ETV Bharat / international

ਕੀ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗਰੁੱਪ 'ਚੋਂ ਕੈਨੇਡਾ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢੇਗਾ ਅਮਰੀਕਾ, ਜਾਣੋ ਭਾਰਤ ਲਈ ਕਿਉਂ ਹੈ ਖਾਸ - CANADA REMOVAL FROM FIVE EYES

ਕੀ ਅਮਰੀਕਾ ਕੈਨੇਡਾ ਨੂੰ ਫਾਈਵ ਆਈਜ਼ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰੇਗਾ? ਟਰੰਪ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਨੇ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

CANADA REMOVAL FROM FIVE EYES
ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ (AP)
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Feb 26, 2025, 10:59 AM IST

ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ: ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਦੇ ਇੱਕ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵੱਲੋਂ ਕੈਨੇਡਾ ਨੂੰ ਫਾਈਵ ਆਈਜ਼ ਖੁਫੀਆ-ਸ਼ੇਅਰਿੰਗ ਨੈੱਟਵਰਕ ਤੋਂ ਕੱਢਣ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ 'ਤੇ ਟਰੰਪ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਪੀਟਰ ਨਵਾਰੋ ਕੈਨੇਡਾ ਨੂੰ ਗਠਜੋੜ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਫਾਈਨੈਂਸ਼ੀਅਲ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਨਵਾਰੋ ਨੇ ਕੈਨੇਡਾ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਇਹ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਟਰੰਪ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਦਾ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਐਫਟੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਨਵਾਰੋ ਕੋਲ ਓਵਲ ਦਫਤਰ ਤੱਕ 'ਆਸਾਨ ਪਹੁੰਚ' ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਟਰੰਪ, ਜਿਸ ਨੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਨੂੰ ਸਖਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦਿਖਾਈ ਹੈ, ਤੋਂ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਦਰਾਮਦਾਂ 'ਤੇ 25% ਟੈਰਿਫ ਨੂੰ ਮੁੜ ਲਾਗੂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਆਰਜ਼ੀ ਛੋਟ 4 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

"ਰਲੇਵੇਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਅਸਲ ਹੈ..."

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ, ਜੋ 9 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਅਹੁਦਾ ਛੱਡ ਦੇਣਗੇ, ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਟਰੰਪ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਮੰਨਿਆ ਹੈ ਕਿ ਰਲੇਵੇਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਅਸਲ ਹੈ। ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡਾ ਨੂੰ 51ਵਾਂ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਜ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਟਰੰਪ ਦੀ ਧਮਕੀ ਨੂੰ ‘ਅਸਲ ਗੱਲ’ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਦੀ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਨਵਾਰੋ ਦੇ ਕੈਨੇਡਾ ਨੂੰ ਫਾਈਵ ਆਈਜ਼ ਨੈਟਵਰਕ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਕੀ ਹੈ ਦ ਫਾਈਵ ਆਈਜ਼ ?

ਦ ਫਾਈਵ ਆਈਜ਼, ਇੱਕ ਦਹਾਕਿਆਂ ਪੁਰਾਣਾ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਖੁਫੀਆ-ਸ਼ੇਅਰਿੰਗ ਗੱਠਜੋੜ, ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਸਫਲ ਖੁਫੀਆ ਸਹਿਯੋਗ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਣਾਈ ਗਈ, ਗੱਠਜੋੜ ਆਪਣੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਮਨੁੱਖੀ ਅਤੇ ਸੰਕੇਤ ਬੁੱਧੀ ਸਮੇਤ, ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਖੁਫੀਆ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸੀਆਈਏ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਨੈਟਵਰਕ ਨਾਲ ਜਾਣੂ ਮਾਹਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੈਨੇਡਾ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਨਾਲ ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਨੂੰ ਅਸਥਿਰ ਕਰਨ ਦਾ ਜੋਖਮ ਹੋਵੇਗਾ।

ਸਾਬਕਾ ਸੀਆਈਏ ਅਧਿਕਾਰੀ ਡੇਨਿਸ ਵਾਈਲਡਰ ਨੇ ਫਾਈਵ ਆਈਜ਼ ਗਠਜੋੜ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਨ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ। ਉਸ ਨੇ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਹਾਕਿਆਂ ਪੁਰਾਣੀ ਸਮਝ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਘਨ ਨੂੰ ਮਾਸਕੋ, ਬੀਜਿੰਗ, ਤਹਿਰਾਨ ਅਤੇ ਪਿਓਂਗਯਾਂਗ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਖੁਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਣਨੀਤਕ ਸਟੀਵ ਬੈਨਨ ਸਣੇ ਕੁਝ ਆਲੋਚਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਨੂੰ ਨੈੱਟਵਰਕ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਉਲਟ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੋ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰੇਗਾ। ਬੈਨਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਆਪਣੇ ਭਾਰ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਫੌਜੀ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ: ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਦੇ ਇੱਕ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵੱਲੋਂ ਕੈਨੇਡਾ ਨੂੰ ਫਾਈਵ ਆਈਜ਼ ਖੁਫੀਆ-ਸ਼ੇਅਰਿੰਗ ਨੈੱਟਵਰਕ ਤੋਂ ਕੱਢਣ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ 'ਤੇ ਟਰੰਪ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਪੀਟਰ ਨਵਾਰੋ ਕੈਨੇਡਾ ਨੂੰ ਗਠਜੋੜ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਫਾਈਨੈਂਸ਼ੀਅਲ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਨਵਾਰੋ ਨੇ ਕੈਨੇਡਾ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਇਹ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਟਰੰਪ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਦਾ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਐਫਟੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਨਵਾਰੋ ਕੋਲ ਓਵਲ ਦਫਤਰ ਤੱਕ 'ਆਸਾਨ ਪਹੁੰਚ' ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਟਰੰਪ, ਜਿਸ ਨੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਨੂੰ ਸਖਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦਿਖਾਈ ਹੈ, ਤੋਂ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਦਰਾਮਦਾਂ 'ਤੇ 25% ਟੈਰਿਫ ਨੂੰ ਮੁੜ ਲਾਗੂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਆਰਜ਼ੀ ਛੋਟ 4 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

"ਰਲੇਵੇਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਅਸਲ ਹੈ..."

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ, ਜੋ 9 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਅਹੁਦਾ ਛੱਡ ਦੇਣਗੇ, ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਟਰੰਪ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਮੰਨਿਆ ਹੈ ਕਿ ਰਲੇਵੇਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਅਸਲ ਹੈ। ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡਾ ਨੂੰ 51ਵਾਂ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਜ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਟਰੰਪ ਦੀ ਧਮਕੀ ਨੂੰ ‘ਅਸਲ ਗੱਲ’ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਦੀ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਨਵਾਰੋ ਦੇ ਕੈਨੇਡਾ ਨੂੰ ਫਾਈਵ ਆਈਜ਼ ਨੈਟਵਰਕ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਕੀ ਹੈ ਦ ਫਾਈਵ ਆਈਜ਼ ?

ਦ ਫਾਈਵ ਆਈਜ਼, ਇੱਕ ਦਹਾਕਿਆਂ ਪੁਰਾਣਾ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਖੁਫੀਆ-ਸ਼ੇਅਰਿੰਗ ਗੱਠਜੋੜ, ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਸਫਲ ਖੁਫੀਆ ਸਹਿਯੋਗ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਣਾਈ ਗਈ, ਗੱਠਜੋੜ ਆਪਣੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਮਨੁੱਖੀ ਅਤੇ ਸੰਕੇਤ ਬੁੱਧੀ ਸਮੇਤ, ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਖੁਫੀਆ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸੀਆਈਏ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਨੈਟਵਰਕ ਨਾਲ ਜਾਣੂ ਮਾਹਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੈਨੇਡਾ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਨਾਲ ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਨੂੰ ਅਸਥਿਰ ਕਰਨ ਦਾ ਜੋਖਮ ਹੋਵੇਗਾ।

ਸਾਬਕਾ ਸੀਆਈਏ ਅਧਿਕਾਰੀ ਡੇਨਿਸ ਵਾਈਲਡਰ ਨੇ ਫਾਈਵ ਆਈਜ਼ ਗਠਜੋੜ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਨ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ। ਉਸ ਨੇ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਹਾਕਿਆਂ ਪੁਰਾਣੀ ਸਮਝ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਘਨ ਨੂੰ ਮਾਸਕੋ, ਬੀਜਿੰਗ, ਤਹਿਰਾਨ ਅਤੇ ਪਿਓਂਗਯਾਂਗ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਖੁਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਣਨੀਤਕ ਸਟੀਵ ਬੈਨਨ ਸਣੇ ਕੁਝ ਆਲੋਚਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਨੂੰ ਨੈੱਟਵਰਕ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਉਲਟ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੋ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰੇਗਾ। ਬੈਨਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਆਪਣੇ ਭਾਰ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਫੌਜੀ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.