ETV Bharat / bharat

ਕੇਦਾਰਨਾਥ 'ਚ ਚੋਰਾਬਾੜੀ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਨੇੜੇ ਆਇਆ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ, 2013 ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਕੇ ਕੰਬੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰੂਹ - Avalanche in Uttarakhand

author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Jun 10, 2024, 9:15 AM IST

Avalanche Near Kedarnath In Uttarakhand: ਉੱਤਰਾਖੰਡ 'ਚ ਬਰਫ ਦਾ ਤੂਫਾਨ ਆਇਆ ਹੈ। ਬਰਫ ਖਿਸਕਣ ਦੀ ਘਟਨਾ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਖੇਤਰ ਦੇ ਚੋਰਾਬਾੜੀ ਨੇੜੇ ਵਾਪਰੀ। ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ 'ਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਬਰਫ ਖਿਸਕਣ ਦੀ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੈਮਰਿਆਂ 'ਚ ਕੈਦ ਕਰ ਲਿਆ। ਫਿਲਹਾਲ ਬਰਫੀਲੇ ਤੂਫਾਨ ਕਾਰਨ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਕੋਈ ਖਬਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰ, ਚੋਰਾਬਾੜੀ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 4 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਉੱਪਰ ਆਈ ਬਰਫਬਾਰੀ ਨੇ ਸਾਨੂੰ 16-17 ਜੂਨ 2013 ਨੂੰ ਆਏ ਹੜ੍ਹ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾ ਦਿੱਤੀ।

Avalanche in Uttarakhand: Avalanche occurred near Chorabari glacier in Kedarnath area
ਕੇਦਾਰਨਾਥ 'ਚ ਚੋਰਾਬਾੜੀ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਨੇੜੇ ਆਇਆ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ, 2013 ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਕੇ ਕੰਬੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰੂਹ (Photo- Tourist)

ਰੁਦਰਪ੍ਰਯਾਗ/ ਉਤਰਾਖੰਡ: ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਰਫ਼ ਖਿਸਕਣ ਦੀਆਂ ਕਈ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਵਾਰ ਅਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਚੋਰਾਬਾੜੀ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 4 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਉੱਪਰ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੇ ਤਾਪਮਾਨ ਕਾਰਨ ਹਿਮਾਲਿਆ ਖੇਤਰ 'ਚ ਅਜਿਹੇ ਬਰਫ ਦੇ ਤੂਫਾਨ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵਿਗਿਆਨੀ ਹਿਮਾਲਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਬੱਦਲ ਬਣਨ ਵਰਗੀ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਆਮ ਮੰਨ ਰਹੇ ਹਨ।

ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਖੇਤਰ 'ਚ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਹੋਈ: ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਖੇਤਰ 'ਚ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀ ਉੱਚੀ ਪਹਾੜੀ ਲੜੀ 'ਤੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਅਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਚੋਰਾਬਾੜੀ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 4 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਦੇਖੀ ਗਈ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਬਰਫ਼ ਖਿਸਕ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਕੋਈ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੇ ਉੱਚੇ ਖੇਤਰ 'ਚ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬਰਫ ਦੇ ਬੱਦਲਾਂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹੇਠਾਂ ਖਾਈ ਵਿੱਚ ਬਰਫ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਧੱਬਾ ਪਿਆ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਰਫ਼ ਖਿਸਕਣ ਦੀ ਇਹ ਘਟਨਾ ਐਤਵਾਰ ਦੀ ਦੱਸੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

2013 'ਚ ਕੇਦਾਰਨਾਥ 'ਚ ਆਈ ਤਬਾਹੀ: ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਨਜ਼ਾਰਾ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਮੰਦਰ ਤੋਂ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਹ ਤਸਵੀਰਾਂ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ 'ਤੇ ਰਿਕਾਰਡ ਵੀ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਦਰਅਸਲ ਚੋਰਾਬਾੜੀ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਮੰਦਰ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਪਿੱਛੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਚੋਰਾਬਾੜੀ ਉਹੀ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ 2013 ਵਿੱਚ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਆਫ਼ਤ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਕਾਰਨ ਇਸ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਰ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਅਚਾਨਕ ਹੜ੍ਹ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਇਸ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੇ ਉੱਚੇ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਅਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਹਰ ਕੋਈ ਇਸ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਆਮ ਘਟਨਾ ਸੀ: ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹਲਕੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰੀ ਦੱਸੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਿਮਾਲਿਆ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਹੋਣ ਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਇਸ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕਈ ਵਾਰ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 2013 'ਚ 16-17 ਜੂਨ ਨੂੰ ਆਈ ਤਬਾਹੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਹੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸ ਪੂਰੇ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖ ਰਹੇ ਹਨ। ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਝੀਲ ਬਣਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਰੱਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਰਫ਼ ਪਿਘਲਣ ਕਾਰਨ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਰੁਦਰਪ੍ਰਯਾਗ/ ਉਤਰਾਖੰਡ: ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਰਫ਼ ਖਿਸਕਣ ਦੀਆਂ ਕਈ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਵਾਰ ਅਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਚੋਰਾਬਾੜੀ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 4 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਉੱਪਰ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੇ ਤਾਪਮਾਨ ਕਾਰਨ ਹਿਮਾਲਿਆ ਖੇਤਰ 'ਚ ਅਜਿਹੇ ਬਰਫ ਦੇ ਤੂਫਾਨ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵਿਗਿਆਨੀ ਹਿਮਾਲਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਬੱਦਲ ਬਣਨ ਵਰਗੀ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਆਮ ਮੰਨ ਰਹੇ ਹਨ।

ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਖੇਤਰ 'ਚ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਹੋਈ: ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਖੇਤਰ 'ਚ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀ ਉੱਚੀ ਪਹਾੜੀ ਲੜੀ 'ਤੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਅਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਚੋਰਾਬਾੜੀ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 4 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਦੇਖੀ ਗਈ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਬਰਫ਼ ਖਿਸਕ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਕੋਈ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੇ ਉੱਚੇ ਖੇਤਰ 'ਚ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬਰਫ ਦੇ ਬੱਦਲਾਂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹੇਠਾਂ ਖਾਈ ਵਿੱਚ ਬਰਫ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਧੱਬਾ ਪਿਆ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਰਫ਼ ਖਿਸਕਣ ਦੀ ਇਹ ਘਟਨਾ ਐਤਵਾਰ ਦੀ ਦੱਸੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

2013 'ਚ ਕੇਦਾਰਨਾਥ 'ਚ ਆਈ ਤਬਾਹੀ: ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਨਜ਼ਾਰਾ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਮੰਦਰ ਤੋਂ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਹ ਤਸਵੀਰਾਂ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ 'ਤੇ ਰਿਕਾਰਡ ਵੀ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਦਰਅਸਲ ਚੋਰਾਬਾੜੀ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਮੰਦਰ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਪਿੱਛੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਚੋਰਾਬਾੜੀ ਉਹੀ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ 2013 ਵਿੱਚ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਆਫ਼ਤ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਕਾਰਨ ਇਸ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਰ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਅਚਾਨਕ ਹੜ੍ਹ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਇਸ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੇ ਉੱਚੇ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਅਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਹਰ ਕੋਈ ਇਸ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਆਮ ਘਟਨਾ ਸੀ: ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹਲਕੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰੀ ਦੱਸੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਿਮਾਲਿਆ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਹੋਣ ਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਇਸ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕਈ ਵਾਰ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 2013 'ਚ 16-17 ਜੂਨ ਨੂੰ ਆਈ ਤਬਾਹੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਹੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸ ਪੂਰੇ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖ ਰਹੇ ਹਨ। ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਝੀਲ ਬਣਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਰੱਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਰਫ਼ ਪਿਘਲਣ ਕਾਰਨ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.