ਝਾਰਖੰਡ/ਪਲਾਮੂ: ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਗ੍ਰੀਨ ਹੰਟ, ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਨਾਮ ਜਿਸ ਨੇ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਗ੍ਰੀਨ ਹੰਟ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰੈੱਡ ਕੋਰੀਡੋਰ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਰਾਜ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਕਮਾਂਡ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਗ੍ਰੀਨ ਹੰਟ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਗ੍ਰੀਨ ਹੰਟ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ, ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਜੰਗਲ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਅਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਪੋਸਟਰ ਅਤੇ ਬੈਨਰ ਲਗਾਏ।
ਕੀ ਸੀ ਗ੍ਰੀਨ ਹੰਟ? ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਰੇ ਨਕਸਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਸੀ ਇਕਜੁੱਟ
2007-08 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਬਿਹਾਰ, ਝਾਰਖੰਡ, ਉੜੀਸਾ, ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਤੇਲੰਗਾਨਾ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਰੈੱਡ ਕੋਰੀਡੋਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਰਗੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਨਕਸਲਵਾਦੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਚਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ। ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਨਕਸਲਵਾਦੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਇਕਮੁੱਠ ਕਮਾਂਡ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਰਾਜ ਇਕਜੁੱਟ ਸਨ। ਸਾਰੇ ਸੂਬਿਆਂ ਨੇ ਇਕਜੁੱਟ ਹੋ ਕੇ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਨੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਗ੍ਰੀਨ ਹੰਟ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਰੈਜ਼ੋਲਿਊਟ ਐਕਸ਼ਨ (ਕੋਬਰਾ) ਦੀ ਕਮਾਂਡੋ ਬਟਾਲੀਅਨ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੋਬਰਾ ਵਿੱਚ ਸੀ.ਆਰ.ਪੀ.ਐਫ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਵਾਨ ਸਨ, ਜੋ ਨਕਸਲੀਆਂ ਦੇ ਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਕੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਦੇ ਸਨ।
ਗ੍ਰੀਨ ਹੰਟ ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਇੱਕ ਮੁਹਿੰਮ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਗ੍ਰੀਨ ਹੰਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਮਾਓਵਾਦੀ ਬੈਕਫੁੱਟ 'ਤੇ ਆਉਣ ਲੱਗੇ। ਗ੍ਰੀਨ ਹੰਟ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਰਾਜ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਰਲ ਕੇ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਗ੍ਰੀਨ ਹੰਟ ਮੁਹਿੰਮ ਦੌਰਾਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।- ਸਤੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ, ਸਾਬਕਾ ਚੋਟੀ ਦੇ ਮਾਓਵਾਦੀ (ਮੌਜੂਦਾ AJSU ਆਗੂ)
ਨਕਸਲ ਫਰੰਟ ਦੇ ਗ੍ਰੀਨ ਹੰਟ ਦੌਰਾਨ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਚੱਕ ਪਿਕੇਟ ਪਹੁੰਚੇ ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ
ਝਾਰਖੰਡ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੀਨ ਹੰਟ ਦੌਰਾਨ, ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਗੜ੍ਹ, ਪਲਾਮੂ ਦੇ ਚੱਕ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇੱਕ ਪਿਕੇਟ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਝਾਰਖੰਡ ਅਤੇ ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਅਜਿਹਾ ਮੋਰਚਾ ਸੀ ਜੋ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ ਨਾਲ ਸਿੱਧੀ ਲੜਾਈ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਿਕੇਟ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਤਤਕਾਲੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਿਵਰਾਜ ਸਿੰਘ ਪਾਟਿਲ ਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਮਨੋਬਲ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਨਕਸਲੀ ਮੋਰਚੇ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਧਰਨਾ ਦੇਣ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਡੇਢ ਸਾਲ ਤੋਂ ਚੱਕ ਬੰਦ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਚੱਕ ਪਿਕੇਟ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤਾ ਡੇਰੇ ਲਾਏ ਅਤੇ ਪੈਕਟ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦੋ ਵਾਰ ਹਮਲੇ ਹੋਏ। ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਫਲ ਪਿਕੇਟ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਰਾਤੋ ਰਾਤ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। -ਸਾਬਕਾ ਆਈਜੀ ਕਮ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਆਈਪੀਐਸ ਦੀਪਕ ਵਰਮਾ
