ETV Bharat / health

ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਿਰਦਰਦ, ਹੋ ਜਾਓ ਸਾਵਧਾਨ, ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ, ਜਾਣੋ - What is a Cluster Headache

What is a Cluster Headache?: ਕੰਮ ਦੇ ਬੋਝ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਸਿਰਦਰਦ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਿਰ ਦਰਦ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਸਿਰਦਰਦ 20 ਤੋਂ 40 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

What is a Cluster Headache?
What is a Cluster Headache? (Getty Images)
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Aug 16, 2024, 3:32 PM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਸਿਰਦਰਦ ਹੋਣਾ ਇੱਕ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ। ਸਿਰ ਦਰਦ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਕਦੇ ਗੰਭੀਰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਿਰਦਰਦ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਸਿਰ ਦਰਦ ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰਦਰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਦੌਰਾਨ ਸਿਰ ਦੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ 15 ਮਿੰਟ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਅਕਸਰ ਦਿਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਪੈਟਰਨ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਰੁਕ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਹੈ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 20 ਤੋਂ 40 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰਦਰਦ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 8 ਵਾਰ ਤੱਕ ਸਿਰ ਦਰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਦ ਅਕਸਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਾਂ ਸਵੇਰ ਵੇਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰਦਰਦ ਦੇ ਲੱਛਣ: ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਅਪੋਲੋ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਨਿਊਰੋਲੋਜਿਸਟ ਡਾ: ਸੁਧੀਰ ਕੁਮਾਰ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਿਰ ਦਰਦ ਦੌਰਾਨ ਤੁਹਾਡੇ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ, ਅੱਖ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਜਾਂ ਪਿੱਛੇ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ, ਬੰਦ ਨੱਕ ਜਾਂ ਪਲਕਾਂ ਦੀ ਸੋਜ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਨਜ਼ਰ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਡਾਕਟਰ ਸੁਧੀਰ ਕੁਮਾਰ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰਦਰਦ ਕਾਰਨ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਵਾਰ ਇਹ 15 ਮਿੰਟ ਤੋਂ 3 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਕਿੰਨਾ ਚਿਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ?: ਡਾਕਟਰ ਸੁਧੀਰ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰ ਦਰਦ 30 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅੱਠ ਵਾਰ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਸਿਰ ਦਰਦ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੌਸਮੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਰਦ ਨੂੰ ਪਤਝੜ ਅਤੇ ਬਸੰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼ਰਾਬ, ਸਿਗਰਟ ਪੀਣਾ, ਉੱਚੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਜਾਣਾ, ਚਮਕਦਾਰ ਰੌਸ਼ਨੀ, ਕਸਰਤ, ਮਿਹਨਤ, ਗਰਮੀ ਜਾਂ ਕੋਕੀਨ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰਦਰਦ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਕਦੋਂ ਮਿਲਣਾ ਹੈ?: ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਓ। ਡਾਕਟਰ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਕੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਸੁਝਾਅ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗੰਭੀਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਕਈ ਵਾਰ ਕਿਸੇ ਗੰਭੀਰ ਡਾਕਟਰੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਦਿਮਾਗੀ ਟਿਊਮਰ ਜਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਦਾ ਫਟਣਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਕਸਰ ਸਿਰਦਰਦ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਸਿਰਦਰਦ ਹੋਣਾ ਇੱਕ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ। ਸਿਰ ਦਰਦ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਕਦੇ ਗੰਭੀਰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਿਰਦਰਦ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਸਿਰ ਦਰਦ ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰਦਰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਦੌਰਾਨ ਸਿਰ ਦੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ 15 ਮਿੰਟ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਅਕਸਰ ਦਿਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਪੈਟਰਨ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਰੁਕ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਹੈ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 20 ਤੋਂ 40 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰਦਰਦ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 8 ਵਾਰ ਤੱਕ ਸਿਰ ਦਰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਦ ਅਕਸਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਾਂ ਸਵੇਰ ਵੇਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰਦਰਦ ਦੇ ਲੱਛਣ: ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਅਪੋਲੋ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਨਿਊਰੋਲੋਜਿਸਟ ਡਾ: ਸੁਧੀਰ ਕੁਮਾਰ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਿਰ ਦਰਦ ਦੌਰਾਨ ਤੁਹਾਡੇ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ, ਅੱਖ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਜਾਂ ਪਿੱਛੇ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ, ਬੰਦ ਨੱਕ ਜਾਂ ਪਲਕਾਂ ਦੀ ਸੋਜ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਨਜ਼ਰ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਡਾਕਟਰ ਸੁਧੀਰ ਕੁਮਾਰ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰਦਰਦ ਕਾਰਨ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਵਾਰ ਇਹ 15 ਮਿੰਟ ਤੋਂ 3 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਕਿੰਨਾ ਚਿਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ?: ਡਾਕਟਰ ਸੁਧੀਰ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰ ਦਰਦ 30 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅੱਠ ਵਾਰ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਸਿਰ ਦਰਦ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੌਸਮੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਰਦ ਨੂੰ ਪਤਝੜ ਅਤੇ ਬਸੰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼ਰਾਬ, ਸਿਗਰਟ ਪੀਣਾ, ਉੱਚੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਜਾਣਾ, ਚਮਕਦਾਰ ਰੌਸ਼ਨੀ, ਕਸਰਤ, ਮਿਹਨਤ, ਗਰਮੀ ਜਾਂ ਕੋਕੀਨ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰਦਰਦ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਕਦੋਂ ਮਿਲਣਾ ਹੈ?: ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਲੱਸਟਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਓ। ਡਾਕਟਰ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਕੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਸੁਝਾਅ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗੰਭੀਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਕਈ ਵਾਰ ਕਿਸੇ ਗੰਭੀਰ ਡਾਕਟਰੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਦਿਮਾਗੀ ਟਿਊਮਰ ਜਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਦਾ ਫਟਣਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਕਸਰ ਸਿਰਦਰਦ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.