ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ସମୟ ପୂର୍ବରୁ ଜନ୍ମିତ ଶିଶୁ କିମ୍ବା ଅତି ଶୀଘ୍ର ଜନ୍ମ ହୋଇଥିବା ଶିଶୁ, ୩୭ ସପ୍ତାହରୁ କମ୍ ଗର୍ଭାବସ୍ଥା, ବିଶେଷ ଭାବରେ ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ । ସମୟ ପୂର୍ବରୁ ଶିଶୁ ଜନ୍ମ ହେବା ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଶ୍ବବ୍ୟାପୀ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ପିଲାମାନଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ଅଟେ । ଏହା ଜୀବନରେ ଭିନ୍ନକ୍ଷମ ଏବଂ ଖରାପ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟର ଏକ ପ୍ରମୁଖ କାରଣ । ବିଶ୍ବବ୍ୟାପୀ ୬୦% ରୁ ଅଧିକ ସମୟ ପୂର୍ବରୁ ଶିଶୁ ଜନ୍ମିତ ମାମଲା ସବ-ସାହାରା ଆଫ୍ରିକା ଏବଂ ସାଉଥ ଏସିଆରେ (Sub-Saharan Africa and south Asia) ରହିଛି ।
ପ୍ରତିବର୍ଷ ସମୟ ପୂର୍ବରୁ ଜନ୍ମିତ 1.5 କୋଟି (15 ନିୟୁତ) ଶିଶୁଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ 10 ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଶିଶୁଙ୍କ ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଜଟିଳତା ହେତୁ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥାଏ । ଜନ୍ମ ସମୟରେ କମ୍ ଜନ୍ମର ଓଜନ (ନବଜାତ ଶିଶୁର ଓଜନ 2500 ଗ୍ରାମରୁ କମ୍), ଅପରିପକ୍ୱତା କିମ୍ବା ଗର୍ଭାଶୟରେ ସୀମିତ ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ବିଶ୍ୱରେ ନବଜାତକ ଏବଂ ଶିଶୁ ମୃତ୍ୟୁହାରର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ସହ ଭିନ୍ନକ୍ଷମ ଏବଂ ଅଣ ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହୋଇଥାଏ ।
- ଭାରତରେ ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଶିଶୁମାନଙ୍କର ଅବସ୍ଥା
- ଜାତୀୟ ପରିବାର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସର୍ବେକ୍ଷଣ (NFHS-5) 2019-21ରେ କରାଯାଇଥିଲା ।
- ବିଶ୍ଳେଷଣ ପାଇଁ ଏକ ନମୁନା ଭାବରେ ନିକଟରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିବା ପିଲାମାନଙ୍କର 170253 ତାରିଖ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା ।
- NFHS-5 ସର୍ବେକ୍ଷଣ ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରତିବର୍ଷ ଭାରତରେ 33,41,000 ଅକାଳ ସନ୍ତାନ ଜନ୍ମ ହୁଅନ୍ତି
- ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଜନ୍ମ କାରଣରୁ ହେଉଥିବା ଜଟିଳତା ହେତୁ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷରୁ କମ୍ 3, 61,600 ପିଲାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥାଏ
- ଭାରତରେ 2019-21ରେ ଆନୁମାନିକ 12 ପ୍ରତିଶତ ପିଲା LBW (Low Birth Rate-LBW) ଥିଲେ
- ଏହି ଅବଧିରେ, 18 ପ୍ରତିଶତ ପିଲା PTB (Pre Term Birth- PTB) ଥିଲେ
- LBW ଏବଂ PTB ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ଏକ ନମୁନା ଆଧାରରେ ଗଣନା କରାଯାଏ
- ରାଜ୍ୟଗୁଡିକରେ PTB ଏବଂ LBW ର ବ୍ୟାପକତାରେ ଯଥେଷ୍ଟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଅଛି
- ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ ମଡେଲ୍ ବ୍ୟବହାର କରି LBW ଏବଂ PTB ର ସମ୍ପର୍କକୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରାଯାଇଛି
- LBW ଏବଂ PTB ପିଲାମାନଙ୍କର ଜନ୍ମ ପାଇଁ ଅନେକ କାରଣ ଦାୟୀ । ମାତୃ ପ୍ରସୂତି ଏବଂ ଆନ୍ଥ୍ରୋପୋମେଟ୍ରିକ୍ କାରଣଗୁଡିକ ଯେପରିକି ପ୍ରସବ ଯତ୍ନର ଅଭାବ, ପୂର୍ବ ସିଜରିଆନ୍ ପ୍ରସବ, ସ୍ୱଳ୍ପ ସ୍ଥିତି ଥିବା ମା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପାରାମିଟର ଗୁଡିକ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।
ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଶିଶୁଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ୫ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଦେଶ
ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଗତ ଦଶନ୍ଧିରେ 15.20 କୋଟି (152 ନିୟୁତ) ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଶିଶୁ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ । 2020 ରେ ଅର୍ଥାତ୍ କୋରୋନା ମହାମାରୀ ବର୍ଷରେ, ଏହି ସଂଖ୍ୟା 13.4 କୋଟି (13.4 ନିୟୁତ) ଥିଲା । ସେହି ବର୍ଷ ଭାରତ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପାଞ୍ଚଟି ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଥିଲା ଯେଉଁଠାରେ ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଶିଶୁ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ । ତାହା ହେଉଛି, ଜୀବନ୍ତ ଶିଶୁମାନେ ଗର୍ଭଧାରଣର 37 ସପ୍ତାହ ପୂର୍ବରୁ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ (ପୂର୍ଣ୍ଣକାଳୀନ ଗର୍ଭଧାରଣର ବିପରୀତ, ଯଥା ଅତି କମରେ 39 ସପ୍ତାହ) । 2020 ମସିହାରେ ଭାରତରେ ଅକାଳ ଜନ୍ମର ଆନୁମାନିକ ସଂଖ୍ୟା ସର୍ବାଧିକ 30,16,700 ଥିଲା । ଭାରତ ପରେ ପାକିସ୍ତାନ (9.14 ଲକ୍ଷରେ ବହୁ ପଛରେ) ଏବଂ ନାଇଜେରିଆ (7.74 ଲକ୍ଷ) ସ୍ଥାନରେ ଥିଲା । ଏହା ପରେ ଚାଇନା (7.52 ଲକ୍ଷ) ଏବଂ ଇଥିଓପିଆ (4.95 ଲକ୍ଷ) ରହିଛନ୍ତି ।
ବିଶ୍ୱ ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଦିବସର ଇତିହାସ:
ବିଶ୍ୱ ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁ ଦିବସର ମୂଳଦୁଆର ଇତିହାସ 1997 ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଯେତେବେଳେ ସିଲ୍କେ ମ୍ୟାଡର୍ ନାମକ ଜଣେ ଇଉରୋପୀୟ ମହିଳା ଯାଆଁଳା ଶିଶୁ ଆଶା କରୁଥିଲେ । ଗର୍ଭଧାରଣର 25 ସପ୍ତାହରେ ସେମାନେ ସମୟ ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରସବ କରିଥିଲେ, ଜଣଙ୍କର ଗୋଟିଏ ସପ୍ତାହ ପରେ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା ଏବଂ ଅନ୍ୟଟି ବର୍ତ୍ତମାନ ଏକ ସୁସ୍ଥ କିଶୋର ଭାବରେ ବଢୁଛି । ଏହି ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜିଂ ଅଭିଜ୍ଞତା ସିଲ୍କେ ମ୍ୟାଡରଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଦେଲା ଯେ ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଶିଶୁମାନଙ୍କର ଯତ୍ନ ନେବାରେ ସ୍ପେସ୍ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଅନ୍ତରାଳ ଅଛି । 2008 ରେ, ସେ ୟୁରୋପୀୟ ଫାଉଣ୍ଡେସନ୍ ଫର ଦ କେୟାର ଅଫ୍ ନବଜାତ ଶିଶୁ (EFCNI)ର ସହ-ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।
ତାଙ୍କ ସହ ପିଡି ଡକ୍ଟର ମାଥିଆସ୍ କେଲର୍, ନବଜାତ ବିଶେଷଜ୍ଞ, ଥୋମାସ୍ ଫୋରିଙ୍ଗର୍, ଓକିଲ ଏବଂ ତାଙ୍କ ତିନି ସନ୍ତାନଙ୍କୁ ହରାଇଥିବା ପିତା ଜର୍ଜେନ ପପ୍ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ସେହି ଦିନଠାରୁ, ସେମାନଙ୍କର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ୟୁରୋପୀୟ ସ୍ତରରେ ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଶିଶୁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ପରିବାରର ଯତ୍ନ ଏବଂ ଅବସ୍ଥାରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା । ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଭାବ ବଢାଇବାକୁ 2009ରେ, ସେମାନେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପ୍ରେମାଚ୍ୟୁରିଟି ସଚେତନତା ଦିବସ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ । ଯାହାକି କିଛି ବର୍ଷ ପରେ ବିଶ୍ବ ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁରିଟି ଦିବସ ଭାବରେ ନାମିତ ହୋଇଥିଲା । ଆଫ୍ରିକା, ଆମେରିକା ଏବଂ ଆମେରିକାର ଦେଶ ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ସଂଗଠନମାନେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ଏହି ଦିନକୁ ଏକ ଅନ୍ତମହାଦ୍ବୀପିୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ଭାବରେ ପାଳନ କରିଥିଲେ । ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନିବା, ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଏବଂ ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଶିଶୁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ପରିବାରକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ୧୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଦେଶ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇଥିଲେ ।
ବିଶ୍ବ ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଦିବସର ଗୁରୁତ୍ୱ:
- ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଜନ୍ମିତ ଶିଶୁମାନଙ୍କ ଉପରେ ଏବଂ ବେଳେବେଳେ ମା’ଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ହେଉଥିବା ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ବିଷୟରେ ସମସ୍ତେ ଯଥେଷ୍ଟ ସଚେତନ ହେବା ଉଚିତ୍ ।
- ଗର୍ଭଧାରଣର ଶେଷ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମସ୍ତିଷ୍କ ଏବଂ ଫୁସଫୁସ ପରି ଅଙ୍ଗ ଗର୍ଭସ୍ଥ ଶିଶୁର ବିକାଶ ହୁଏ ନାହିଁ, ତେଣୁ ଜନ୍ମ ପରେ ଶିଶୁ ମାନସିକ ଏବଂ ଶାରୀରିକ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ ।
- ଲୋକମାନେ ସାଧାରଣତଃ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ ଯେ ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଶିଶୁମାନଙ୍କର ମା' ମାନେ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟ ଯୋଗାଇବାରେ ସହାୟକ ହୋଇପାରନ୍ତି କାରଣ ସ୍ତନ୍ୟପାନରେ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରୋଟିନ୍, ମିନେରାଲ୍ସ ଏବଂ ଫ୍ୟାଟ୍ ଥାଏ ଯାହା ଶିଶୁର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଜରୁରୀ ଅଟେ ।
- ସଚେତନତା ଅଭିଯାନକୁ ଗମ୍ଭୀରତାର ସହ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଜରୁରୀ କାରଣ ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଜନ୍ମ ସଂଖ୍ୟା କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି । ଗର୍ଭାବସ୍ଥାର ଅବଧି ଏବଂ ଶିଶୁର ଓଜନ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ଲୋକମାନେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଶିଶୁ ବିଷୟରେ ଅବଗତ ନୁହଁନ୍ତି ।
ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଜନ୍ମ ପ୍ରତିଷେଧକ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ମଜବୁତ କରିବା:
ବିଶ୍ୱ ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁରିଟି ଦିବସ ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଜନ୍ମର ସମ୍ଭାବନାକୁ ରୋକିବା ଏବଂ ଚିହ୍ନଟ କରିବାର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରେ । ଏହା ମଧ୍ୟ ଜଟିଳତା ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ଶିଶୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସକ୍ରିୟ ଯତ୍ନ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରେ ଏବଂ ସମୟପୂର୍ବ ଜନ୍ମ ସହ ଜଡିତ ବିପଦକୁ ଆଲୋକିତ କରି ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଶିଶୁମାନଙ୍କର ଯତ୍ନ ନେବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରେ ।
ଅନୁସନ୍ଧାନକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା:
ବିଶ୍ବ ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଦିବସ ହେଉଛି ଏହି ସମସ୍ୟାର ବିସ୍ତୃତ ଅନୁସନ୍ଧାନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ, ସମର୍ଥନ ଏବଂ ଉତ୍ସାହିତ କରିବାର ଏକ ସୁଯୋଗ । ଏହା ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଜନ୍ମିତ ଶିଶୁଙ୍କ ଉନ୍ନତ ପରିଚାଳନା ଏବଂ ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଜନ୍ମର ଯତ୍ନ ନେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ଏଥିସହ ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଜନ୍ମର ପରିଣାମ ଏବଂ ଜଟିଳତାକୁ ସାମ୍ନା କରିବା ପାଇଁ ଠିକ୍ ସମୟରେ ଚିକିତ୍ସା ସହଜରେ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇଥାଏ । ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ସଂଗଠନ ଏବଂ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀମାନଙ୍କ ଅବଦାନ ମାଧ୍ୟମରେ, ଭବିଷ୍ୟତରେ ପ୍ରିମିୟମାନଙ୍କୁ ସୁସ୍ଥ ଏବଂ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରିବା ପାଇଁ ଆମେ ଚିକିତ୍ସା ସେବାର ବିକାଶକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିପାରିବା ।
ବିଶ୍ବ ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଦିବସ 2023 ଥିମ:
ବିଶ୍ୱ ଅକାଳ ଦିବସ 2023 ପାଇଁ ସର୍ବଭାରତୀୟ ଥିମ୍ (Small Action Big Impact : Immediate Skin To Skin Care For Every Baby Everywhere) ଏହାର ଅର୍ଥ 'ଛୋଟ ଆକ୍ସନ୍ ବଡ ପ୍ରଭାବ: ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶିଶୁଙ୍କ ପାଇଁ ତୁରନ୍ତ ଚର୍ମଠୁ ଚର୍ମ ଯତ୍ନ ନେବା' । ବିଶ୍ୱ ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ଦିବସର ବିଷୟବସ୍ତୁ ହେଉଛି ଚର୍ମରୁ ଚର୍ମ ସମ୍ପର୍କ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶିଶୁ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ବୋଲି ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଛି । ବିଶେଷକରି ପ୍ରିମାଚ୍ୟୁର ରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିବା ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ।
ଗର୍ଭଧାରଣର 37 ସପ୍ତାହ ସମାପ୍ତ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଜୀବନ୍ତ ଜନ୍ମିତ ଶିଶୁ ଭାବରେ ପ୍ରସବକୁ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରାଯାଇଥାଏ । ଗର୍ଭଧାରଣ ବୟସ ଉପରେ ଆଧାର କରି ଅକାଳ ଜନ୍ମ ଉପ-ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ ।
- ଅତ୍ୟଧିକ ପ୍ରାଥମିକତା (Extremely preterm) - ୨୮ ସପ୍ତାହରୁ କମ୍
- ବହୁତ ପ୍ରିଟର୍ମ (Very Preterm)- ୨୮ ରୁ ୩୨ ସପ୍ତାହରୁ କମ୍
- ମଧ୍ୟମରୁ ବିଳମ୍ବ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ (Moderate To Late Preterm)- ୩୨ ରୁ ୩୭ସପ୍ତାହ
