ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ମୁଲେଠୀକୁ(Liquorice) ଆୟୁର୍ବେଦରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉପକାରୀ ଔଷଧ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ସାଧାରଣତ ବିଶ୍ବାସ କରାଯାଏ ଯେ ଥଣ୍ଡା, କାଶ ଏବଂ ସର୍ଦ୍ଦି ଭଳି ସମସ୍ୟାରେ ମୁଲେଠୀ ଖାଇବା ଦ୍ୱାରା ଉପଶମ ମିଳିଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଏହାର ମଧ୍ୟ ଆହୁରି ଅନେକ ଭଲ ଗୁଣ ରହିଛି । ମୁଲେଠୀ ହଜମ ଏବଂ ଫୁସଫୁସ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ୟା ସହ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରକାରର ରୋଗ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଲାଭଦାୟକ ।
ଦୀପାବଳି ପରେ, ଯେତେବେଳେ ପାଗ ଥଣ୍ଡା ହେବାକୁ ଲାଗେ, ସାଧାରଣତ ଲୋକମାନେ ଥଣ୍ଡା-ଜ୍ୱର ଏବଂ ଗଳା ଯନ୍ତ୍ରଣା ଭଳି ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଅନ୍ତି । ବାସ୍ତବରେ, ଶୀତ ଆରମ୍ଭ ହେବା ସହିତ ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ଆର୍ଦ୍ରତା ମଧ୍ୟ ବଢିଥାଏ, ଯାହା ଅନେକ ପ୍ରକାରର ସଂକ୍ରମଣର କାରଣ ହୋଇଥାଏ । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଅନେକ ଲୋକ ପାଗର ପ୍ରଭାବକୁ ଏଡାଇବା ପାଇଁ ଘରେ ସ୍ୱଦେଶୀ, ପ୍ରାକୃତିକ ଏବଂ ଆୟୁର୍ବେଦିକ ଉପଚାର ବ୍ୟବହାର କରିବା ଆରମ୍ଭ କରି ଦେଇଛନ୍ତି । ଯାହା କେବଳ ସଂକ୍ରମଣର ପ୍ରଭାବରୁ ଦୂରେଇ ରହିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ନାହିଁ ବରଂ ସଂକ୍ରମିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଉପଶମ କରିଥାଏ ।
ବିଶେଷକରି ଆୟୁର୍ବେଦରେ ମୁଲେଠୀକୁ ଔଷଧ ଏବଂ ଜଡିବୁଟୀ ସହ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି । ମୁଲେଠୀ କେବଳ ମୂଳ ରୂପରେ ନୁହେଁ, ମିଳିତ ଔଷଧ ରୂପରେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଏହାକୁ ମଧ୍ୟ ଟୁଥପେଷ୍ଟ, ମାଉଥ୍ ଫ୍ରେସ୍ନର ଭାବେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
ପୋଷକ ତତ୍ତ୍ୱ ଏବଂ ମୁଲେଠୀର ଗୁଣ:-
ଆୟୁର୍ବେଦରେ, ମୁଲେଠୀ ଏକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଔଷଧ ଭାବରେ ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ । ଏହାକୁ ଯଷ୍ଟିମଧୁ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ ମୁଲେଠୀରେ ଆଣ୍ଟି-ଇନ୍ଫ୍ଲାମେଟୋରୀ, ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ ଏବଂ ଆଣ୍ଟି-ମାଇକ୍ରୋବାୟଲ୍ ଗୁଣ ରହିଛି । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ମୁଲେଠୀ କ୍ୟାଲସିୟମ, ପ୍ରୋଟିନ୍, ମ୍ୟାଗ୍ନେସିୟମ୍, ଭିଟାମିନ୍-ଏ-ଇ, ଆଇରନ୍, ପୋଟାସିୟମ୍, ସେଲେନିୟମ୍, ଫସଫରସ୍, ସିଲିକନ୍, ଜିଙ୍କ, କ୍ୟାଲସିୟମ୍, ବିଟା-କାରୋଟିନ୍, ଗ୍ଲିଇସେରିକ୍ ଏସିଡ୍ ଏବଂ ଆଣ୍ଟିଅକ୍ସିଡାଣ୍ଟ ପରି ପୋଷକ ତତ୍ତ୍ୱରେ ଭରପୂର ।
ଅନେକ ରୋଗରେ ମୁଲେଠୀସ୍ ଉପକାରୀ:-
ମୁମ୍ବାଇର ଆୟୁର୍ବେଦିକ ଚିକିତ୍ସକ ଡ. ମନୀଷା କାଲେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, "କାଶ, ଥଣ୍ଡା, ଗଳା ଏବଂ ଫୁସଫୁସ ସଂକ୍ରମଣ, ପାଟି ଏବଂ ପେଟ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ୟା ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରକାରର ଔଷଧରେ ମୁଲେଠୀ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । କେବଳ ମିଶ୍ରିତ ଔଷଧ ଆକାରରେ ନୁହେଁ, ଏହାର ମୂଳ, କାଠ କିମ୍ବା କାଠର ପାଉଡର, କିମ୍ବା ଏହାକୁ ଫୁଟାଇ କରାଯାଉଥିବା ଏକ ଡିକୋସନ୍ ବ୍ୟବହାର ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଉପାୟରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପକାର ଦେଇପାରେ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ମୁଲେଠୀକୁ ଚର୍ମ କିମ୍ବା କ୍ଷତରେ ଲଗାଇବା ଦ୍ବାରା ଆରାମ ମିଳିଥାଏ ।"
ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ମୁଲେଠୀ ଶରୀରରେ ବାତ ଏବଂ ପିତ ଦୋଷକୁ ହ୍ରାସ କରିଥାଏ । ଏଥିସହିତ, ଏହାକୁ ପ୍ରାକୃତିକ ବ୍ରୋଙ୍କୋଡିଲେଟର ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ବିବେଚନା କରାଯାଏ, ଯାହା ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା ସଂକ୍ରମଣର ଚିକିତ୍ସାରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉପଯୋଗୀ ହୋଇପାରେ । ଏହାର ବ୍ୟବହାର ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟାର ପ୍ରଦାହକୁ ହ୍ରାସ କରିବାରେ, ଥଣ୍ଡା-ଜ୍ୱର ଏବଂ ଆନୁଷଙ୍ଗିକ ସଂକ୍ରମଣରେ, ଗଳାରେ ଫୁଲା, ଯନ୍ତ୍ରଣା ଏବଂ ଫୁସଫୁସ ରୋଗ ସମସ୍ୟାରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଲାଭଦାୟକ ହୋଇପାରେ । ମୁଲେଠୀ ଦୁର୍ବଳ ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତି ଏବଂ ଯକୃତ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ୟାରେ ମଧ୍ୟ ଆରାମ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।
ଡାକ୍ତରଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଅନୁଯାୟୀ ଏହାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ପରିମାଣରେ ଖାଇବା ଦ୍ୱାରା ଏହା ଗ୍ୟାଷ୍ଟ୍ରିକ୍ ଏବଂ ପେପ୍ଟିକ୍ ଅଲସରକୁ ରୋକିବାରେ ମଧ୍ୟ ସହାୟକ ହୋଇପାରେ ଏବଂ ହଜମ କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, "ମୁଲେଠୀରେ ରକ୍ତ-ବିଶୋଧନ ଗୁଣ ମଧ୍ୟ ଥାଏ, ଯାହା ରକ୍ତକୁ ଶୁଦ୍ଧ କରିଥାଏ, ଯେଉଁ କାରଣରୁ ଚର୍ମ ଓ କେଶ ମଧ୍ୟ ସୁସ୍ଥ ଏବଂ ସୁନ୍ଦର ରହିଥାଏ ।"
କିପରି ବ୍ୟବହାର କରିବେ:-
ଡ. ମନିଷା କହିଛନ୍ତି ଯେ, ମୁଲେଠୀ ପ୍ରକୃତରେ ଏକ ବୁଦା ଉଦ୍ଭିଦ । ଶୁଖିଲା ଷ୍ଟେମ୍, ମୂଳ ଏବଂ ମୁଲେଠୀ ଦ୍ରବ୍ୟ ଔଷଧ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ଏହା ସ୍ୱାଦରେ ମିଠା । ଅନେକ ଲୋକ ଗଳାରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଗଳା, ଘା ’ଏବଂ କାଶ ପାଇଁ ପାଟିରେ ଏକ ଛୋଟ ମୁଲେଠୀ ଖଣ୍ଡ ଚୋବାଇଥାନ୍ତି । ଅନ୍ୟପଟେ, ଯେଉଁମାନେ ଗୀତ ଗାଆନ୍ତି ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ମୁଲେଠୀ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି, କାରଣ ଏହା ଗଳା ସଫା ରଖିବାରେ ଏବଂ ଏହାର ବ୍ୟବହାର ଦ୍ୱାରା ଧ୍ୱନି ଭଲ ରହିଥାଏ । ଏଥିସହିତ, ଅନେକ ଲୋକ ଥଣ୍ଡା ହେଲେ ଏହାକୁ ଚା’ରେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି ।
ଅନୁସନ୍ଧାନ କ’ଣ?
ଯଦିଓ ମୁଲେଠୀ ଆୟୁର୍ବେଦର ଅନ୍ୟତମ ପୁରାତନ ଔଷଧ ଭାବରେ ପରିଗଣିତ ହୁଏ, କିନ୍ତୁ ଚାଇନାର ଔଷଧରେ ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ଏହି ମୁଲେଠୀ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଆସୁଛି । ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ, ଏହାର ଗୁଣ ବିଷୟରେ ଦେଶ ତଥା ବିଦେଶରେ ଅନେକ ଗବେଷଣା କରାଯାଇଛି । ଯେଉଁଥିରେ ମୁଲେଠୀର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଅନେକ ଲାଭ ଅଛି ବୋଲି ନିଶ୍ଚିତ ହୋଇଛି ।
କିଛି ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ, ଇରାନର ଜେନେରାଲ୍ ଅଫ୍ ଫାର୍ମାସ୍ୟୁଟିକାଲ୍ ରିସର୍ଚ୍ଚ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ଏକ ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, କେତେକ ଚର୍ମ ସଂକ୍ରମଣରେ ମୁଲେଠୀ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଲାଭଦାୟକ ହୋଇପାରେ । ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ଷ୍ଟାଫିଲୋକୋକସ୍ ଆରିଅସ୍ ଦ୍ବାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଏକଜେମା ଏବଂ ଚର୍ମ ସଂକ୍ରମଣ ବିରୁଦ୍ଧରେ ମୁଲେଠୀରେ ଆଣ୍ଟିମାଇକ୍ରୋବାୟଲ୍ ଗୁଣ ରହିଛି ।
ଜର୍ଣ୍ଣାଲ୍ ଅଫ୍ ଓବେସିଟି ଅନୁସନ୍ଧାନ ଏବଂ କ୍ଲିନିକାଲ୍ ପ୍ରାକ୍ଟିସ୍ ପତ୍ରିକାରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ 2009 ଅନୁସନ୍ଧାନ ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ଅଧିକ ଓଜନ ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କଠାରେ ମୁଲେଠୀ ତେଲ ଶରୀର ଏବଂ ଭିସେରାଲ୍ ଫ୍ୟାଟ୍ ହ୍ରାସ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । 2020 ମସିହାରେ ଗୁଜୁରାଟ ବାୟୋଟେକ୍ନୋଲୋଜି ରିସର୍ଚ୍ଚ ସେଣ୍ଟର ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ଏକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ରିପୋର୍ଟରେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ମୁଲେଠୀ ମୂଳର ଆୟୁର୍ବେଦିକ ଔଷଧ କୋଭିଡ-19 ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉପଯୋଗୀ ବୋଲି ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲେ । କୋରୋନା ସଂକ୍ରମଣ ବିରୁଦ୍ଧରେ ମୁଲେଠୀର ଉପଯୋଗିତା ମଧ୍ୟ ହରିୟାଣାର ମାନେସର ନ୍ୟାସନାଲ ବ୍ରେନ୍ ରିସର୍ଚ୍ଚ ସେଣ୍ଟର ଟିମ୍ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ଅନ୍ୟ ଏକ ଅନୁସନ୍ଧାନରେ 2020 ମସିହାରେ ନିଶ୍ଚିତ କରାଯାଇଥିଲା ।
ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ପରିମାଣରେ ସେବନ ଜରୁରୀ:-
ଡ. ମନିଷା କହିଛନ୍ତି ଯେ, "କେବଳ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ପରିମାଣରେ ମୁଲେଠୀ ଖାଇବା ଉଚିତ୍ । ଗୋଟିଏ ଦିନରେ ମାତ୍ର 1 ରୁ 5 ଗ୍ରାମ ମୁଲେଠୀ ଖାଇବା ଉଚିତ୍, ଏହାଠାରୁ ଅଧିକ ଖାଇବା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ମଧ୍ୟ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇପାରେ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ମୁଲେଠୀର ଅତ୍ୟଧିକ ବ୍ୟବହାର ମଧ୍ୟ କେତେକ ବିଶେଷ ପରିସ୍ଥିତି ଏବଂ ଶାରୀରିକ ସମସ୍ୟାରେ ପ୍ରତିକୂଳ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ ।"
ସେ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳା, ହାଇପୋ ଥାଇରଏଡିଜିମ୍ରେ ପୀଡିତ ବ୍ୟକ୍ତି, ଋତୁସ୍ରାବ ଜନିତ ଅସୁବିଧା ଥିବା ମହିଳା ଏବଂ ମୋଟାପଣ ଏବଂ ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପରେ ପୀଡିତ ଲୋକମାନେ ଆୟୁର୍ବେଦିକ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ପରେ ହିଁ ଏହାକୁ ଖାଇବା ଉଚିତ୍ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ, କୌଣସି ଗମ୍ଭୀର ରୋଗ କିମ୍ବା କୌଣସି ପ୍ରକାରର ଗମ୍ଭୀର ସଂକ୍ରମଣରେ ପୀଡ଼ିତ ବ୍ୟକ୍ତି ଏହାକୁ ଖାଇବା ପୂର୍ବରୁ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପରାମର୍ଶ କରିବା ଉଚିତ୍ ।
