ETV Bharat / bharat

ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ 1923 'ਚ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਪਹਿਲਾ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ, ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਇਹ ਮਤੇ - First May Day Celebration

May Day: ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ 1 ਮਈ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ ਮਈ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਆਯੋਜਨ 1923 ਵਿੱਚ ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇਤਾ ਸਿੰਗਾਰੇਵੇਲੂ (ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿੰਗਾਵੇਲਰ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ) ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

First May Day Celebration
First May Day Celebration
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Apr 30, 2024, 10:35 PM IST

Updated : May 1, 2024, 7:08 AM IST

ਚੇਨਈ: ਪਹਿਲਾ ਮਈ ਦਿਵਸ 1923 ਵਿੱਚ ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਆਗੂ ਸਿੰਗਾਵੇਲੂ (ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿੰਗਾਵੇਲਰ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ) ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। 'ਮਈ ਦਿਵਸ' ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ।

ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼ੋਸ਼ਣਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਮਈ ਦਿਵਸ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਲਈ ਉਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨ ਦਾ ਦਿਨ ਹੈ ਜਿਸ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜਿਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਮਈ ਦਿਵਸ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਹੈ।

ਪਹਿਲੀ ਮਈ ਦਿਵਸ ਮੀਟਿੰਗ ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ: ਕਈ ਇਤਿਹਾਸਕ ਰਿਕਾਰਡ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ 1 ਮਈ, 1923 ਨੂੰ ਚੇਨਈ ਮਰੀਨਾ ਬੀਚ (ਤ੍ਰਿਪਾਲਕੁਏਨ) ਵਿਖੇ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਆਗੂ ਸਿੰਗਾਰੇਵੇਲੂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ ਦੇ ਜਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੂਰੀ ਬਹਾਲੀ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ। ਮਜ਼ਦੂਰ ਜਮਾਤ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਇਨਕਲਾਬੀ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ ਸੀ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸਿੰਗਰਵੇਲਰ ਨੇ ਪੇਰੀਆਰ ਦੀਆਂ ਕਈ ਜਨਤਕ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ 'ਜੇ ਕੋਈ ਇੱਕ ਸਿਧਾਂਤ ਜਾਂ ਫਲਸਫਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀਆਂ ਲਗਭਗ ਸਾਰੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਕਮਿਊਨਿਜ਼ਮ ਹੈ।'

ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਸਿੰਗਾਵੇਲਰ ਟਰੱਸਟ ਦੇ ਟਰੱਸਟੀ, ਬੀ. ਵੀਰਾਮਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਮੀਟਿੰਗ ਬੀਚ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਜਿੱਥੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਚੇਨਈ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਹੈ ਅਤੇ ਪੇਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨਰ 'ਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਦੁਕਾਨਾਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਹੈ। ਜੋ ਅੱਜ ਚੇਨਈ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਅਸਤ ਹੈ।'

ਚੇਨਈ ਦੇ ਟ੍ਰਿਪਲੀਕੇਨ ਬੀਚ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਦਿਨ 'ਚ ਦੋ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਹੋਈਆਂ। ਮਈ ਦਿਵਸ ਸਬੰਧੀ ਮੀਟਿੰਗ ਮੌਜੂਦਾ ਪੋਰਟ ਬੀਚ ਏਰੀਆ ਵਿਖੇ ਹੋਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੇ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਕੀਤੀ। ਲੱਗਭਗ 200 ਦੇ ਕਰੀਬ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਕਈ ਅਹਿਮ ਮਤੇ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਗਏ।

ਜਿਵੇਂ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਮਈ ਨੂੰ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਲਈ ਛੁੱਟੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ। ਕੰਮ ਦਾ ਸਮਾਂ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਲਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 8 ਘੰਟੇ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ 6 ਘੰਟੇ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਮਹਿਲਾ ਵਰਕਰਾਂ ਨੂੰ ਜਣੇਪੇ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਜਣੇਪੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਸਮੇਤ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਜਣੇਪਾ ਛੁੱਟੀ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ, ਬਾਲ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ 16 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਕੰਮ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਦੁਰਘਟਨਾ ਬੀਮੇ ਸਮੇਤ ਕਈ ਅਹਿਮ ਫੈਸਲੇ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਗਏ।

1925 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਸਿੰਗਾਰੇਵੇਲੂ ਨੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ 'ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਕਿਸਾਨ ਪਾਰਟੀ' ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।

ਸਿੰਘਾਰਾਵੇਲੂ ਨੇ ਕਾਮਿਆਂ ਲਈ ਤਾਮਿਲ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੋਵਾਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਸਿਕ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਤਾਮਿਲ ਵਿੱਚ ‘ਥੋਝਿਲਾਲੀ’ ਨਾਂ ਦਾ ਮਾਸਿਕ ਰਸਾਲਾ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਲੇਬਰ ਐਂਡ ਕਿਸਾਨ ਗਜਟ ਆੱਫ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ।

ਚੇਨਈ: ਪਹਿਲਾ ਮਈ ਦਿਵਸ 1923 ਵਿੱਚ ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਆਗੂ ਸਿੰਗਾਵੇਲੂ (ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿੰਗਾਵੇਲਰ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ) ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। 'ਮਈ ਦਿਵਸ' ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ।

ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼ੋਸ਼ਣਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਮਈ ਦਿਵਸ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਲਈ ਉਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨ ਦਾ ਦਿਨ ਹੈ ਜਿਸ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜਿਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਮਈ ਦਿਵਸ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਹੈ।

ਪਹਿਲੀ ਮਈ ਦਿਵਸ ਮੀਟਿੰਗ ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ: ਕਈ ਇਤਿਹਾਸਕ ਰਿਕਾਰਡ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ 1 ਮਈ, 1923 ਨੂੰ ਚੇਨਈ ਮਰੀਨਾ ਬੀਚ (ਤ੍ਰਿਪਾਲਕੁਏਨ) ਵਿਖੇ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਆਗੂ ਸਿੰਗਾਰੇਵੇਲੂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ ਦੇ ਜਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੂਰੀ ਬਹਾਲੀ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ। ਮਜ਼ਦੂਰ ਜਮਾਤ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਇਨਕਲਾਬੀ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ ਸੀ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸਿੰਗਰਵੇਲਰ ਨੇ ਪੇਰੀਆਰ ਦੀਆਂ ਕਈ ਜਨਤਕ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ 'ਜੇ ਕੋਈ ਇੱਕ ਸਿਧਾਂਤ ਜਾਂ ਫਲਸਫਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀਆਂ ਲਗਭਗ ਸਾਰੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਕਮਿਊਨਿਜ਼ਮ ਹੈ।'

ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਸਿੰਗਾਵੇਲਰ ਟਰੱਸਟ ਦੇ ਟਰੱਸਟੀ, ਬੀ. ਵੀਰਾਮਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਮੀਟਿੰਗ ਬੀਚ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਜਿੱਥੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਚੇਨਈ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਹੈ ਅਤੇ ਪੇਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨਰ 'ਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਦੁਕਾਨਾਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਹੈ। ਜੋ ਅੱਜ ਚੇਨਈ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਅਸਤ ਹੈ।'

ਚੇਨਈ ਦੇ ਟ੍ਰਿਪਲੀਕੇਨ ਬੀਚ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਦਿਨ 'ਚ ਦੋ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਹੋਈਆਂ। ਮਈ ਦਿਵਸ ਸਬੰਧੀ ਮੀਟਿੰਗ ਮੌਜੂਦਾ ਪੋਰਟ ਬੀਚ ਏਰੀਆ ਵਿਖੇ ਹੋਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੇ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਕੀਤੀ। ਲੱਗਭਗ 200 ਦੇ ਕਰੀਬ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਕਈ ਅਹਿਮ ਮਤੇ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਗਏ।

ਜਿਵੇਂ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਮਈ ਨੂੰ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਲਈ ਛੁੱਟੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ। ਕੰਮ ਦਾ ਸਮਾਂ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਲਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 8 ਘੰਟੇ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ 6 ਘੰਟੇ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਮਹਿਲਾ ਵਰਕਰਾਂ ਨੂੰ ਜਣੇਪੇ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਜਣੇਪੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਸਮੇਤ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਜਣੇਪਾ ਛੁੱਟੀ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ, ਬਾਲ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ 16 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਕੰਮ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਦੁਰਘਟਨਾ ਬੀਮੇ ਸਮੇਤ ਕਈ ਅਹਿਮ ਫੈਸਲੇ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਗਏ।

1925 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਸਿੰਗਾਰੇਵੇਲੂ ਨੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ 'ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਕਿਸਾਨ ਪਾਰਟੀ' ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।

ਸਿੰਘਾਰਾਵੇਲੂ ਨੇ ਕਾਮਿਆਂ ਲਈ ਤਾਮਿਲ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੋਵਾਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਸਿਕ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਤਾਮਿਲ ਵਿੱਚ ‘ਥੋਝਿਲਾਲੀ’ ਨਾਂ ਦਾ ਮਾਸਿਕ ਰਸਾਲਾ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਲੇਬਰ ਐਂਡ ਕਿਸਾਨ ਗਜਟ ਆੱਫ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ।

Last Updated : May 1, 2024, 7:08 AM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.