ETV Bharat / bharat

ਇਸਰੋ ਨੇ 'ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਪ੍ਰਯੋਗ' ਦੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਕੀਤੀ ਵੱਡੀ ਤਬਦੀਲੀ - ISRO SPACE DOCKING EXPERIMENT

ਇਸਰੋ ਨੇ PSLV ਰਾਕੇਟ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ 'ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਪ੍ਰਯੋਗ' ਦਾ ਸਮਾਂ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਮਿੰਟ ਦਾ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ISRO extended the time of 'Space Docking Experiment' by two minutes
ਇਸਰੋ ਨੇ 'ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਪ੍ਰਯੋਗ' ਦੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਕੀਤੀ ਵੱਡੀ ਤਬਦੀਲੀ ((X @isro))
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Dec 30, 2024, 6:39 PM IST

ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ (ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼): ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਪੀਐਸਐਲਵੀ ਰਾਕੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ 'ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਪ੍ਰਯੋਗ' ਨੂੰ ਮੁੜ ਤਹਿ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਦੋ ਮਿੰਟ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ। ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।

ਇਸਰੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਹੈ। ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਸੋਮਵਾਰ ਰਾਤ 9:58 ਵਜੇ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸਮੇਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਰਾਤ 10 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਾਰੇ ਤੁਰੰਤ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਨਵੀਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਇਸਰੋ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਇਹ ਲਾਂਚ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ - ਅੱਜ ਰਾਤ ਠੀਕ 10 ਵਜੇ, ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਪ੍ਰਯੋਗ (SPADEX) ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਪੇਲੋਡ ਦੇ ਨਾਲ PSLV-C60 ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ।"

ਇਸਰੋ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, "ਸਪੇਡੈਕਸ ਔਰਬਿਟਲ ਡੌਕਿੰਗ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਮਨੁੱਖ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਸੇਵਾ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਹੈ," ਇਸਰੋ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਰਾਤ 9 ਵਜੇ ਜਾਰੀ ਹੈ।

ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਕੁਲੀਨ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ

ਇਹ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ 'ਡੌਕਿੰਗ' ਲਈ ਇੱਕ ਕਿਫਾਇਤੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰਤ, ਚੀਨ, ਰੂਸ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਕੁਲੀਨ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਸਥਿਤ ਸਪੇਸਪੋਰਟ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਲਾਂਚ ਪੈਡ ਤੋਂ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਪੇਡੈਕਸ ਅਤੇ 24 ਸੈਕੰਡਰੀ ਪੇਲੋਡ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਪੇਲੋਡ ਹੋਣਗੇ। 'ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ' ਤਕਨੀਕ ਸਪੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਤਕਨੀਕ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਵਿੱਚ ਭੇਜਣਾ ਸੰਭਵ ਹੈ।

'ਡੌਕਿੰਗ' ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ

ਸਪੇਸ 'ਡੌਕਿੰਗ' ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪੁਲਾੜ ਅਭਿਲਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜਣਾ, ਨਮੂਨੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਪਣੇ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ - ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਸੰਚਾਲਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। 'ਡੌਕਿੰਗ' ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਉਦੋਂ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜਦੋਂ ਸਾਂਝੇ ਮਿਸ਼ਨ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਾਕੇਟ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ।

ਇਸਰੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੀਐਸਐਲਵੀ ਰਾਕੇਟ ਦੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ - ਸਪੇਸਕ੍ਰਾਫਟ ਏ (ਐਸਡੀਐਕਸ01) ਅਤੇ ਸਪੇਸਕ੍ਰਾਫਟ ਬੀ (ਐਸਡੀਐਕਸ 02) ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੰਧ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਵੇਗਾ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਪੰਜ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖੇਗਾ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ, ਇਸਰੋ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਮੀਟਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਗੇ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 470 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਮਿਲ ਜਾਣਗੇ। ਇਸਰੋ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਲਾਂਚ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 10-14 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।

'ਸਪੈਡੈਕਸ ਮਿਸ਼ਨ' ਵਿੱਚ, 'ਸਪੇਸਕ੍ਰਾਫਟ ਏ' ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਉੱਚ ਰੈਜ਼ੋਲਿਊਸ਼ਨ ਕੈਮਰਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ 'ਸਪੇਸਕ੍ਰਾਫਟ ਬੀ' ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਮਲਟੀਸਪੈਕਟਰਲ ਪੇਲੋਡ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਮਾਨੀਟਰ ਪੇਲੋਡ ਹੈ। ਇਹ ਪੇਲੋਡ ਉੱਚ ਰੈਜ਼ੋਲੂਸ਼ਨ ਚਿੱਤਰ, ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤ ਨਿਗਰਾਨੀ, ਬਨਸਪਤੀ ਅਧਿਐਨ ਆਦਿ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਗੇ।

ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ (ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼): ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਪੀਐਸਐਲਵੀ ਰਾਕੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ 'ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਪ੍ਰਯੋਗ' ਨੂੰ ਮੁੜ ਤਹਿ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਦੋ ਮਿੰਟ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ। ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।

ਇਸਰੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਹੈ। ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਸੋਮਵਾਰ ਰਾਤ 9:58 ਵਜੇ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸਮੇਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਰਾਤ 10 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਾਰੇ ਤੁਰੰਤ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਨਵੀਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਇਸਰੋ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਇਹ ਲਾਂਚ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ - ਅੱਜ ਰਾਤ ਠੀਕ 10 ਵਜੇ, ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਪ੍ਰਯੋਗ (SPADEX) ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਪੇਲੋਡ ਦੇ ਨਾਲ PSLV-C60 ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ।"

ਇਸਰੋ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, "ਸਪੇਡੈਕਸ ਔਰਬਿਟਲ ਡੌਕਿੰਗ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਮਨੁੱਖ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਸੇਵਾ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਹੈ," ਇਸਰੋ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਰਾਤ 9 ਵਜੇ ਜਾਰੀ ਹੈ।

ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਕੁਲੀਨ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ

ਇਹ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ 'ਡੌਕਿੰਗ' ਲਈ ਇੱਕ ਕਿਫਾਇਤੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰਤ, ਚੀਨ, ਰੂਸ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਕੁਲੀਨ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਸਥਿਤ ਸਪੇਸਪੋਰਟ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਲਾਂਚ ਪੈਡ ਤੋਂ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਪੇਡੈਕਸ ਅਤੇ 24 ਸੈਕੰਡਰੀ ਪੇਲੋਡ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਪੇਲੋਡ ਹੋਣਗੇ। 'ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ' ਤਕਨੀਕ ਸਪੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਤਕਨੀਕ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਵਿੱਚ ਭੇਜਣਾ ਸੰਭਵ ਹੈ।

'ਡੌਕਿੰਗ' ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ

ਸਪੇਸ 'ਡੌਕਿੰਗ' ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪੁਲਾੜ ਅਭਿਲਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜਣਾ, ਨਮੂਨੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਪਣੇ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ - ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਸੰਚਾਲਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। 'ਡੌਕਿੰਗ' ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਉਦੋਂ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜਦੋਂ ਸਾਂਝੇ ਮਿਸ਼ਨ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਾਕੇਟ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ।

ਇਸਰੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੀਐਸਐਲਵੀ ਰਾਕੇਟ ਦੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ - ਸਪੇਸਕ੍ਰਾਫਟ ਏ (ਐਸਡੀਐਕਸ01) ਅਤੇ ਸਪੇਸਕ੍ਰਾਫਟ ਬੀ (ਐਸਡੀਐਕਸ 02) ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੰਧ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਵੇਗਾ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਪੰਜ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖੇਗਾ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ, ਇਸਰੋ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਮੀਟਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਗੇ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 470 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਮਿਲ ਜਾਣਗੇ। ਇਸਰੋ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਲਾਂਚ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 10-14 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।

'ਸਪੈਡੈਕਸ ਮਿਸ਼ਨ' ਵਿੱਚ, 'ਸਪੇਸਕ੍ਰਾਫਟ ਏ' ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਉੱਚ ਰੈਜ਼ੋਲਿਊਸ਼ਨ ਕੈਮਰਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ 'ਸਪੇਸਕ੍ਰਾਫਟ ਬੀ' ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਮਲਟੀਸਪੈਕਟਰਲ ਪੇਲੋਡ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਮਾਨੀਟਰ ਪੇਲੋਡ ਹੈ। ਇਹ ਪੇਲੋਡ ਉੱਚ ਰੈਜ਼ੋਲੂਸ਼ਨ ਚਿੱਤਰ, ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤ ਨਿਗਰਾਨੀ, ਬਨਸਪਤੀ ਅਧਿਐਨ ਆਦਿ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਗੇ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.