ETV Bharat / health

ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਇਹ ਨਿਸ਼ਾਨ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ ਜਾਂ ਫਿਰ ਕੈਂਸਰ ਦਾ, ਜਾਣ ਲਓ ਡਾਕਟਰ ਦਾ ਕੀ ਕਹਿਣਾ ਹੈ - CAUSES OF LUMPS ON THE SKIN

ਜੇ ਤੁਹਾਡੀ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਇੱਕ ਗੰਢ ਹੈ ਜੋ ਆਕਾਰ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਲਾਲ ਜਾਂ ਸੁੱਜ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ।

CAUSES OF LUMPS ON THE SKIN
CAUSES OF LUMPS ON THE SKIN (Getty Images)
author img

By ETV Bharat Health Team

Published : Dec 10, 2024, 2:14 PM IST

ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਗੰਢ ਜਾਂ ਝੁਰੜੀਆਂ ਇੱਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਗੰਢ ਅਸਾਧਾਰਨ ਜਾਪਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ।

ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਗੰਢਾਂ ਅਤੇ ਝੁਰੜੀਆਂ

ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਗ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀ ਹੈ ਬਲਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਵੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਚਿੰਨ੍ਹ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਗੰਢ ਜਾਂ ਝੁਰੜੀਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਠੜੀ ਜਾਂ ਬਲਜ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਚਿੰਤਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਚਮੜੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਆਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕਿਹੜੀਆਂ ਅਤੇ ਕਿਸ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਗੰਢਾਂ ਆਮ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲ ਤੁਰੰਤ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਗੰਢਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ

ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਝੁਰੜੀਆਂ ਜਾਂ ਗੰਢਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਛੋਟੇ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਕਿਸੇ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਚਮੜੀ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਸੂਰਜ ਭਾਰਤੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਗੰਢ ਅਕਸਰ ਸੋਜ, ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ, ਚਰਬੀ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਜਾਂ ਸਿਸਟ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਗੰਢਾਂ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੱਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦਕਿ ਕੁਝ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।-ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਚਮੜੀ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਸੂਰਜ ਭਾਰਤੀ

ਇਹ ਲੱਛਣ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦੇ ਸਕਦੇ

ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਗੰਢਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਗਠੜੀਆਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ, ਰੰਗ, ਆਕਾਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਗੰਢਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਮਾਸ ਦੇ ਗੰਢ ਜਾਂ ਚਰਬੀ ਦੇ ਗੰਢ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਗੰਢ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਚਮੜੀ ਦਾ ਰੰਗ ਬਦਲ ਕੇ ਲਾਲ, ਬੈਂਗਣੀ ਜਾਂ ਗੂੜ੍ਹਾ ਹੋਣ ਲੱਗ ਜਾਵੇ, ਤੇਜ਼ ਦਰਦ ਹੋਵੇ, ਗੰਢ ਦਾ ਆਕਾਰ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਉਸ 'ਚੋਂ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਨਿਕਲ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ 'ਚ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਸੰਕਰਮਣ ਜਾਂ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਲੱਛਣ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਗੰਢਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ

ਗੰਢਾਂ ਦੇ ਕੁਝ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੇਖੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰਨ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-

ਐਲਰਜੀ ਜਾਂ ਕੀੜੇ: ਮੱਛਰ ਜਾਂ ਮੱਖੀ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਸੋਜ ਅਤੇ ਲਾਲ ਗੰਢ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਵਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ 'ਚ ਗੰਦਗੀ ਦਾ ਇਕੱਠਾ ਹੋਣਾ: ਵਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਗੰਦਗੀ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਧੱਬੇ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਸਿਸਟ ਜਾਂ ਸਿਸਟਿਕ ਫਿਣਸੀ: ਇਹ ਤਰਲ ਜਾਂ ਪੂਸ ਨਾਲ ਭਰੀਆਂ ਥੈਲੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਹਾਰਮੋਨਲ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਰਦ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਚਮੜੀ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਦਾ ਕੈਂਸਰ: ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਗੰਢ ਨੂੰ ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਲੱਛਣ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਦੁਰਲੱਭ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਚਮੜੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਗੰਢ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਸੱਟ ਜਾਂ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ: ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਗੰਢ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਆਮ ਹੈ।

ਗੰਢਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇ?

ਡਾਕਟਰ ਸੂਰਜ ਭਾਰਤੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਗੰਢਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਜੇਕਰ ਗੰਢ ਆਮ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਥਾਂ 'ਤੇ ਕੋਈ ਦਰਦ ਜਾਂ ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।-ਡਾਕਟਰ ਸੂਰਜ ਭਾਰਤੀ

ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ

ਆਮ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਗੰਢਾਂ ਬਣਨ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਝ ਸਾਧਾਰਨ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤ ਕੇ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ:-

  1. ਸਫਾਈ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ।
  2. ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਸਮੇਂ ਸਨਸਕ੍ਰੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ ਤਾਂਕਿ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਸੂਰਜ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਘੱਟ ਹੋਵੇ।
  3. ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਨਮੀ ਦਿਓ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਖੁਰਾਕ ਲਓ।
  4. ਜਦੋਂ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਛੋਟੀਆਂ ਗੰਢਾਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਛੇੜੋ

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਗੰਢ ਜਾਂ ਝੁਰੜੀਆਂ ਇੱਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਗੰਢ ਅਸਾਧਾਰਨ ਜਾਪਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ।

ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਗੰਢਾਂ ਅਤੇ ਝੁਰੜੀਆਂ

ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਗ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀ ਹੈ ਬਲਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਵੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਚਿੰਨ੍ਹ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਗੰਢ ਜਾਂ ਝੁਰੜੀਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਠੜੀ ਜਾਂ ਬਲਜ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਚਿੰਤਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਚਮੜੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਆਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕਿਹੜੀਆਂ ਅਤੇ ਕਿਸ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਗੰਢਾਂ ਆਮ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲ ਤੁਰੰਤ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਗੰਢਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ

ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਝੁਰੜੀਆਂ ਜਾਂ ਗੰਢਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਛੋਟੇ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਕਿਸੇ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਚਮੜੀ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਸੂਰਜ ਭਾਰਤੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਗੰਢ ਅਕਸਰ ਸੋਜ, ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ, ਚਰਬੀ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਜਾਂ ਸਿਸਟ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਗੰਢਾਂ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੱਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦਕਿ ਕੁਝ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।-ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਚਮੜੀ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਸੂਰਜ ਭਾਰਤੀ

ਇਹ ਲੱਛਣ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦੇ ਸਕਦੇ

ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਗੰਢਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਗਠੜੀਆਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ, ਰੰਗ, ਆਕਾਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਗੰਢਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਮਾਸ ਦੇ ਗੰਢ ਜਾਂ ਚਰਬੀ ਦੇ ਗੰਢ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਗੰਢ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਚਮੜੀ ਦਾ ਰੰਗ ਬਦਲ ਕੇ ਲਾਲ, ਬੈਂਗਣੀ ਜਾਂ ਗੂੜ੍ਹਾ ਹੋਣ ਲੱਗ ਜਾਵੇ, ਤੇਜ਼ ਦਰਦ ਹੋਵੇ, ਗੰਢ ਦਾ ਆਕਾਰ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਉਸ 'ਚੋਂ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਨਿਕਲ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ 'ਚ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਸੰਕਰਮਣ ਜਾਂ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਲੱਛਣ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਗੰਢਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ

ਗੰਢਾਂ ਦੇ ਕੁਝ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੇਖੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰਨ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-

ਐਲਰਜੀ ਜਾਂ ਕੀੜੇ: ਮੱਛਰ ਜਾਂ ਮੱਖੀ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਸੋਜ ਅਤੇ ਲਾਲ ਗੰਢ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਵਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ 'ਚ ਗੰਦਗੀ ਦਾ ਇਕੱਠਾ ਹੋਣਾ: ਵਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਗੰਦਗੀ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਧੱਬੇ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਸਿਸਟ ਜਾਂ ਸਿਸਟਿਕ ਫਿਣਸੀ: ਇਹ ਤਰਲ ਜਾਂ ਪੂਸ ਨਾਲ ਭਰੀਆਂ ਥੈਲੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਹਾਰਮੋਨਲ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਰਦ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਚਮੜੀ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਦਾ ਕੈਂਸਰ: ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਗੰਢ ਨੂੰ ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਲੱਛਣ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਦੁਰਲੱਭ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਚਮੜੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਗੰਢ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਸੱਟ ਜਾਂ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ: ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਗੰਢ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਆਮ ਹੈ।

ਗੰਢਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇ?

ਡਾਕਟਰ ਸੂਰਜ ਭਾਰਤੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਗੰਢਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਜੇਕਰ ਗੰਢ ਆਮ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਥਾਂ 'ਤੇ ਕੋਈ ਦਰਦ ਜਾਂ ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।-ਡਾਕਟਰ ਸੂਰਜ ਭਾਰਤੀ

ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ

ਆਮ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਗੰਢਾਂ ਬਣਨ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਝ ਸਾਧਾਰਨ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤ ਕੇ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ:-

  1. ਸਫਾਈ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ।
  2. ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਸਮੇਂ ਸਨਸਕ੍ਰੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ ਤਾਂਕਿ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਸੂਰਜ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਘੱਟ ਹੋਵੇ।
  3. ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਨਮੀ ਦਿਓ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਖੁਰਾਕ ਲਓ।
  4. ਜਦੋਂ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਛੋਟੀਆਂ ਗੰਢਾਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਛੇੜੋ

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.