ETV Bharat / health

ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹੜਾ ਤੇਲ ਸਭ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰ ਹੈ? ਜਾਣ ਲਿਆ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ - Best Cooking Oil

author img

By ETV Bharat Health Team

Published : Sep 13, 2024, 8:11 PM IST

Best Cooking Oil: ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ। ਤੇਲ ਤੋਂ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਚੰਗਾ ਅਤੇ ਸਵਾਦਿਸ਼ਟ ਭੋਜਨ ਪਕਾਉਣਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਹੜਾ ਤੇਲ ਸਿਹਤ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿੰਨੀ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

Best Cooking Oil
Best Cooking Oil (Getty Images)

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਵੱਲ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਕੀ ਖਾਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਨਹੀਂ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਹਰ ਇੱਕ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਗੱਲ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਾਫੀ ਉਲਝਣ 'ਚ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਹੜਾ ਤੇਲ ਖਾਣ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਹੈ, ਕਿਹੜਾ ਤੇਲ ਖਾਣਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਹੀ ਤੇਲ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ

ਕਿਹੜਾ ਤੇਲ ਸਿਹਤ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ?: ਆਯੁਰਵੇਦ ਡਾਕਟਰ ਅੰਕਿਤ ਨਾਮਦੇਵ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਤੇਲ ਸ਼ਬਦ ਤਿਲ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਤਿਲ ਦਾ ਤੇਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਸੀ, ਜੋ ਖਾਣ ਲਈ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸੇ ਤੋਂ ਇਸ ਪਦਾਰਥ ਨੂੰ ਇਹ ਨਾਮ ਮਿਲਿਆ। ਤਿਲ ਦਾ ਤੇਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਕਾਉਣ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਕਿਹੜਾ ਤੇਲ ਕਿਸ ਰੋਗ ਲਈ?: ਡਾ: ਅੰਕਿਤ ਨਾਮਦੇਵ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਨੁਸਾਰ, ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਤਿਲ ਦਾ ਤੇਲ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਾਹਰੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਠੀਆ ਵਿੱਚ ਤਿਲ ਦੇ ਤੇਲ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵਰਗਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਖੰਘ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਰੀਅਲ ਦਾ ਤੇਲ ਪਿਤ ਰੋਗ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ।

ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਨੁਸਾਰ ਤੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ: ਗਰਮ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭੂਮੱਧ ਰੇਖਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਦੇ ਖੇਤਰ, ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਅਤੇ ਗਰਮੀ ਬਹੁਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉੱਥੇ ਨਾਰੀਅਲ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਰਾਜਸਥਾਨ ਆਦਿ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਿਲਾਂ ਦਾ ਤੇਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਹਿਮਾਚਲ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਖੇਤਰ ਅਨੁਸਾਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਕਿਹੜਾ ਤੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ?: ਆਯੁਰਵੈਦ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਅੰਕਿਤ ਨਾਮਦੇਵ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਹੜੇ ਤੇਲ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਨਕਲੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਤੇਲ ਜਾਂ ਪਾਮ ਆਇਲ ਦੀ ਵਰਤੋ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਿਹਤ ਲਈ ਚੰਗੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਸਾਡੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਕਾਫ਼ੀ ਢਿੱਲੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਤੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜਿਗਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦਾ ਤੇਲ: ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦਾ ਤੇਲ ਸਿਹਤ ਲਈ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦਾ ਤੇਲ ਚੰਗਾ ਹੈ। ਖੋਜ ਮੁਤਾਬਕ, ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦਾ ਤੇਲ ਦਿਲ ਆਦਿ ਲਈ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦੂਜੇ ਤੇਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਵੀ ਤੇਲ ਲਓ, ਉਸ ਨੂੰ ਉਚਿਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਲਓ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤੇਲ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਉਚਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਵੱਲ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਕੀ ਖਾਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਨਹੀਂ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਹਰ ਇੱਕ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਗੱਲ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਾਫੀ ਉਲਝਣ 'ਚ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਹੜਾ ਤੇਲ ਖਾਣ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਹੈ, ਕਿਹੜਾ ਤੇਲ ਖਾਣਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਹੀ ਤੇਲ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ

ਕਿਹੜਾ ਤੇਲ ਸਿਹਤ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ?: ਆਯੁਰਵੇਦ ਡਾਕਟਰ ਅੰਕਿਤ ਨਾਮਦੇਵ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਤੇਲ ਸ਼ਬਦ ਤਿਲ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਤਿਲ ਦਾ ਤੇਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਸੀ, ਜੋ ਖਾਣ ਲਈ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸੇ ਤੋਂ ਇਸ ਪਦਾਰਥ ਨੂੰ ਇਹ ਨਾਮ ਮਿਲਿਆ। ਤਿਲ ਦਾ ਤੇਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਕਾਉਣ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਕਿਹੜਾ ਤੇਲ ਕਿਸ ਰੋਗ ਲਈ?: ਡਾ: ਅੰਕਿਤ ਨਾਮਦੇਵ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਨੁਸਾਰ, ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਤਿਲ ਦਾ ਤੇਲ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਾਹਰੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਠੀਆ ਵਿੱਚ ਤਿਲ ਦੇ ਤੇਲ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵਰਗਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਖੰਘ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਰੀਅਲ ਦਾ ਤੇਲ ਪਿਤ ਰੋਗ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ।

ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਨੁਸਾਰ ਤੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ: ਗਰਮ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭੂਮੱਧ ਰੇਖਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਦੇ ਖੇਤਰ, ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਅਤੇ ਗਰਮੀ ਬਹੁਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉੱਥੇ ਨਾਰੀਅਲ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਰਾਜਸਥਾਨ ਆਦਿ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਿਲਾਂ ਦਾ ਤੇਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਹਿਮਾਚਲ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਖੇਤਰ ਅਨੁਸਾਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਕਿਹੜਾ ਤੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ?: ਆਯੁਰਵੈਦ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਅੰਕਿਤ ਨਾਮਦੇਵ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਹੜੇ ਤੇਲ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਨਕਲੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਤੇਲ ਜਾਂ ਪਾਮ ਆਇਲ ਦੀ ਵਰਤੋ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਿਹਤ ਲਈ ਚੰਗੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਸਾਡੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਕਾਫ਼ੀ ਢਿੱਲੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਤੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜਿਗਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦਾ ਤੇਲ: ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦਾ ਤੇਲ ਸਿਹਤ ਲਈ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦਾ ਤੇਲ ਚੰਗਾ ਹੈ। ਖੋਜ ਮੁਤਾਬਕ, ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦਾ ਤੇਲ ਦਿਲ ਆਦਿ ਲਈ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦੂਜੇ ਤੇਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਵੀ ਤੇਲ ਲਓ, ਉਸ ਨੂੰ ਉਚਿਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਲਓ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤੇਲ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਉਚਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.