ਪੁਲਵਾਮਾ: ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਪੁਲਵਾਮਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਲੋਕ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਉੱਚ ਘਣਤਾ ਵਾਲੇ ਸੇਬਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉੱਚ ਘਣਤਾ ਵਾਲੇ ਸੇਬ ਦੀ ਖੇਤੀ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਸੇਬ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲਿਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਇਸ ਖੇਤੀ ਵਿਧੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਉੱਚ ਘਣਤਾ ਵਾਲੇ ਸੇਬ ਦੀ ਖੇਤੀ ਬਦਾਮ ਉਦਯੋਗ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਰਵਾਇਤੀ ਬਦਾਮ ਦੇ ਦਰੱਖਤਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟ ਕੇ ਉੱਚ-ਘਣਤਾ ਵਾਲੇ ਸੇਬ ਦੇ ਬਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫ਼ਾ: ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਦੱਖਣੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦਾ ਪੁਲਵਾਮਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪੂਰੀ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਅੱਜਕਲ ਖੇਤੀ ਲਈ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਫਾਇਦਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਨੁਕਸਾਨ ਝੱਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉੱਚ ਘਣਤਾ ਵਾਲੇ ਸੇਬ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨੇ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਦੇ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰਿਆਂ 'ਤੇ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਲਿਆ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ 2015 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਸੇਬਾਂ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਲਿਆਂਦੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਜੋ ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਹੀ ਫਲ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚੌਥੇ ਜਾਂ ਪੰਜਵੇਂ ਸਾਲ ਪੂਰੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਫਲ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਬਦਾਮ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਕੱਟੇ ਜਾ ਰਹੇ: ਪੁਲਵਾਮਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉੱਚ ਘਣਤਾ ਵਾਲੇ ਸੇਬ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਤੋਂ ਲਾਭ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰਵਾਇਤੀ ਫਲਾਂ ਦੇ ਬਾਗਾਂ ਨੂੰ ਉੱਚ ਘਣਤਾ ਵਾਲੇ ਸੇਬ ਦੇ ਬਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਪੁਲਵਾਮਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਕਈ ਹਜ਼ਾਰ ਨਹਿਰਾਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਸਿਰਫ਼ ਬਦਾਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਾਗਾਂ ਨੂੰ ਬਦਾਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਦਾਮ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਕੱਟੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਉੱਚ ਘਣਤਾ ਵਾਲੇ ਸੇਬਾਂ ਦੇ ਬਾਗ ਲਗਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਸਿਲਸਿਲਾ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ ਹੈ।
ਰਵਾਇਤੀ ਬਦਾਮ ਦੇ ਬਾਗ: ਦਰਅਸਲ, ਪੁਲਵਾਮਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਬਦਾਮ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਉਦਯੋਗ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਬਾਹ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਬਾਗਬਾਨੀ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਦਾਮ ਲਈ ਵੀ ਉੱਚ ਘਣਤਾ ਵਾਲੇ ਪੌਦੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਹਨ ਪਰ ਇਹ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚੇ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਬਦਾਮ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦਾ ਉਚਿਤ ਭਾਅ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਿਹਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅਸੀਂ ਰਵਾਇਤੀ ਬਦਾਮ ਦੇ ਬਾਗਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟ ਕੇ ਉੱਚ ਘਣਤਾ ਵਾਲੇ ਸੇਬ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਰਹੇ ਹਾਂ |
ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਭਾਵੇਂ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਮਹਿੰਗੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਬਦਾਮ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦੇ ਭਾਅ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵਾਧਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਉੱਚ ਘਣਤਾ ਵਾਲੇ ਬਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫਾਇਦੇ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਬਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਘਣਤਾ ਵਾਲੇ ਫਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਿਲਸਿਲਾ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਬਦਾਮ ਦਾ ਨਾਮੋ-ਨਿਸ਼ਾਨ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਵੱਧ ਘਣਤਾ ਵਾਲੇ ਫਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਹੇਠਾਂ ਆ ਜਾਣਗੀਆਂ।
