ETV Bharat / health

ਤੁਹਾਡੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਬਣਨ ਦੇ ਸੁਪਨੇ 'ਚ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ ਰੁਕਾਵਟ, ਜਾਣੋ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸਰੀਰ 'ਚ ਕਿਹੜੇ ਲੱਛਣ ਆਉਂਦੇ ਨੇ ਨਜ਼ਰ?

ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਗਰਭਅਵਸਥਾ 'ਚ ਰੁਕਾਵਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ।

WHAT IS ENDOMETRIOSIS
WHAT IS ENDOMETRIOSIS (Getty Images)
author img

By ETV Bharat Health Team

Published : 16 hours ago

ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਲੋਕ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਹੈ, ਜੋ ਔਰਤਾਂ 'ਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੀਰੀਅਡਸ ਆਉਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪੀਰੀਅਡਸ ਨਾ ਆਉਣਾ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਪੀਰੀਅਡਸ ਨਾ ਆਉਣ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅੰਡਕੋਸ਼ 'ਚ ਕੈਂਸਰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਲੱਛਣ ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਦੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਕੀ ਹੈ?

ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਉਦੋਂ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਗਰੱਭਾਸ਼ਯ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਰੀਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਅਲ ਟਿਸ਼ੂ (ਗਰੱਭਾਸ਼ਯ ਦਾ ਟਿਸ਼ੂ) ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਟਿਸ਼ੂ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਦਾਗ ਟਿਸ਼ੂ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਂਝਪਨ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਸੋਸਾਇਟੀ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 25 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ ਅੱਜ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਹਨ। ਇਹ ਰੋਗ 18 ਤੋਂ 35 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸੰਯੁਕਤ ਉਪਜ਼ਿਲਾ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਪੈਥੋਲੋਜਿਸਟ ਡਾ: ਵਿਕਾਸ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਡਾਕਟਰ ਵਿਕਾਸ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਅਲ ਟਿਸ਼ੂ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੇ ਬਾਹਰ ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਅਸਹਿਣਸ਼ੀਲ ਦਰਦ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਰ ਪੀਰੀਅਡਸ ਨਾਲ ਸੰਘਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਟਿਸ਼ੂ ਨੂੰ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਅਤੇ ਇਹ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਸ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।-ਸੰਯੁਕਤ ਉਪਜ਼ਿਲਾ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਪੈਥੋਲੋਜਿਸਟ ਡਾ: ਵਿਕਾਸ ਕੁਮਾਰ

ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਦੇ ਲੱਛਣ

ਇਸ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਔਰਤ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੀਰੀਅਡਜ਼ ਦੌਰਾਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਾਗ ਟਿਸ਼ੂ ਬਣਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਬਾਅਦ 'ਚ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪੀਰੀਅਡਸ ਨਾ ਆਉਣਾ ਵੀ ਇਸਦਾ ਇੱਕ ਲੱਛਣ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਔਰਤ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈ ਕੇ ਪੈਥੋਲੋਜਿਸਟ ਤੋਂ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਦਾ ਇਲਾਜ

ਜੇਕਰ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਫੜ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਸਰਜਰੀ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਪਤਾ ਨਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਲੋਕ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਹੈ, ਜੋ ਔਰਤਾਂ 'ਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੀਰੀਅਡਸ ਆਉਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪੀਰੀਅਡਸ ਨਾ ਆਉਣਾ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਪੀਰੀਅਡਸ ਨਾ ਆਉਣ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅੰਡਕੋਸ਼ 'ਚ ਕੈਂਸਰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਲੱਛਣ ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਦੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਕੀ ਹੈ?

ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਉਦੋਂ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਗਰੱਭਾਸ਼ਯ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਰੀਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਅਲ ਟਿਸ਼ੂ (ਗਰੱਭਾਸ਼ਯ ਦਾ ਟਿਸ਼ੂ) ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਟਿਸ਼ੂ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਦਾਗ ਟਿਸ਼ੂ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਂਝਪਨ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਸੋਸਾਇਟੀ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 25 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ ਅੱਜ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਹਨ। ਇਹ ਰੋਗ 18 ਤੋਂ 35 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸੰਯੁਕਤ ਉਪਜ਼ਿਲਾ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਪੈਥੋਲੋਜਿਸਟ ਡਾ: ਵਿਕਾਸ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਡਾਕਟਰ ਵਿਕਾਸ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਅਲ ਟਿਸ਼ੂ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੇ ਬਾਹਰ ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਅਸਹਿਣਸ਼ੀਲ ਦਰਦ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਰ ਪੀਰੀਅਡਸ ਨਾਲ ਸੰਘਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਟਿਸ਼ੂ ਨੂੰ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਅਤੇ ਇਹ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਸ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।-ਸੰਯੁਕਤ ਉਪਜ਼ਿਲਾ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਪੈਥੋਲੋਜਿਸਟ ਡਾ: ਵਿਕਾਸ ਕੁਮਾਰ

ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਦੇ ਲੱਛਣ

ਇਸ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਔਰਤ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੀਰੀਅਡਜ਼ ਦੌਰਾਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਾਗ ਟਿਸ਼ੂ ਬਣਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਬਾਅਦ 'ਚ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪੀਰੀਅਡਸ ਨਾ ਆਉਣਾ ਵੀ ਇਸਦਾ ਇੱਕ ਲੱਛਣ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਔਰਤ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈ ਕੇ ਪੈਥੋਲੋਜਿਸਟ ਤੋਂ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਦਾ ਇਲਾਜ

ਜੇਕਰ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਫੜ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਸਰਜਰੀ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਪਤਾ ਨਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.