਂਦਰ-ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਕੋਲੰਬੋ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੰਮੇਲਨ 'ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਇਸ ਹਫਤੇ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਲਾਹਕਾਰ ਅਜੀਤ ਡੋਬਾਲ ਨੇ ਟਾਪੂ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਲੜ ਰਹੇ ਚਾਰ ਮੁੱਖ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬੈਠਕਾਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਨਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ 'ਚ ਸਰਕਾਰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ 'ਚ ਕੋਈ ਰੁਕਾਵਟ ਨਾ ਆਵੇ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਡੋਬਾਲ ਨੇ ਇਹ ਅਪਰਾਧ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਕੋਲੰਬੋ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੰਮੇਲਨ 'ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਪਹੁੰਚੇ ਡੋਬਾਲ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਾਨਿਲ ਵਿਕਰਮਸਿੰਘੇ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਆਜ਼ਾਦ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵੱਜੋਂ ਖੜ੍ਹੇ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਤਿੰਨ ਹੋਰ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ - ਸਾਮਗੀ ਜਨਾ ਬਾਲਵੇਗਯਾ (ਐਸਜੇਬੀ) ਦੇ ਸਾਜਿਥ ਪ੍ਰੇਮਦਾਸਾ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੀਪਲਜ਼ ਪਾਵਰ (ਐਨਪੀਪੀ) ਗਠਜੋੜ ਦੇ ਅਨੁਰਾ ਕੁਮਾਰਾ ਦਿਸਾਨਾਇਕ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਪੋਦੁਜਾਨਾ ਪੇਰਾਮੁਨਾ (ਐਸਐਲਪੀਪੀ) ਦੇ ਨਮਲ ਰਾਜਪਕਸ਼ੇ ਨਾਲ ਵੀ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਕੀਤੀਆਂ।

ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਸੱਤਾ ਤਬਦੀਲੀ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਹੈਰਾਨ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਕੋਈ ਜੋਖਮ ਨਹੀਂ ਉਠਾਉਣਾ ਚਾਹੇਗੀ। ਭਾਰਤ-ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਨੇ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੁਹਿਰਦ ਸਬੰਧਾਂ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ, ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾਈ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣਿਆ ਹੈ। ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਵਧਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ, ਸਿੱਖਿਆ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਵਧਿਆ ਹੈ।

ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ 'ਚ ਬੇਮਿਸਾਲ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ: ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿਕਾਸ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਥੰਮ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ 2022 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੇਮਿਸਾਲ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਲਗਭਗ 4 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਦਰਾ ਫੰਡ (IMF) ਅਤੇ ਕਰਜ਼ਦਾਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਪੁਨਰਗਠਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।

ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਤੱਟ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਭਾਰਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਭੂ-ਰਣਨੀਤਕ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ 'ਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਵਧਦੇ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਿੰਤਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਹੰਬਨਟੋਟਾ ਬੰਦਰਗਾਹ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਚੀਨ ਨੂੰ ਇਸ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਚਾਰ ਮੁੱਖ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਡੋਭਾਲ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਰਾਨਿਲ ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘੇ: ਰਾਨਿਲ ਵਿਕਰਮਾਸਿੰਘੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਟੀ (ਯੂ.ਐਨ.ਪੀ.) ਦੇ ਨੇਤਾ ਹਨ ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਿਕਰਮਾਸਿੰਘੇ ਇਸ ਵਾਰ ਆਜ਼ਾਦ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵੱਜੋਂ ਚੋਣ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ 1999 ਅਤੇ 2005 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੇ ਸਨ। 2015 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੈਤਰੀਪਾਲਾ ਸਿਰੀਸੇਨਾ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, 2019 ਤੱਕ ਗੱਠਜੋੜ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 2018 ਵਿੱਚ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਹੱਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵੱਜੋਂ ਦੁਬਾਰਾ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਉਹ 2020 ਦੀਆਂ ਸੰਸਦੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸੰਸਦੀ ਸੀਟ ਹਾਰ ਗਿਆ ਪਰ 2021 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੂਚੀ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਵੱਜੋਂ ਦੁਬਾਰਾ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ। ਮਈ 2022 ਵਿੱਚ, ਵਿਕਰਮਸਿੰਘੇ ਨੂੰ ਉੱਪਰ ਦੱਸੇ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵੱਜੋਂ ਦੁਬਾਰਾ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜੁਲਾਈ 2022 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਗੋਟਬਾਯਾ ਰਾਜਪਕਸ਼ੇ ਦੇ ਅਸਤੀਫੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਿਕਰਮਸਿੰਘੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣੇ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 20 ਜੁਲਾਈ, 2022 ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਨੌਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੁਣੇ ਗਏ।

IMF ਬੇਲਆਉਟ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਨਾਲ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਿਕਰਮਸਿੰਘੇ 2022 ਵਿੱਚ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਵਿਕਾਸ ਤੋਂ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਵਿਕਾਸ ਵੱਲ ਵਧਦੇ ਹੋਏ, ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, IMF ਸਹੂਲਤ ਦੁਆਰਾ ਪੂਰਕ ਕੀਤੇ ਗਏ ਉਸਦੇ ਸਖਤ ਆਰਥਿਕ ਸੁਧਾਰਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਗੈਰ-ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, 75, ਨੇ ਇਸ ਵਾਰ ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵੱਜੋਂ ਚੋਣ ਲੜਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।

ਸਾਜਿਥ ਪ੍ਰੇਮਦਾਸਾ: ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਣਸਿੰਘੇ ਪ੍ਰੇਮਦਾਸਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ, ਸਜੀਤ ਪ੍ਰੇਮਦਾਸਾ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਵਿਰੋਧੀ ਨੇਤਾ ਅਤੇ ਕੋਲੰਬੋ ਲਈ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਉਹ SJB ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਆਗੂ ਹਨ। ਉਹ 2000 ਵਿੱਚ UNP ਟਿਕਟ 'ਤੇ ਸੰਸਦ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 2001 ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਦਾ ਉਪ ਮੰਤਰੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, 2004 ਤੱਕ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਉਸਨੂੰ 2011 ਵਿੱਚ ਯੂਐਨਪੀ ਦਾ ਉਪ ਨੇਤਾ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 2015 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਿਰੀਸੇਨਾ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦਾ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਉਹ ਨਵੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਖਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਨੈਸ਼ਨਲ ਫਰੰਟ ਗੱਠਜੋੜ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵੱਜੋਂ 2019 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਦੌੜਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਆਇਆ। ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੀ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਪਰਿਸ਼ਦ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 30 ਜਨਵਰੀ 2020 ਨੂੰ, ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੇਂ UNP ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਗੱਠਜੋੜ ਦਾ ਨੇਤਾ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ।

2020 ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੀਆਂ ਸੰਸਦੀ ਚੋਣਾਂ : SJB 2020 ਤੋਂ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੀ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਠਜੋੜ ਸੀ, ਜੋ 2020 ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੀਆਂ ਸੰਸਦੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ, UNP ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। 11 ਫਰਵਰੀ, 2020 ਨੂੰ, ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀ ਵੱਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰੇਮਦਾਸਾ ਨੇ UNP ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ UNP ਨੇਤਾ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਿਕਰਮਸਿੰਘੇ ਨਾਲ ਮਤਭੇਦਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।

ਜਦੋਂ ਕਿ SJB ਆਪਣੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ UNP ਦੇ ਉਦਾਰਵਾਦੀ-ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ, ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਪਾਰਟੀ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਜਮਹੂਰੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕੇਂਦਰ ਵੱਲ ਵਧੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕੇਂਦਰ-ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.