ETV Bharat / health

ਇਨਸਾਨੀ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਦੀ ਜਾਂਚ; ਖੋਜ 'ਚ ਹੋਇਆ ਖੁਲਾਸਾ, ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਕਣ ਬਣਾਉਂਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਪਲੇਕਸ

Traffic Pollution Cause Brain : ਇਹ ਸਭ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਮਨੁੱਖੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਨਵੀਂ ਖੋਜ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਪਲੇਕਸ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਪੜ੍ਹੋ ਪੂਰੀ ਖ਼ਬਰ...

Traffic Pollution Cause Of Alzheimer's In Brain
Traffic Pollution Cause Of Alzheimer's In Brain
author img

By IANS

Published : Feb 25, 2024, 2:08 PM IST

ਨਿਊਯਾਰਕ : ਇਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਐਮੀਲੋਇਡ ਪਲੇਕਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨਿਊਰੋਲੋਜੀ ਦੇ ਔਨਲਾਈਨ ਅੰਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਅਧਿਐਨ, ਇਹ ਸਾਬਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਐਮੀਲੋਇਡ ਪਲੇਕਸ (ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਪਰਤਾਂ) ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਇਨਸਾਨੀ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਦੀ ਜਾਂਚ: ਜਾਰਜੀਆ, ਯੂਐਸ ਵਿੱਚ ਐਮੋਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ 224 ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜੋ ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ 'ਤੇ ਹੋਰ ਖੋਜ ਲਈ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਦਿਮਾਗ ਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ। ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਔਸਤਨ 76 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੌਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਅਟਲਾਂਟਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਪਤਿਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਐਕਸਪੋਜਰ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ। ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਐਕਸਪੋਜਰ ਦਾ ਔਸਤ ਪੱਧਰ 1.32 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ ਅਤੇ ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 1.35 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ ਸੀ।

ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਫਿਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਐਕਸਪੋਜਰ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਮਾਪ ਨਾਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਮੌਤ ਤੋਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਐਮੀਲੋਇਡ ਪਲੇਕਸ ਦੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਸੀ।

ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਕਣ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਕਰਦੇ ਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ: ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ PM2.5 ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਐਕਸਪੋਜਰ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਪਲੇਕ ਦੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਲਗਭਗ ਦੁੱਗਣੀ ਸੀ, ਜਦਕਿ ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਐਕਸਪੋਜਰ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 87 ਫੀਸਦੀ ਸੀ। ਐਮੋਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਐਂਕੇ ਹਿਊਲਜ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਇਹ ਨਤੀਜੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੇ ਸਬੂਤਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਵਾਜਾਈ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਕਣ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਐਮੀਲੋਇਡ ਪਲੇਕਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਿੰਕ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੀ ਵਿਧੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਹੋਰ ਖੋਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।'

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਕੀ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਮੁੱਖ ਜੀਨ ਰੂਪ, APOE E4, ਦਾ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧਾਂ 'ਤੇ ਕੋਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਸਬੰਧ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਨਾਂ ਜੀਨ ਦੇ ਰੂਪਾਂ ਦੇ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਦੇ ਲੱਛਣ ਨਹੀਂ ਸਨ।

ਹਿਊਲਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ, "ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਕਾਰਕ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਉਹਨਾਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਲਈ ਇੱਕ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲਾ ਕਾਰਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਦੁਆਰਾ ਵਿਆਖਿਆ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ।"

ਨਿਊਯਾਰਕ : ਇਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਐਮੀਲੋਇਡ ਪਲੇਕਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨਿਊਰੋਲੋਜੀ ਦੇ ਔਨਲਾਈਨ ਅੰਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਅਧਿਐਨ, ਇਹ ਸਾਬਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਐਮੀਲੋਇਡ ਪਲੇਕਸ (ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਪਰਤਾਂ) ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਇਨਸਾਨੀ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਦੀ ਜਾਂਚ: ਜਾਰਜੀਆ, ਯੂਐਸ ਵਿੱਚ ਐਮੋਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ 224 ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜੋ ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ 'ਤੇ ਹੋਰ ਖੋਜ ਲਈ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਦਿਮਾਗ ਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ। ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਔਸਤਨ 76 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੌਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਅਟਲਾਂਟਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਪਤਿਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਐਕਸਪੋਜਰ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ। ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਐਕਸਪੋਜਰ ਦਾ ਔਸਤ ਪੱਧਰ 1.32 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ ਅਤੇ ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 1.35 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ ਸੀ।

ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਫਿਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਐਕਸਪੋਜਰ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਮਾਪ ਨਾਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਮੌਤ ਤੋਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਐਮੀਲੋਇਡ ਪਲੇਕਸ ਦੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਸੀ।

ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਕਣ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਕਰਦੇ ਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ: ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ PM2.5 ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਐਕਸਪੋਜਰ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਪਲੇਕ ਦੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਲਗਭਗ ਦੁੱਗਣੀ ਸੀ, ਜਦਕਿ ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਐਕਸਪੋਜਰ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 87 ਫੀਸਦੀ ਸੀ। ਐਮੋਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਐਂਕੇ ਹਿਊਲਜ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਇਹ ਨਤੀਜੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੇ ਸਬੂਤਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਵਾਜਾਈ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਕਣ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਐਮੀਲੋਇਡ ਪਲੇਕਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਿੰਕ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੀ ਵਿਧੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਹੋਰ ਖੋਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।'

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਕੀ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਮੁੱਖ ਜੀਨ ਰੂਪ, APOE E4, ਦਾ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧਾਂ 'ਤੇ ਕੋਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਸਬੰਧ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਨਾਂ ਜੀਨ ਦੇ ਰੂਪਾਂ ਦੇ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਦੇ ਲੱਛਣ ਨਹੀਂ ਸਨ।

ਹਿਊਲਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ, "ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਕਾਰਕ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਉਹਨਾਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਲਈ ਇੱਕ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲਾ ਕਾਰਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਦੁਆਰਾ ਵਿਆਖਿਆ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ।"

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.