ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ବିଭିନ୍ନ କାରଣରୁ ଅର୍ଥାତ ଆର୍ଥିକ, ଚିକିତ୍ସାର ଅଭାବ ଏବଂ ସୂଚନା-ସଚେତନତାର ଅଭାବ କାରଣରୁ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ପାଇବାରେ ଅସମର୍ଥ ହୋଇଥାଆନ୍ତି। ଯଦିଓ ସମୟ ସହିତ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ମେଡିକାଲ ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅନେକ ବିକାଶ ହୋଇଛି, ତଥାପି ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଜରୁରୀ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ପାଇବାରେ ଅସମର୍ଥ ଅଟନ୍ତି । ଲୋକଙ୍କୁ ଭେଦଭାବ ବିନା ସମସ୍ତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇଦେବା ଅର୍ଥାତ ଆର୍ଥିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇଦେବା ତାହା ନୁହେଁ ବରଂ ସେମାନଙ୍କୁ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାରରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ତଥା ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଡିସେମ୍ବର 12 ତାରିଖରେ ବିଶ୍ବବ୍ୟାପୀ ହେଲ୍ଥ କଭରେଜ୍ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ । ପ୍ରତ୍ୟକ ବର୍ଷ ଏକ ଥିମ ଉପରେ ବିଶ୍ବବ୍ୟାପୀ ହେଲ୍ଥ କଭରେଜ୍ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଚଳିତ ବର୍ଷର ଥିମ ରହିଛି ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ, କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ସମୟ(For every child, every right)।
ଦିବସର ଇତିହାସ: 2012 ମସିହା ଡିସେମ୍ବର 12 ତାରିଖରେ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ଦ୍ବାରା ଏକ ଐତିହାସିକ ସଂକଳ୍ପ ସର୍ବସମ୍ମତି କ୍ରମେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବିକାଶ ପାଇଁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରାଥମିକତା ଭାବରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କଭରେଜ୍ ଦିଗରେ ପ୍ରୟାସକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବାକୁ ସମସ୍ତ ଦେଶକୁ ଅନୁରୋଧ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହା ପରେ, 2014 ମସିହାରେ, ୟୁନିଭର୍ସାଲ୍ ହେଲଥ୍ କଭରେଜ୍ ଆଲାଏନ୍ସ ଡିସେମ୍ବର 12 ତାରଖକୁ ୟୁନିଭର୍ସାଲ ହେଲଥ କଭରେଜ ଡେ ହେବା ପାଳନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା । 2017 ମସିହାରେ, ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ 12 ଡିସେମ୍ବରକୁ ସାର୍ବଭୌମିକ ହେଲ୍ଥ କଭରେଜ୍ ଡେ ଭାବରେ ମନୋନୀତ କରିଥିଲା ।
ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ: ସର୍ବଭାରତୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କଭରେଜ ଦିବସ ଆୟୋଜନ କରିବାର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିବା, ଲୋକମାନଙ୍କର ଆୟ ସ୍ତର, ସାମାଜିକ ସ୍ଥିତି, ଲିଙ୍ଗ, ଜାତି କିମ୍ବା ଧର୍ମ ନିର୍ବିଶେଷରେ ସମସ୍ତ ନାଗରିକଙ୍କ ପାଇଁ ସମାନ ତଥା ସମାନ ସୁବିଧା ଉପଲବ୍ଧତା ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ କରିବା ଅଟେ । ସେମାନଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରିବା ଏବଂ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ବିମା କରିବା, ପ୍ରତ୍ୟେକ ରୋଗ ଏବଂ ଏହାର ଅନୁସନ୍ଧାନ ଏବଂ ଚିକିତ୍ସା ବିଷୟରେ ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ତଥା ଚିକିତ୍ସା ସୁବିଧା ତଥା ଚିକିତ୍ସା ଯୋଗାଇବାରେ ସେମାନଙ୍କୁ ସୁବିଧା ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଇବା।
ମହତ୍ତ୍ବ: ସର୍ବଭାରତୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କଭରେଜ ଦିବସର ମହତ୍ତ୍ୱ ଏବଂ ଏହି ଦିଗରେ ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସର ଆବଶ୍ୟକତା ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିବା, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଦିଗରେ ରହିଥିବା ସମସ୍ୟାର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଉଦାହରଣ ସ୍ବରୂପ ଡାକ୍ତର ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଅଭାବ, ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ପାଇଁ ବଜେଟ୍ ହ୍ରାସ ଏବଂ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ଚିକିତ୍ସା ସୁବିଧା ଉପଲବ୍ଧତା ଇତ୍ୟାଦି।
ବିଭିନ୍ନ ସରକାରୀ ତଥା ଅଣ-ସରକାରୀ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ କେବଳ ଆମ ଦେଶ ବିଷୟରେ କହିବାକୁ ଗଲେ ଭାରତରେ ଡାକ୍ତର, ନର୍ସ ଏବଂ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ । ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ମାନଦଣ୍ଡ ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରତି 1000 ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଜଣେ ଡାକ୍ତର ରହିବା ଉଚିତ୍। କିନ୍ତୁ ଭାରତରେ ପ୍ରତି 1445 ଜଣଙ୍କ ପାଇଁ କେବଳ ଜଣେ ଡାକ୍ତର ରହିଛନ୍ତି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ 60 ପ୍ରତିଶତ ଗ୍ରାମୀଣ ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକେନ୍ଦ୍ରରେ କେବଳ ଜଣେ ଡାକ୍ତର ଉପଲବ୍ଧ ଥିବାବେଳେ ପ୍ରାୟ 5ପ୍ରତିଶତ ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକେନ୍ଦ୍ରରେ ଜଣେ ହେଲେ ଡାକ୍ତର ନାହାନ୍ତି । ଅନ୍ୟପଟେ ଦେଶରେ ନର୍ସମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଅଭାବ ରହିଛି ।
ଏହା ମଧ୍ୟ ପଢନ୍ତୁ: Universal Health Coverage Day: ଜାଣନ୍ତୁ ଦିବସ ପାଳନର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ
ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ବିଭିନ୍ନ କାରଣରୁ ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଉଭୟ ରୋଗ ଏବଂ ରୋଗୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି । ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ହୃଦ୍ରୋଗ ଏବଂ ମଧୁମେହ, ଶ୍ୱାସ ରୋଗ, କର୍କଟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜଟିଳ ରୋଗୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି । ଏହା ସହ ମୃତ୍ୟୁହାର ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି। ପରିସଂଖ୍ୟାନ ଅନୁଯାୟୀ, ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ, 30 ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ଏବଂ 70 ବର୍ଷରୁ କମ୍ ଲୋକଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟଗତ କାରଣରୁ ମୃତ୍ୟୁହାର ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। କିନ୍ତୁ ଏହା ଏକ ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ ଯେ ବିଭିନ୍ନ କାରଣରୁ ବିଶ୍ୱର ଅତିକମରେ ଅଧାରୁ ଅଧିକ ଲୋକେ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ପାଇବାରେ ଅସମର୍ଥ ହୋଇଥାଆନ୍ତି।
ସରକାରୀ ପ୍ରୟାସ: ଭାରତରେ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସେବାକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ପାଇଁ ସରକାର ଅନେକ ପ୍ରୟାସ କରୁଛନ୍ତି। ଅନେକ ଯୋଜନା ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଉଛି । ଜାତୀୟ ଗ୍ରାମୀଣ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ମିଶନ, ଜାତୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ମିଶନ, ଜନନୀ ସୁରକ୍ଷା ଯୋଜନା, ମିଶନ ଇନ୍ଦ୍ରଧନୁଷ, ଜାତୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ନୀତି -2017, ଜାତୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବୀମା ଯୋଜନା । କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ରାଜ୍ୟ ବୀମା ଯୋଜନା, କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରୀ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଯୋଜନା (CGHS), ଆୟୁଷ୍ମାନ ଭାରତ-ଜାତୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ମିଶନ ଏବଂ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜନ ଆରୋଗ୍ୟ ଯୋଜନା ଇତ୍ୟାଦି ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ଆର୍ଥିକ ନିରାପତ୍ତା ତଥା ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇବା ତଥା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବାରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ କରାଯାଉଛି । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ ଏବଂ ଦେଶ ତଥା ବିଦେଶରେ ଥିବା ଅନେକ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ତଥା ଜାତୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ ଦ୍ୱାରା ଏହି ଦିଗରେ ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସ କରାଯାଉଛି।