ETV Bharat / health

ਮੂੰਹ ਜਾਂ ਨੱਕ, ਜਾਣੋ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਸ ਰਾਹੀ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੈ - MOUTH BREATHING

ਕਈ ਵਾਰ ਅਸੀਂ ਜਾਣੇ-ਅਣਜਾਣੇ ਵਿੱਚ ਨੱਕ ਦੀ ਬਜਾਏ ਮੂੰਹ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਮੂੰਹ ਰਾਹੀ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੈ।

MOUTH BREATHING
MOUTH BREATHING (Getty Images)
author img

By ETV Bharat Health Team

Published : Oct 8, 2024, 2:08 PM IST

ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਨੱਕ ਦੀ ਬਜਾਏ ਮੂੰਹ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਕੀ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਵਾਲ ਆਏ ਹੋਣਗੇ। ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਾਡੇ ਨੱਕ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇਕੱਠੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਨੱਕ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਜ: ਨੱਕ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਅੰਤਰ ਹੈ। ਨੱਕ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਜਦਕਿ ਮੂੰਹ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਨੱਕ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੰਮ ਸਾਨੂੰ ਗੰਦਗੀ ਅਤੇ ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਮੂੰਹ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲਾਰ ਰਾਹੀਂ ਪਾਚਨ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਜੇ ਅਸੀ ਮੂੰਹ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?: ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਮੂੰਹ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਗੈਸਟ੍ਰੋਈਸੋਫੇਜੀਲ ਰੀਫਲਕਸ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। ਗੈਸਟ੍ਰੋਈਸੋਫੇਜੀਲ ਰੀਫਲਕਸ ਬਿਮਾਰੀ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਐਸੀਡਿਟੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਿਹਤ ਲਈ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੂੰਹ ਰਾਹੀ ਸਾਹ ਲੈਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਨੱਕ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ: ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਖਾਣ ਲਈ ਮੂੰਹ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਸਾਹ ਲੈਣ ਲਈ ਨੱਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਲਈ ਨੱਕ ਰਾਹੀ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਜ਼ੁਕਾਮ, ਖੰਘ ਅਤੇ ਭਰੀ ਹੋਈ ਨੱਕ ਕਾਰਨ ਅਸੀਂ ਮੂੰਹ ਰਾਹੀ ਸਾਹ ਲੈਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੱਕ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਸਰੀਰ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਅਤੇ ਸਹੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਸਾਹ ਲੈਣ ਲਈ ਨੱਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ ਆਕਾਰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਜੋ ਸਾਡੀ ਉਮਰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ!

ਇਹ ਖਬਰ ਇਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਤੋਂ ਲਈ ਗਈ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਨੱਕ ਦੀ ਬਜਾਏ ਮੂੰਹ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਕੀ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਵਾਲ ਆਏ ਹੋਣਗੇ। ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਾਡੇ ਨੱਕ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇਕੱਠੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਨੱਕ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਜ: ਨੱਕ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਅੰਤਰ ਹੈ। ਨੱਕ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਜਦਕਿ ਮੂੰਹ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਨੱਕ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੰਮ ਸਾਨੂੰ ਗੰਦਗੀ ਅਤੇ ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਮੂੰਹ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲਾਰ ਰਾਹੀਂ ਪਾਚਨ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਜੇ ਅਸੀ ਮੂੰਹ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?: ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਮੂੰਹ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਗੈਸਟ੍ਰੋਈਸੋਫੇਜੀਲ ਰੀਫਲਕਸ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। ਗੈਸਟ੍ਰੋਈਸੋਫੇਜੀਲ ਰੀਫਲਕਸ ਬਿਮਾਰੀ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਐਸੀਡਿਟੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਿਹਤ ਲਈ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੂੰਹ ਰਾਹੀ ਸਾਹ ਲੈਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਨੱਕ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ: ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਖਾਣ ਲਈ ਮੂੰਹ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਸਾਹ ਲੈਣ ਲਈ ਨੱਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਲਈ ਨੱਕ ਰਾਹੀ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਜ਼ੁਕਾਮ, ਖੰਘ ਅਤੇ ਭਰੀ ਹੋਈ ਨੱਕ ਕਾਰਨ ਅਸੀਂ ਮੂੰਹ ਰਾਹੀ ਸਾਹ ਲੈਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੱਕ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਸਰੀਰ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਅਤੇ ਸਹੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਸਾਹ ਲੈਣ ਲਈ ਨੱਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ ਆਕਾਰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਜੋ ਸਾਡੀ ਉਮਰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ!

ਇਹ ਖਬਰ ਇਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਤੋਂ ਲਈ ਗਈ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.