ETV Bharat / international

ਚਿਲੀ ਜੰਗਲ ਅੱਗ ਮਾਮਲਾ: ਵਲੰਟੀਅਰ ਫਾਇਰਫਾਈਟਰ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਜੰਗਲਾਤ ਅਧਿਕਾਰੀ 'ਤੇ ਅੱਗ ਲਗਾੳਣ ਦਾ ਦੋਸ਼, 137 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੋਈ ਸੀ ਮੌਤ - forest fire in Chile

ਕੇਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਵਕੀਲ ਓਸਵਾਲਡੋ ਓਸੈਂਡੋਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੁੱਖ ਸ਼ੱਕੀ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸਕੋ ਮੋਨਡਾਕਾ ਹੈ, ਜੋ ਵਲਪਾਰਾਈਸੋ ਵਿੱਚ ਇੱਕ 22 ਸਾਲਾ ਵਾਲੰਟੀਅਰ ਫਾਇਰਫਾਈਟਰ ਹੈ। ਉਸ 'ਤੇ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੱਗ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ, ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੋਂਡਕਾ ਦੀ ਗੱਡੀ ਵਿਚ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਲਪਟਾਂ ਅਤੇ ਪਟਾਕੇ ਪਏ ਮਿਲੇ ਸਨ।

forest fire in Vina del Mar, Chile
forest fire in Vina del Mar, Chile (ETV BHARAT)
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : May 26, 2024, 11:50 AM IST

ਸੈਂਟੀਆਗੋ: ਚਿਲੀ ਦੇ ਇੱਕ ਜੱਜ ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਵੈਸੇਵੀ ਫਾਇਰ ਫਾਈਟਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਜੰਗਲਾਤ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੂੰ ਵਲਪਾਰਾਈਸੋ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੰਗਲ ਦੀ ਅੱਗ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲੈਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ 137 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ 16,000 ਲੋਕ ਬੇਘਰ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।

ਵਾਲਪੇਰਾਈਸੋ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਇਆ ਕਿ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਦੋ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ 180 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੇਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਵਕੀਲ, ਓਸਵਾਲਡੋ ਓਸੈਂਡੋਨ, ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੁੱਖ ਸ਼ੱਕੀ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸਕੋ ਮੋਨਡਾਕਾ ਹੈ, ਜੋ ਵਾਲਪਾਰਾਈਸੋ ਵਿੱਚ ਇੱਕ 22 ਸਾਲਾ ਵਾਲੰਟੀਅਰ ਫਾਇਰ ਫਾਈਟਰ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੱਗ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੋਂਡਕਾ ਦੀ ਗੱਡੀ 'ਚ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਲਪਟਾਂ ਅਤੇ ਪਟਾਕੇ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ।

ਦੂਜੇ ਸ਼ੱਕੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਫ੍ਰੈਂਕੋ ਪਿੰਟੋ ਵਜੋਂ ਹੋਈ ਹੈ, ਜੋ ਨੈਸ਼ਨਲ ਫੋਰੈਸਟ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸੀ। ਉਸ 'ਤੇ ਅਪਰਾਧ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ। ਵਾਲਪੇਰਾਇਸੋ ਦੇ ਖੇਤਰੀ ਵਕੀਲ, ਕਲਾਉਡੀਆ ਪੇਰੀਵੈਨਸਿਚ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਾਂਚਕਰਤਾਵਾਂ ਕੋਲ ਸਬੂਤ ਹਨ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਵਿਅਕਤੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ ਸਨ ਜਦੋਂ ਮੌਸਮ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਕਾਫ਼ੀ ਸਨ।

ਸਰਕਾਰੀ ਵਕੀਲਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੋਂਡਕਾ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅੱਗ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਹੋਰ ਕੰਮ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਆਰਥਿਕ ਉਦੇਸ਼ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।

ਵਾਲਪੇਰਾਇਸੋ ਫਾਇਰ ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਦੇ ਕਮਾਂਡਰ ਵਿਸੇਂਟ ਮੈਗਜੀਓਲੋ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਅਸੀਂ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਨਿਰਾਸ਼ ਹਾਂ।" ਮੈਗਜੀਓਲੋ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਇਕ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਘਟਨਾ ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਫਾਇਰ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਉਸਨੇ ਟੀਵੀਐਨ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ਕਿ ਅਸੀਂ ਪਿਛਲੇ ਕਰੀਬ 170 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾ ਰਹੇ ਹਾਂ।

ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਕ੍ਰਿਸ਼ਚੀਅਨ ਲਿਟਲ ਨੇ ਸਾਬਕਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਨਜ਼ਰਬੰਦੀ ਨੂੰ ਏਜੰਸੀ ਲਈ ਦੁਖਦਾਈ ਦੱਸਿਆ। ਅੱਗ ਬੁਝਾਊ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਜੰਗਲਾਤ ਏਜੰਸੀ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਭਰਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਕਰਨਗੇ।

ਮੇਗਾਫਾਇਰ 2 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਚਿਲੀ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਲਾਗੋ ਪੇਨਯੁਲਾਸ ਕੁਦਰਤ ਰਿਜ਼ਰਵ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਅਤੇ 10,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਸਮੇਤ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਕਈ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ। 27 ਫਰਵਰੀ, 2010 ਨੂੰ 8.8 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ 500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਚਿਲੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਭੈੜੀ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਸੈਂਟੀਆਗੋ: ਚਿਲੀ ਦੇ ਇੱਕ ਜੱਜ ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਵੈਸੇਵੀ ਫਾਇਰ ਫਾਈਟਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਜੰਗਲਾਤ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੂੰ ਵਲਪਾਰਾਈਸੋ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੰਗਲ ਦੀ ਅੱਗ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲੈਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ 137 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ 16,000 ਲੋਕ ਬੇਘਰ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।

ਵਾਲਪੇਰਾਈਸੋ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਇਆ ਕਿ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਦੋ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ 180 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੇਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਵਕੀਲ, ਓਸਵਾਲਡੋ ਓਸੈਂਡੋਨ, ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੁੱਖ ਸ਼ੱਕੀ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸਕੋ ਮੋਨਡਾਕਾ ਹੈ, ਜੋ ਵਾਲਪਾਰਾਈਸੋ ਵਿੱਚ ਇੱਕ 22 ਸਾਲਾ ਵਾਲੰਟੀਅਰ ਫਾਇਰ ਫਾਈਟਰ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੱਗ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੋਂਡਕਾ ਦੀ ਗੱਡੀ 'ਚ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਲਪਟਾਂ ਅਤੇ ਪਟਾਕੇ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ।

ਦੂਜੇ ਸ਼ੱਕੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਫ੍ਰੈਂਕੋ ਪਿੰਟੋ ਵਜੋਂ ਹੋਈ ਹੈ, ਜੋ ਨੈਸ਼ਨਲ ਫੋਰੈਸਟ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸੀ। ਉਸ 'ਤੇ ਅਪਰਾਧ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ। ਵਾਲਪੇਰਾਇਸੋ ਦੇ ਖੇਤਰੀ ਵਕੀਲ, ਕਲਾਉਡੀਆ ਪੇਰੀਵੈਨਸਿਚ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਾਂਚਕਰਤਾਵਾਂ ਕੋਲ ਸਬੂਤ ਹਨ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਵਿਅਕਤੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ ਸਨ ਜਦੋਂ ਮੌਸਮ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਕਾਫ਼ੀ ਸਨ।

ਸਰਕਾਰੀ ਵਕੀਲਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੋਂਡਕਾ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅੱਗ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਹੋਰ ਕੰਮ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਆਰਥਿਕ ਉਦੇਸ਼ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।

ਵਾਲਪੇਰਾਇਸੋ ਫਾਇਰ ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਦੇ ਕਮਾਂਡਰ ਵਿਸੇਂਟ ਮੈਗਜੀਓਲੋ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਅਸੀਂ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਨਿਰਾਸ਼ ਹਾਂ।" ਮੈਗਜੀਓਲੋ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਇਕ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਘਟਨਾ ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਫਾਇਰ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਉਸਨੇ ਟੀਵੀਐਨ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ਕਿ ਅਸੀਂ ਪਿਛਲੇ ਕਰੀਬ 170 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾ ਰਹੇ ਹਾਂ।

ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਕ੍ਰਿਸ਼ਚੀਅਨ ਲਿਟਲ ਨੇ ਸਾਬਕਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਨਜ਼ਰਬੰਦੀ ਨੂੰ ਏਜੰਸੀ ਲਈ ਦੁਖਦਾਈ ਦੱਸਿਆ। ਅੱਗ ਬੁਝਾਊ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਜੰਗਲਾਤ ਏਜੰਸੀ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਭਰਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਕਰਨਗੇ।

ਮੇਗਾਫਾਇਰ 2 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਚਿਲੀ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਲਾਗੋ ਪੇਨਯੁਲਾਸ ਕੁਦਰਤ ਰਿਜ਼ਰਵ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਅਤੇ 10,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਸਮੇਤ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਕਈ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ। 27 ਫਰਵਰੀ, 2010 ਨੂੰ 8.8 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ 500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਚਿਲੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਭੈੜੀ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.