ETV Bharat / international

ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਪੀਟਰ ਹਿਗਸ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ, ‘God-Particle’ ਦੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਖੋਜ - Peter Higgs Passes Away - PETER HIGGS PASSES AWAY

Nobel Prize-winning physicist Peter Higgs dies: ਮਹਾਨ ਵਿਗਿਆਨੀ ਪੀਟਰ ਹਿਗਸ ਦਾ 94 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬਿਮਾਰ ਸਨ। ਉਹ ਗੌਡ ਪਾਰਟੀਕਲ ਦੀ ਖੋਜ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਹਿਗਜ਼ ਬੋਸੋ ਥਿਊਰੀ ਲਈ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ।

Nobel Prize-winning physicist Peter Higgs dies
Nobel Prize-winning physicist Peter Higgs dies
author img

By ANI

Published : Apr 10, 2024, 8:02 AM IST

ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ: 'ਗੌਡ ਪਾਰਟੀਕਲ' ਦੀ ਖੋਜ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵਿਜੇਤਾ ਪੀਟਰ ਹਿਗਸ ਦਾ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਹ 94 ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ। ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਦੇ ਐਡਿਨਬਰਗ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬਿਮਾਰ ਸਨ। ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਪੁੰਜ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਬਾਰੇ ਉਸਦੇ ਚਿੰਤਨ ਨੇ ਉਪ-ਪਰਮਾਣੂ ਕਣਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਲਗਭਗ ਪੰਜ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕੀਤੀ। ਇਸ 'ਤੇ ਅਰਬਾਂ ਡਾਲਰ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਖੋਜ ਨੂੰ ‘ਹਿਗਜ਼ ਬੋਸਨ’ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਖੋਜ ਤਹਿਤ ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਿ 'ਬਿੱਗ ਬੈਂਗ' ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਕਿਵੇਂ ਬਣਿਆ।

ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ, ਐਡਿਨਬਰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ 8 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਕੋਈ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ। ਉਸਦੀ ਪਰਿਕਲਪਨਾ ਲਈ ਇੱਕ ਕਣ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਅਣਜਾਣ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਅੰਤ ਵਿੱਚ 'ਗੌਡ ਪਾਰਟੀਕਲ' ਕਿਹਾ ਗਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਮਹੱਤਤਾ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ।

ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੰਜ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਲਗਭਗ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਆਖਰਕਾਰ ਹਿਗਜ਼ ਬੋਸੋਨ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਬਹੁ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬੇਮਿਸਾਲ ਵਿਚਾਰ ਹਿਗਜ਼ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਿਆ। ਉਹ ਅਤੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਿਧਾਂਤਕਾਰ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ 2013 ਦੇ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੇ ਇੱਕਲੇ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਸਨ।

ਪੀਟਰ ਵੇਅਰ ਹਿਗਸ ਦਾ ਜਨਮ 29 ਮਈ, 1929 ਨੂੰ ਨਿਊਕੈਸਲ ਓਨ ਟਾਇਨ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪਰਿਵਾਰ ਅਕਸਰ ਚਲੇ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਬ੍ਰੌਡਕਾਸਟਿੰਗ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ (ਬੀਬੀਸੀ) ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਊਂਡ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਸਨ। ਹਿਗਜ਼ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ ਪਰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਸਿਧਾਂਤਕ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਲਿਆ। ਉਹ ਕਿੰਗਜ਼ ਕਾਲਜ ਲੰਡਨ ਤੋਂ 1954 ਵਿੱਚ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਪੀਐਚਡੀ ਸਮੇਤ ਤਿੰਨ ਡਿਗਰੀਆਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਡਿਨਬਰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਉਹ 1996 ਵਿੱਚ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਇਆ।

ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ: 'ਗੌਡ ਪਾਰਟੀਕਲ' ਦੀ ਖੋਜ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵਿਜੇਤਾ ਪੀਟਰ ਹਿਗਸ ਦਾ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਹ 94 ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ। ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਦੇ ਐਡਿਨਬਰਗ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬਿਮਾਰ ਸਨ। ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਪੁੰਜ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਬਾਰੇ ਉਸਦੇ ਚਿੰਤਨ ਨੇ ਉਪ-ਪਰਮਾਣੂ ਕਣਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਲਗਭਗ ਪੰਜ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕੀਤੀ। ਇਸ 'ਤੇ ਅਰਬਾਂ ਡਾਲਰ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਖੋਜ ਨੂੰ ‘ਹਿਗਜ਼ ਬੋਸਨ’ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਖੋਜ ਤਹਿਤ ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਿ 'ਬਿੱਗ ਬੈਂਗ' ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਕਿਵੇਂ ਬਣਿਆ।

ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ, ਐਡਿਨਬਰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ 8 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਕੋਈ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ। ਉਸਦੀ ਪਰਿਕਲਪਨਾ ਲਈ ਇੱਕ ਕਣ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਅਣਜਾਣ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਅੰਤ ਵਿੱਚ 'ਗੌਡ ਪਾਰਟੀਕਲ' ਕਿਹਾ ਗਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਮਹੱਤਤਾ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ।

ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੰਜ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਲਗਭਗ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਆਖਰਕਾਰ ਹਿਗਜ਼ ਬੋਸੋਨ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਬਹੁ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬੇਮਿਸਾਲ ਵਿਚਾਰ ਹਿਗਜ਼ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਿਆ। ਉਹ ਅਤੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਿਧਾਂਤਕਾਰ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ 2013 ਦੇ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੇ ਇੱਕਲੇ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਸਨ।

ਪੀਟਰ ਵੇਅਰ ਹਿਗਸ ਦਾ ਜਨਮ 29 ਮਈ, 1929 ਨੂੰ ਨਿਊਕੈਸਲ ਓਨ ਟਾਇਨ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪਰਿਵਾਰ ਅਕਸਰ ਚਲੇ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਬ੍ਰੌਡਕਾਸਟਿੰਗ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ (ਬੀਬੀਸੀ) ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਊਂਡ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਸਨ। ਹਿਗਜ਼ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ ਪਰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਸਿਧਾਂਤਕ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਲਿਆ। ਉਹ ਕਿੰਗਜ਼ ਕਾਲਜ ਲੰਡਨ ਤੋਂ 1954 ਵਿੱਚ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਪੀਐਚਡੀ ਸਮੇਤ ਤਿੰਨ ਡਿਗਰੀਆਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਡਿਨਬਰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਉਹ 1996 ਵਿੱਚ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਇਆ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.