ETV Bharat / health

ਕੀ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਘੱਟ ਸਕਦੀ ਹੈ ਤੁਹਾਡੀ ਉਮਰ? ਖੋਜ 'ਚ ਹੋਇਆ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਖੁਲਾਸਾ - WHAT IS ADHD

ADHD ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਘੱਟ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਇੱਕ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ।

WHAT IS ADHD
WHAT IS ADHD (Getty Image)
author img

By ETV Bharat Health Team

Published : Jan 31, 2025, 3:16 PM IST

ADHD ਸਿਰਫ਼ ਧਿਆਨ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਬੇਚੈਨੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਇਹ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਖੋਜ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ADHD ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਉਮਰ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲੋਂ 7-9 ਸਾਲ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ADHD ਕਾਰਨ ਘੱਟ ਸਕਦੀ ਹੈ ਉਮਰ: ਖੋਜ

ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ADHD (ਧਿਆਨ ਘਾਟਾ ਹਾਈਪਰਐਕਟੀਵਿਟੀ ਡਿਸਆਰਡਰ) ਸਿਰਫ਼ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਅਤੇ ਚਿੜਚਿੜੇਪਨ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਹੈ? ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਖੋਜ 'ਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ADHD ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ ADHD ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਉਮਰ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਖੋਜ ਕੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ?

ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਜਰਨਲ ਆਫ਼ ਸਾਈਕਿਆਟਰੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ADHD ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਉਮਰ ਆਮ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲੋਂ 8.64 ਸਾਲ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ADHD ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਮਰਦਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਉਮਰ ਆਮ ਮਰਦਾਂ ਨਾਲੋਂ 6.78 ਸਾਲ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅੰਤਰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ADHD ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਕਾਰਨ ਹੈ।

ਧਿਆਨਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ 18 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ 30,039 ADHD ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਡੇਟਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਉਮਰ, ਲਿੰਗ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਾਰਕਾਂ ਲਈ ਮੇਲ ਖਾਂਦੇ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ADHD ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ADHD ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ ਮਾਨਸਿਕ ਬਲਕਿ ਸਰੀਰਕ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਵੱਧ ਖਤਰਾ ਸੀ ਬਲਕਿ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ 13 ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਵੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜੋ ਆਮ ਆਬਾਦੀ ਨਾਲੋਂ ADHD ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ:-

  1. ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼: ADHD ਵਾਲੇ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਗਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 17% ਵੱਧ ਪਾਈ ਗਈ ਜਦਕਿ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦਰ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਸੀ।
  2. ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਜਾਂ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ: ADHD ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 27% ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ।
  3. ਮਿਰਗੀ: ADHD ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮਿਰਗੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੁੱਗਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
  4. ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ: ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ADHD ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਦੁੱਗਣਾ ਸੀ।
  5. ਪਰਸਨੈਲਿਟੀ ਡਿਸਆਰਡਰ: ADHD ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਿਕਾਰ ਦਾ ਖਤਰਾ 10 ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਪਾਇਆ ਗਿਆ।

ADHD ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜੀਵਨ ਸੰਭਾਵਨਾ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ

ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਡੇਟਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ADHD ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ADHD ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਜੀਵਨ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਯਾਨੀ ADHD ਖੁਦ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਮੌਤ ਦਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਖੋਜ ਵਿੱਚ ADHD ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਔਸਤ ਉਮਰ 75.15 ਸਾਲ ਪਾਈ ਗਈ, ਜੋ ਕਿ ਆਮ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ 83.79 ਸਾਲ ਸੀ। ਜਦਕਿ ADHD ਤੋਂ ਪੀੜਿਤ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਉਮਰ 73.26 ਸਾਲ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਆਮ ਆਦਮੀਆਂ ਵਿੱਚ 80.03 ਸਾਲ ਸੀ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ADHD ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਔਸਤਨ 7-9 ਸਾਲ ਘੱਟ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ADHD ਸਿਰਫ਼ ਧਿਆਨ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਬੇਚੈਨੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਇਹ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਖੋਜ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ADHD ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਉਮਰ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲੋਂ 7-9 ਸਾਲ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ADHD ਕਾਰਨ ਘੱਟ ਸਕਦੀ ਹੈ ਉਮਰ: ਖੋਜ

ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ADHD (ਧਿਆਨ ਘਾਟਾ ਹਾਈਪਰਐਕਟੀਵਿਟੀ ਡਿਸਆਰਡਰ) ਸਿਰਫ਼ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਅਤੇ ਚਿੜਚਿੜੇਪਨ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਹੈ? ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਖੋਜ 'ਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ADHD ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ ADHD ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਉਮਰ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਖੋਜ ਕੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ?

ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਜਰਨਲ ਆਫ਼ ਸਾਈਕਿਆਟਰੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ADHD ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਉਮਰ ਆਮ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲੋਂ 8.64 ਸਾਲ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ADHD ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਮਰਦਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਉਮਰ ਆਮ ਮਰਦਾਂ ਨਾਲੋਂ 6.78 ਸਾਲ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅੰਤਰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ADHD ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਕਾਰਨ ਹੈ।

ਧਿਆਨਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ 18 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ 30,039 ADHD ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਡੇਟਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਉਮਰ, ਲਿੰਗ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਾਰਕਾਂ ਲਈ ਮੇਲ ਖਾਂਦੇ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ADHD ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ADHD ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ ਮਾਨਸਿਕ ਬਲਕਿ ਸਰੀਰਕ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਵੱਧ ਖਤਰਾ ਸੀ ਬਲਕਿ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ 13 ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਵੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜੋ ਆਮ ਆਬਾਦੀ ਨਾਲੋਂ ADHD ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ:-

  1. ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼: ADHD ਵਾਲੇ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਗਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 17% ਵੱਧ ਪਾਈ ਗਈ ਜਦਕਿ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦਰ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਸੀ।
  2. ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਜਾਂ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ: ADHD ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 27% ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ।
  3. ਮਿਰਗੀ: ADHD ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮਿਰਗੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੁੱਗਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
  4. ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ: ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ADHD ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਦੁੱਗਣਾ ਸੀ।
  5. ਪਰਸਨੈਲਿਟੀ ਡਿਸਆਰਡਰ: ADHD ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਿਕਾਰ ਦਾ ਖਤਰਾ 10 ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਪਾਇਆ ਗਿਆ।

ADHD ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜੀਵਨ ਸੰਭਾਵਨਾ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ

ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਡੇਟਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ADHD ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ADHD ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਜੀਵਨ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਯਾਨੀ ADHD ਖੁਦ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਮੌਤ ਦਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਖੋਜ ਵਿੱਚ ADHD ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਔਸਤ ਉਮਰ 75.15 ਸਾਲ ਪਾਈ ਗਈ, ਜੋ ਕਿ ਆਮ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ 83.79 ਸਾਲ ਸੀ। ਜਦਕਿ ADHD ਤੋਂ ਪੀੜਿਤ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਉਮਰ 73.26 ਸਾਲ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਆਮ ਆਦਮੀਆਂ ਵਿੱਚ 80.03 ਸਾਲ ਸੀ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ADHD ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਔਸਤਨ 7-9 ਸਾਲ ਘੱਟ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.